Lank ná sy die dreuning van die motor nie meer kan hoor nie bly Hennie nog op die toegegaasde stoep staan. So, hier is sy nou uiteindelik op Sesdorings … Die spreekwoord sê goed begin is half gewin. Is die omgekeerde ook waar? Sy hoop nie so nie. Nog maar haar eerste dag en sy sit reeds met ’n stukkende motor en ligte wat nie wil werk nie. En ’n onaangename kragmeting met haar buurman. En ’n gevoel dat sy die slegste daarvan afgekom het …
“Oupa,” sê Hennie hardop. “Ek belowe om nie tou op te gooi nie. Ek belowe om op Sesdorings te bly en van die biblioteek ’n sukses te maak.”
Dadelik voel Hennie beter. Coleman-lamp in die hand, onderneem sy ’n inspeksietoer deur die biblioteek en woonstel. Alles is nog net soos sy dit onthou het. Die grysgeverfde houtrakke, die rye boeke, die liasseerkabinet, die lessenaar met die stukkende laai, die hortjiesvensters en die leiklipvloer … In die woonstel die ou stinkhoutmeubels en riempiesbank wat nog uit ouma Anna se leeftyd dateer, die verbleikte pers gordyne wat haar ma aanvanklik op die ashoop wou gooi en die bad met die leeukloupote en die geelkoperkrane … Iemand het oupa Drik se persoonlike besittings weggepak, maar sy gees leef nog in die vertrekke en toe Hennie die ou snoeiskêr en tuinhandskoene in die spens sien lê, kan sy haar trane nie langer bedwing nie. Met hierdie selfde ou afpunt-skêr het sy en Erik vir Oupa gehelp om die ligusterheining gelyk te sny …
Op daardie oomblik, meer as ooit tevore, begeer Hennie dat haar oupa nog moes gelewe het. Sy sou vir hom vertel het hoe sy elf jaar lank verlang het en gevra het hy moet haar nie te kras oordeel nie. Dis nie omdat sy nie wou nie dat sy nooit weer kom kuier het nie. Dis omdat geld vir haar pa allesoorheersend was en hy sy vader nie kon vergewe omdat hy die ou familieplaas stelselmatig deur sy vingers laat glip het nie, terwyl hy slegs in sy geliefde boeke en ’n oorsese reis elke jaar belanggestel het. Haar pa kon die versugting van ’n gees met ander waardes as sy eie nie begryp nie.
“Vir wat wil Pa elke jaar Europa toe foeter?” het hy by meer as een geleentheid gevra. “As mens eenmaal Piccadilly en Notre Dame en die Colosseum gesien het, weet jy mos hoe dit lyk. En een boekeskou is soos die ander, of dit in Bologna gehou word of in Genève of waar ook al. Dis net geldmors. Dis tyd dat Pa by die huis bly en leer hoe om te boer.”
“Oupa, ek het verstaan,” sê Hennie sag. “Ek het Oupa se wanderlust geërf en ek weet die gees is belangriker as aardse weelde. Ek het verstaan toe Oupa verklaar het die opstal op Sesdorings is net ’n tydelike tentwoning, dat mens nie te veel waarde aan aardse weelde moet heg nie. Ek het nie verwyt toe Oupa die opstal in ’n biblioteek omgeskep en die res van die plaas verkoop het nie.”
Hennie sit die lamp op die toegegaasde voorstoep neer en pak die motor af. Sy dra haar bagasie slaapkamer toe en gooi alles op die ekstra bed. Sy is nou te moeg om ’n woonplek vir elke ding te soek. Dis jammer sy moet ’n warm bad prysgee, maar môre sal sy meer energie hê om uit te pak en tuis te raak. Môre wil sy ook met ’n voorraadopname begin en ’n advertensie in die koerante plaas dat Sesdoringsbiblioteek binne ’n week weer oop sal wees. Haar kliënte moet weet wat aan die gang is, anders sal hulle dalk by ander biblioteke aansluit.
Hennie het reeds haar ma geskakel om te sê dat sy veilig gery het en sy is terug in die hoofsaal van die biblioteek, verdiep in ’n kosbare Morokkaanse leergebinde eerste uitgawe van Jan F.E. Cilliers se Martjie toe daar ’n klop aan die voordeur is. Hennie wip soos sy skrik en dink eerste oor waar sy die rewolwer neergesit het.
“Hallo, daar!” roep ’n aangename manstem. “Mag ek binnekom?”
’n Jong man in sy vroeë twintigerjare loer om die deur. In sy regterhand het hy ’n wit sakdoek wat aan ’n stok gebind is en in sy linkerhand ’n mandjie. Toe hy die rooikopmeisie sien, rek sy oë verras. Hy glimlag sjarmant en wapper die sakdoek.
“Dis ’n wit vlag. Ek kom in vrede.”
Hennie kan nie anders as om te lag nie. Sy het egter ’n idee wie haar besoeker is en sy nooi hom nie binne nie.
“Carl het gejok,” sê die man. “Hy het gesê hy het nie opgelet hoe jy lyk nie en nou weet ek dit was ’n leuen. Niemand – selfs nie eers my vrouehater van ’n ouboet – kon daardie koperkleurige hare en die groot, groen oë misgekyk het nie.”
“Koperkleurig?” vra Hennie koel. “In die verlede was dit die kleur van wortels en pampoene.”
Die wit vlag word weer in haar rigting gewaai en Donnie Meiring glimlag pleitend. “Of moes ek ’n strydbyl gebring het sodat jy en ek dit formeel kon begrawe?”
“Dis nie nodig nie.”
Donnie sak op een knie en lê sy hand oor sy bors. “Ek vra nederig om verskoning vir my laakbare houding in die verlede. Kan jy so onselfsugtig wees, skone dame, om my te vergewe?”
Ondanks haar voornemens om niks met die Meirings te doen te hê nie, lag Hennie. “Kom binne, Donnie,” nooi sy.
Donnie gee voor dat hy sweet van sy voorkop afvee. “Ek was so bang jy wys my die deur. My hart het in my keel geklop en ek was natgesweet van angs.”
“Jy praat nog net so ’n klomp nonsies soos altyd,” raas Hennie, nog nie heeltemal gereed om te kapituleer en vriendelik teenoor ’n Meiring te wees nie.
Donnie se gesig is ’n studie van boetvaardigheid.
“Ek is jammer,” sê hy ernstig. “Ek is jammer oor jou oupa se dood en oor die onwelkome ontvangs wat jy gehad het. Carl het my vertel dat jou motor gebreek het en dat jy sonder elektrisiteit sit. Ek het gedink hierdie sal dalk troos …” Hy hou die mandjie na Hennie uit. “Hierin is warm sop, vleispasteitjies en koffie.”
As Donnie net soos sy broer geraas en baklei het, sou dit vir Hennie makliker gewees het. Maar die onverwagte simpatie en die medelye met haar oupa se dood is vir haar te veel. Warm trane begin opnuut oor haar wange loop en sy soek onbeholpe na ’n sakdoek.
“Hier, neem myne.” Donnie hou sy sakdoek uit en lê ’n vertroostende arm om Hennie se skouers. Hy lei haar na die riempiesbank. “Kom sit hier en huil jou goed uit, astertjie. Oom Donnie se skouer is breed.”
Hennie wil nie dat Don Meiring haar teen sy bors vashou en haar trane afdroog nie.
“Ek … ek sal nou-nou beter voel,” stamel sy. “Ek weet nie wat my makeer nie. Ek is nie van nature so ’n ou huilbalie nie.”
“Dis te verstane,” sê Donnie simpatiek. “Jou oupa se dood was vir jou ’n skok – nog meer as vir ons buitestanders. En toe kry jy teëspoed langs die pad en soos die duiwel dit wou hê, moes dit juis Carl wees wat op jou afkom om jou net verder te ontstel. Huil maar, astertjie, moenie alles probeer opkrop nie.”
Terwyl Hennie sukkel om haar selfbeheersing te herwin, gesels Donnie oor allerhande ander dinge om haar gedagtes af te lei. Hy vertel vir haar dat hy BSc Ingenieurswese aan Pretoria-Universiteit studeer, in sy vierde jaar, dat hy op die oomblik met vakansie is, dat sy pa nie gesond is nie, van al die mense wat verneem het wat van die biblioteek gaan word en van sy verbasing toe hy netnou by Carl gehoor het sy is haar oupa se erfgenaam.
“Ek is jammer dat dit nie ek was wat die eienaardige dreuning van jou motor gehoor het nie, meisie,” maak hy sag verskoning. “Ek sou jou nie so onwelkom laat voel het nie. Sal ek vir jou ’n koppie sop skink?”
Hennie knik dankbaar en neem ook die vleispastei wat hy op ’n bordjie gesit het en na haar uithou.
“Dis beter …” sê Donnie goedkeurend ná
