sou ek vanoggend vroeg gery het,” praat hy weer. “Vieruur of so. Dan was ek vanaand al op die plaas, maar ek het nie gedink jy sal so vroeg wil ry nie. Of so lank kan sit nie.”
“Ek gee nie om nie,” sê sy in haar dowwe stem. Hulle ry in stilte verder. Mettertyd verdwyn die stad agter hulle, ry hulle deur die vaal grasvelde van die Hoëveld. Hy het gedog sy slaap, maar skielik kyk sy af na haar hande wat gevou op haar skoot lê en begin oor haar vingers vryf. Haar naels is kortgeknip en kleurloos, die vel bleek afgesien van die blou are wat uitstaan. Met haar voorvinger vryf sy oor die dun goue ring, trek dit af en voordat hy weet wat sy beplan, draai sy die ruit af en gooi die ring uit. Toe draai sy die venster weer toe, ril effens en probeer haar jas digter om haar lyf vou.
’n Sprakelose sekonde lank sê hy niks nie. “Ek weet nie of dit ’n wyse stap was nie,” sê hy dan. “Is ’n trouring nie belangrik vir iemand wat . . . vir ’n vrou in jou toestand nie?”
“Dis waardeloos,” sê sy koel. “My verloofring het ek verkoop.” Sy draai haar kop skuins teen die rugleuning en dié keer raak sy wel aan die slaap. Nou en dan kyk hy na haar en wens hy het ’n kussing saamgebring. Sy lyk ongemaklik met haar nek so skeef gedraai.
Hy kan nie help om effens mismoedig te voel nie. Die vrou lyk eksentriek, glad nie soos Cissie nie. Hulle lyk ook nie na mekaar nie.
Cissie was kort, donker en fyn toe hy haar die eerste keer as Piet se bruid ontmoet het. Na vier jaar as boervrou en ma van een kind, is sy effens gesetter, maar steeds lewendig en positief. Sy herinner hom aan ’n voëltjie, haar donker oë altyd blink en vrolik. Sy trek aan wat vir haar gemaklik is; haar kort, donker krulhare is altyd windverwaaid. En sy is gelukkig. Sy en Piet is die gelukkigste paartjie wat hy ken. Hulle vul mekaar aan, hulle kan oor alles lag en na vier jaar is hulle nog so verlief soos aan die begin. Danielle moet na ’n ander deel van die familie aard, want sy is lank en skraal. Ten spyte van haar swangerskap kan hy sien sy is skraal. En sy is blond. Haar hare is streng van haar gesig weggekam en in haar nek vasgemaak en haar vel is byna deursigtig wit. Sy beter ’n hoed dra op die plaas, dink hy. Sy sal verbrand in die somerson.
Neil se skouers begin net stram word van die bestuur toe Danielle beweeg en fronsend regop sit. “Ek is jammer,” sê sy. “Ek het aan die slaap geraak. Waar is ons?”
“In die Vrystaat,” sê hy. “Jy is seker al honger. Dis ver verby etenstyd, maar ek het gedink ek stoot maar aan.” Hy draai by die volgende dorp af en hou stil voor die kafee.
Sy is stil terwyl hulle eet en hy voel skuldig toe hy sien hoe hongerig sy eet. Daar was seker geen kos oor in die leë huis nie. Toe sy klaar is, trek sy die rekening nader voordat hy kan keer en tel geld uit.
“Nee,” sê hy en trek die papier voor haar weg. “Ek betaal.”
“Ek sal my helfte betaal,” sê sy koel.
“Nee, dit laat ek nie toe nie.” Hy stoot die geld terug na haar kant van die tafel.
Sy haal haar skouers op asof sy nie regtig omgee nie en loop na die badkamer. Hy betaal en koop ’n paar bottels koeldrank en ander snoeperye. Toe sy terugkom, staan hy buite op die stoep en rook.
“Ek wil nie in die bakkie rook nie,” sê hy. “Dit sal jou ongetwyfeld hinder.”
“Ek gee nie om nie.” Sy onthou dat Danie in die slaapkamer gerook het en dat sy dit gehaat het. Sy wys na die bakkie. “As jy wil, sal ek bietjie bestuur.”
“Nee, dis nie nodig nie. Ek is gewoond aan lang ente alleen ry.” Hy sluit oop en hulle klim in. “Hou jy van bestuur?” vra hy toe hulle weer ry.
“Ek gee nie om nie.”
Hy wonder of dit al is wat sy ooit sê. “Het jy jou motor ook verkoop? Cissie het iets gesê van die trein; dis waarom ek aangebied het om jou op te laai. In jou toestand . . .”
Sy draai haar kop en kyk hom berekenend aan. “Jy hoef nie gedurig na my toestand te verwys nie. Dit maak nie van my ’n kreupele nie. Ek kan alles doen wat ek voorheen gedoen het.” Dis asof sy self besef sy was miskien bietjie kras, want toe sy weer praat, is
haar stem vriendeliker. “Nee, ek het nie die motor verkoop nie. Danie het dit saam met homself afgeskryf.”
Hy is geskok deur die gevoellose opmerking. “Danie was jou man?”
Sy knik.
“Jy kan die ander bakkie gebruik,” sê hy. “Ek dreig altyd om ’n motor aan te skaf, maar die bakkie is so gerieflik. My ma het ook daarmee gery.”
“Dis goed,” antwoord sy. “Ek is regtig nie puntenerig nie. Miskien moet jy my vertel wat my werk gaan wees.”
“Ons het die ou plaashuis omskep in ’n gastehuis,” vertel hy, bly om op meer bekende terrein te wees. “In my oupa se dae was die vallei verdeel in ’n klomp kleiner plase, en my pa het baie daarvan teruggekoop. Ons bly nog altyd in dieselfde huis, maar die stuk grond teen die pad het ook ’n huis op gehad en dit het jare lank leeg gestaan. Ek het dit gebruik om wintervoer en ou meubels in te bêre. Maar dit het my altyd gehinder dat so ’n mooi ou huis net staan en verval. Toe die bed-en-ontbyt-gedagte oral posvat, het ek en my ma besluit om die huis op te knap. Ons lê presies in die middel van die twee dorpe en met die goeie ligging was ons seker dit sou werk. Ek het die huis laat restoureer en ons het dit ingerig met vier dubbelkamers met badkamers. Van die eerste dag af was dit ’n sukses.” Hy glimlag effens. “Reisigers is seker moeg wanneer hulle ons uithangbord sien en maar te dankbaar dat hulle nie die kans hoef te waag om tot op die volgende dorp te ry en dan voor ’n vol hotel te kom nie. Ons bedien eenvoudige etes; die kos kom meesal van die plaas self – ons eie vleis en groente en melk. So ’n jaar gelede het my ma besluit om tafels en stoele op die stoep en in die tuin te sit, omdat soveel mense daar aangery het net op soek na iets om te drink of iets ligs om te eet. Dit was selfs ’n groter sukses. Ek dink sy het groot planne gehad, maar haar gesondheid was nie goed nie.”
“Ek is jammer,” sê Danielle. “Ek het gehoor sy is oorlede.”
“En Cissie het jou seker vertel dat mevrou Delport wat toe oorgeneem het, nie gedeug het nie.”
“Ja,” antwoord sy. “Wat presies gaan my take wees?”
“In die eerste plek moet jy toesig hou oor alles: die etes, die huis self. Ek het ’n goeie kok. Dis ’n goeie groep mense wat daar help, maar iemand moet leiding gee. Dis nie ’n hotel nie en ons diens is uit die aard van die saak meer persoonlik. Jy is ’n soort gasvrou.” Hy kyk vinnig na haar, want sy lyk nie vir hom na ’n sosiale soort mens nie. “Sien jy kans daarvoor?”
“Natuurlik. Die . . . e . . . bevalling behoort nie meer as ’n week van hulpeloosheid te beteken nie.” Vir die eerste keer klink haar stem effens onseker. “Ek weet vanselfsprekend nie, dis my eerste ondervinding daarvan, maar . . . ek was nog nooit sieklik of hulpeloos nie. Ek is sterk.”
Hy kyk weer vinnig na haar, maar lewer nie kommentaar nie.
“Ek gee nie in nie,” sê sy ferm. “Ek is nie van daardie soort vrouens nie.”
Hy sê hierop ook niks nie.
“Cissie het gesê daar is ’n klein woonstelletjie waar ek sal bly,” sê sy.
“Ja, dis
