fout. Dis nie so nie. Dit … kan nie so wees nie. Ek sukkel dan …” Sy sluk die res van die sin vinnig in. Sy gaan nie aan hierdie man vertel hoe sy sukkel om liggaam en siel aan mekaar te hou nie, hoe dankbaar sy is wanneer Deon ’n slag iets verkoop het en hy die maand se woonstelhuur en kruideniersrekening kan betaal.
Maar as Deon dan werklik elke maand ’n groot bedrag van sy ma af gekry het, wat het hy daarmee gemaak? Sou hy werklik met ’n klomp geld in sy sak sit en toesien hoe sy sukkel om alles wat nodig is te koop en te betaal? Diep binne-in haar ken sy die antwoord: ja, Deon sál, want Deon is nog daar waar alles syne alléén is. Dis sý karretjie en geen ander seuntjie mag daarmee speel nie. Dis sý geld wat sy ma vir hóm gestuur het, en hy alléén sal die genot daarvan hê. Dis mos vir hóm gestuur, nie vir Salome ook nie, want sy ma weet nie eens van die bestaan van ’n Salome nie.
Sy kan haar man se halfbroer net magteloos en woordeloos sit en aankyk, en hy vervolg: “Maar die stroompie het nou opgedroog, want Pa is ’n week gelede oorlede en die bron waaruit hy so mildelik geskep het, is bevries. Dis daarom dat ek weet van hierdie geldstuurdery, anders sou ek dit nooit vermoed het nie, hoewel ek geraai het daar is so iets aan die gang omdat Deon so lank stil is. Ek het vermoed Ma moet hom seker stilletjies voorsien, anders sou hy al lankal teruggekruip het na Babilon, waar hy soos ’n klein koning leef en net sy vingers hoef te klap om te kry wat hy wil hê. Ma het nie meer sulke bedrae waarop sy haar hande kan lê nie. Haar vrees dat haar dierbare, bedorwe brokkie van honger sal omkom, het haar gedwing om na my te kom en te vra of ek nie sal voorskiet solank die boedel nog nie afgehandel is nie.”
“Jy sê sy pa … is ’n week gelede al dood? Hy weet daar niks van af nie.”
“Nee, hoe sal hy ook? Waar moes ons hom in die hande kry? Ma het altyd sy geld na die posagentskap gestuur. Nou en dan, veral wanneer die geldjies min was, het sy ’n kort notatjie sonder adres ontvang. Dit het my ’n hele week gekos om hom uit te snuffel. Ons het flitsberigte oor die radio laat uitsaai, maar julle het dit blykbaar nie gehoor nie.”
“Nee, ons het nie. Deon weet eerlik nie dat sy pa dood is nie. En ek het nie eens geweet hy het nog ’n pa en ’n ma en ’n halfbroer en -suster nie. Ek, arme swaap, vind vanmiddag eers uit dat ek in werklikheid niks weet van die man met wie ek al vier maande getroud is nie.”
“Wel, feit bly dat Deon se fonteintjie opgedroog het. Ek is nie bereid om hom ’n enkele sent verder voor te skiet nie. Ek laat hom ’n keuse. Hy sien self en kom die mas verder op, of hy keer binne ’n week terug na Babilon en kom sy verantwoordelikhede daar na. En hierdie keer gaan hy werk vir wat hy wil hê, dit beloof ek hom.”
“Hoekom wil jy hê hy moet terugkom Babilon toe as jy hom so verag?” vra sy reguit.
“Beslis nie omdat ek hom graag daar wil hê nie! Maar feit bly dat ek en hy Babilon om die helfte erf, op voorwaarde dat ons op Babilon woon. Dan ook bly hy my halfbroer, laat hom wees wat hy wil. Ons het een pa gehad, en dis net ter wille van my oorlede pa dat ek Deon nog hierdie een kans gun. Hy keer terug en ek sal hom help, want ons moet Babilon vir die nageslag bewaar. My pa het dit uit die grond uit opgewerk tot die spogplaas wat dit vandag is, en ook van my lê daar baie sweet. Ek gaan nie ’n enkele sentimeter van die grond van die De Ridders laat vervreem nie.
“Deon kom terug na Babilon, of hy kry niks verder nie. Daar is een ding wat jy en Deon goed moet verstaan voordat julle terugkeer: ek is die baas van Babilon. Deon mag sy deel nie verkoop sonder dat ek daarvoor teken nie, en omgekeerd. Ék sal nooit teken nie. Dit verseker ek jou. Ek sien hom liewer krepeer van ellende voordat dit waarvoor ek en my pa hard gewerk het deur ’n nikswerd uitgemors word. As Deon dus wil voortgaan met sy glanslewe, moet hy binne ’n week terug wees op Babilon, of hy verloor alles. Van sy ma sal hy beslis nie weer geld ontvang nie. Ek beheer alles en ek sal sorg dat sy vir haar persoonlike behoeftes genoeg het, maar beslis nie soveel dat Deon ook ’n luilekkerbestaan daarop kan voer nie. Sê ook dít vir hom.”
“Hoekom moet ek dit vir hom sê? Jy kan mos self …”
“Nee,” sê hy en staan skielik op. “Ná verdere oorweging het ek besluit om hom liewer nie vandag te sien nie. Dit sal beter wees vir ons albei. Ek kan my dalk te buite gaan. Gee jy hom maar die boodskap. Dankie vir die koffie. Ons sien mekaar weer Vrydag op Babilon.”
Sy staan ook op. Klein en fyn is sy voor hom, en sy moet na hom opkyk.
“Ek twyfel.” Sy is baie bleek maar lyk beslis. “Ek dink nie jy moet ons verwag nie.”
Sy wenkbroue trek verbaas op en ’n spottende krul verskyn in sy een mondhoek.
“Ek dink tog ek moet. Ek ken Deon de Ridder langer as jy.”
“Maar jy ken mý glad nie, en ek sterf liewer of, soos jy gesê het, krepeer liewer van ellende voordat ek ’n voet op die wonderlike Babilon sit. Tot hiertoe het ek sonder julle klaargekom. Deon kan ook.”
“Jy praat teen jou beterwete, en jy weet dit. Niks op aarde tel by Deon meer as sy eie gemak en selfsug nie. As jy dit nog nie agtergekom het nie, sal jy dit vanaand besef wanneer jy hom alles vertel. Moet dan nie te geskok wees nie. Ek het jou vooraf gewaarsku.” Hy haal ’n beursie uit sy binnesak en voor haar verstarde oë sien sy hoe hy ’n rol note voor haar op die tafeltjie tussen hulle neersit. “Dis om alles reg te maak voordat julle kom.”
’n Oomblik kan sy hom net verbysterd aanstaar. Nog nooit in haar lewe was sy so beledig nie. Sy bewe so groot soos sy is, toe sy eindelik weer kan praat.
“Hoe durf jy! Ek het jou nie om geld gevra nie! Vat jou geld en loop hier uit!”
Maar hy wend geen poging aan om die pak note te neem nie. Dis eerder asof hy haar ’n oomblik diepdenkend aankyk, asof hy wonder wat eg en wat toneelspel is.
“As jy dit nie wil neem nie, Deon sal beslis. Ek laat dit maar hier. Ons sien mekaar …”
“Ons sien mekaar nooit weer nie!” val sy hom skor in die rede. “Nooit weer nie! Ons sal beslis nie Vrydag op Babilon aankom nie.”
Hy stap aan deur toe. Daar draai hy om, kyk haar vas aan, sy mond weer haatlik smalend: “Julle sal. Tot siens tot dan.”
“Nie ék nie!” Sy gee ’n tree nader, en nou blink die trane en woede en vernedering en ’n diep seer helder in die blou oë. “Ek sal beslis nie kom nie.”
“Dit sal baie dwaas wees. ’n Mens moet darem ’n bietjie baklei vir wat jy wil hê. Of het jy werklik verwag dat, deur net met Deon te trou, die De Ridder-rykdom en wat daarmee saamgaan alles sommer soos ’n oorryp appelkoos in jou skoot sou val? Wat jy beoog het, word nou werklikheid. Dink daaraan, maar jy sal darem ’n klein bietjie moet opoffer van jou kant af.”
“Ek het niks beoog nie!”
“Nie? Wel, kom bewys dit dan … op Babilon.” Hy maak die deur oop. “Tot siens, Salome … tot Vrydag.”
Lank, baie lank staar Salome na die deur voordat sy skielik op die bank neersak en, asof sy geen wilskrag oorgehou het nie, toegee aan die brandende trane. Maar nie lank nie, want Salome is iemand wat deur die harde skool van die lewe geleer het dat selfbejammering jou nêrens bring nie … dat trane miskien verligting bring, maar nog nooit enige probleme opgelos het nie, nog minder ’n rekening betaal het of, soos so pas, ’n dreigende onheil afgeweer het nie. Want dit is wat Calvyn de Ridder en Babilon en alles wat hy gesê het vir haar is – ’n dreigende onheil.
Sy het in ’n arm huis grootgeword. Dit was nie ’n leuen wat sy vertel het nie. Maar sy was nog nooit skaam daaroor nie, het
