“… vir Hanko ook uitlaat?”
Hulle groet en stap uit, en vinniger as wat goeie maniere dalk sal dikteer, druk sy die agterdeur met ’n klappie toe teen die koue wind. Dis amper Oktober, maar die winter kry net nie einde nie. Byna ’n jaar lank al, voel dit.
Nou is daar nog twee dae van wonder oor haar pa se testament … Sy moet maar solank haar aandag aflei. Sy gryp die sleutels en storm na die studeerkamer om die planne te kry.
Dankie tog vir Wessel wat met die pap band gehelp het. Die bakkie staan gereed in die skuur en môre sal hy die stukkende band by die garage aflaai om reggemaak te word.
Sy sal later selfondersoek doen. Of is dit indaba hou? Sy sit mos nou met ’n binnevrou wat eensydige besluite oor háár lewe neem.
2
“Nou waar op aarde is jul koppe? Goeie land, Wessel, julle mors met voorrade en met geld wat ek nie het nie, én met die huiseienaar se tyd en geduld.” Xanthe sluk teen frustrasie wat, soos moer in mens se koffie, net nie reg wil afgaan nie.
“Eers laat julle die helfte van die sand wegspoel. Ons moet nie net nóg kry nie, maar mors ure om op te ruim en die huiseienaar se oprit weer gangbaar te maak. Vergeet nog van die straat en die buurman wat kom kla het.”
Haar selfoon lui en sonder om te kyk, druk sy die ding dood. “Toe stapel julle ’n vrag bakstene só skeef dat dit omfoeter. Maak nie saak dat dit nie baie was nie, daar sit ’n man by ongevalle wat sy gebreekte voet moet laat dokter, en dis naweek. Ons kan nou niks voor Maandagoggend doen nie.”
Daar kan nie meer veel emalje op haar tande oor wees nie. Sy het dit afgekners in die tyd sedert sy die onderneming oorgeneem het.
“Wessel, jy maak óf seker dat jou manne ordentlike werk doen, óf iemand gaan betaal. En ek belowe jou dié keer gaan dit nie ek wees nie.”
“Xanthe, ek is regtig jammer.” Die kort, stewige man lig sy pet en vee oor sy kaal kop. Nie geskeer nie, daarvan is sy seker. Sy het hom maar so sonder hare leer ken toe hy toentertyd vir haar pa begin werk het. “Die ou wat ons die begin van die maand gekry het, was nie ’n goeie aanstelling nie en dis hy wat die stene moes stapel.”
“Nou hoekom het julle dan nie gewag dat ons iemand beter soek nie?”
“Jy het die oukei gegee, want jou pa was op sy laaste en jy moes op ses plekke gelyk wees. Toe is Doepie ook so skielik weg …”
“Jammer, Wessel.” Sy moenie haar getrouste ondersteuners ook nog die bosse in verwilder nie. “Maar hoe nou? Ons kan tog nie so aangaan nie. Ons het hulp nodig, en dadelik ook.” As hulle net ’n slag iemand kan kry wat weet wat hy doen én bereid is om hard te werk.
“Ek weet. Toe ek hierdie gemors sien, het ek die ou huis toe gestuur. Ek is nie seker wat sy probleem is nie, maar het gesê hy kan Maandag kom, dan sal ons gesels. Ek hoop jy sal daar kan wees.”
“Reg so, maar wat …?” Haar selfoon lui weer, en sy pluk dit uit haar baadjiesak. “Ek is regtig baie besig, oom Benna. Die wêreld staan op sy kop. Kan ons later praat?”
“Xanthe, ons wag al hóé lank vir jou. Waar is jy?”
“Wag vir my? Waar …” Dis Vrydagmiddag! Haar polshorlosie sê dis twintig voor vier, en al ry sy nou, sal dit amper ’n halfuur duur om by die huis te kom. “Oom, ek is jammer.” Sy sug. “Ek is by ’n perseel en ons …”
“Jy het twee dae lank geweet van vanmiddag, Xanthe. Kan iemand anders nie daar oorneem nie?”
Iemand kan seker, maar sy is so oorweldig deur ’n taak waarvoor sy nie behoorlik opgelei is nie dat sy te bang is om die leisels vir ’n oomblik te laat gaan. Só weet sy ten minste watter mal perd hol in watter rigting, al weet sy nie altyd mooi hoe om te keer nie.
“Oom, kan ons dit nie uitstel nie, asseblief? Ek kan regtig nie nou hier weg nie. Met al die reën en onvoorsiene probleme is die bouers reeds agter en die huiseienaar raak moeilik.”
“Wanneer?”
“E … wat sê meneer Joubert?”
Hy praat met iemand aan die ander kant, maar sy kan nie uitmaak wat hy sê nie.
Dis nou al twee dae dat die ander erfgenaam van haar pa se boedel meer in haar gedagtes is as uit. Sy kry net nie tyd vir ’n bietjie selfondersoek om uit te vind waarom nie.
Ja, sy weet nog nie hoekom haar pa so ’n vreemde bepaling in sy boedel het nie. Ja, hy kry ’n belangrike deel van die plaas. Nee, sy weet nie wat hy daarmee gaan doen nie, en nee, sy is nie blind nie. Sy hét gesien hy is aantreklik. Baie aantreklik …
“Xanthe!”
Sy kyk na die selfoon waaruit so ’n ongewone kwaai stem kom. Druk dit weer teen haar oor. “Oom?”
“Het jy gehoor wat ek sê?”
“ ’Skies, Oom. Sê weer.”
“Land, kind. Waar is jou gedagtes?”
By ’n dekselse Afrikaner wat uit Engeland gekom het. “ ’Skies. Sal Oom asseblief herhaal?”
’n Sug val kaplaks in haar oor. Sy geduld raak min. “Hanko gaan die naweek weg, en ek wil nou klaarkry. Dit was al erg genoeg dat ons Woensdag moes uitstel. Hoe gou kan jy hier wees?”
Die vingers wat oor haar oë vee, is yskoud en sy bêre haar hand in haar baadjiesak. “Gee my so ’n driekwartier, asseblief.”
“Sien dan.” Hy lui af sonder om te groet. Hy ís omgekrap. Sy sal om verskoning moet vra vir haar vergeetagtigheid en verduidelik. Hy was nie net haar pa se prokureur nie, maar is ook ’n jare lange huisvriend en so soort van ’n tweede pa vir haar en Rhode.
Hanko kom orent vanuit die diep, sagte bank toe Xanthe die sitkamer in stap. Sy frons toe sy die vuur in die kaggel sien, maar sê niks nie en gaan vou net ’n arm om Ben se skouers. Druk ’n oomblik haar wang teen sy hare. “Hallo.”
Die kussings pfft toe Hanko terugsak. Hy gaan nie om verskoning vra dat hy die vuur aangepak en brandgemaak het nie. Dit is nog nie sy huis nie, maar die plek is erger as ’n yskas. Sy is meer as ’n uur laat, en Ben was al blou om die kiewe.
“Regtig askies, oom Benna. Daar was soveel nonsies by die bouery vandag, en een ou het selfs by ongevalle beland omdat iemand anders nalatig was.” Dan kyk sy die eerste keer reguit na Hanko. “Middag. Ek is jammer ek het julle so laat wag.”
“Hallo.” Hy gaan ook nie verskoning vra omdat sy lyk asof sy haar, baadjiepunte in die wind, moes haas om hier te kom nie. Sy het geweet van die afspraak; al vermoed hy sy het Woensdag net die helfte van hul gesprek gehoor. Ben het verduidelik waarom hulle moet uitstel, maar haar oë het so ’n veraf kyk gehad … asof sy net lyflik teenwoordig was.
“Wie is dit wat seergekry het?” Ben se stem is bekommerd.
“Ek dink nie Oom ken hom nie, maar ek het netnou met hom gepraat. Sy voet is nie gebreek soos ons gevrees het nie, hy kan net vir ten minste tien dae nie kom werk nie. En die ou wat die nonsies veroorsaak het, steek ek Maandag
