om die tydsverloop en volgorde van liefde te verstaan.
Eerstens word die mens in ’n paradys geplaas. Dit bestaan reeds, sonder enige moeite van ons kant af. Die chemistry, die spark, die aha!-gevoel tussen julle is getuie daarvan. Die tydperk van verliefdheid is een wat maklik en sonder moeite gebeur.
Tweedens word die mens opdrag gegee om die paradys te onderhou. Dit was nie om die tuin te herstel of van niks af oor te bou nie. Dit is geweldig baie moeite. Daar is sekere beginsels en roetines wat ons van die begin af in ons verhouding moet inbring sodat ons hierdie pragtige paradys-ontmoeting en gevoel van verliefdheid kan bewaar en daarop bou. As ons gaan wag totdat daardie gevoel eers verdwyn voordat ons aan ons huwelik begin aandag gee, skep ons onnodig ekstra moeite en werk vir onsself.
Derdens, nadat God alles in ses dae gemaak het en gewerk het om die paradys net reg te kry, het Hy gerus. So sê Hy ook vir die mens: Rus en geniet die vrug van jou werk. Mans en vroue wat in ’n huwelik vasgevang is waar hulle heeltyd op eiers moet loop, alewig hul maat se kort humeur of skerp tong moet omseil, waar is hul rus? Waar is hul af tyd? Waar is hul genieting van die vrug op hul werk?
Ons moet tyd maak vir rus. Rus beteken nie jy doen niks nie. Rus beteken jy werk nie. Daar is so baie mans en vroue wat in hul huwelik heeltyd moet werk om die ander een gelukkig te hou dat hulle op die ou einde uitbrand. Rus in jou huwelik beteken om jouself te wees in daardie huwelik. Om nie heeltyd jou beste voetjie voor te sit nie. Om nie verantwoordelik te voel vir jou maat se emosies nie. Om net te wees. Om kaal te staan voor mekaar en geen skaamte te ken nie. (In my vorige boek, Gesonde seks, beskryf ek volledig wat dit beteken om kaal voor mekaar te staan en geen skaamte te ken nie. Dit sal jou baie help om dit wat ek in hierdie boek verduidelik, beter te verstaan.)
Dit begin om in jouself te rus. Sit jou foon neer, skakel die televisie af, staan op van jou stoel by die rekenaar. Gaan stap. Gaan slaap. Gaan bad. Gaan lees ’n boek. Gaan speel in die sand saam met jou kinders. Gaan beoefen jou stokperdjie. Gaan koop vir jou ’n volwasse inkleurboek en kleur in.
En eers wanneer jy ’n rustigheid in jouself bereik, sal jy werklik rustigheid saam met jou maat kan geniet. Anders bring jy al daai vloedwater van die dag se dolle gejaag in jou paradys in. Die tradisionele manier van dink is: Maar ek is mos veronderstel om by my maat te kan rus, aflaai en ontlaai, en toelaat dat my maat die las van my skouers afneem.
Teoreties klink dit wonderlik, maar ek sien die teenoorgestelde in die praktyk. Ons vergeet ons maats het ook bedrywige stresbelaaide dae agter die rug. Wees versigtig met watter bagasie van die dag jy jou plek van rus inneem.
Sien dit so. ’n Rowwe, stresvolle dag is soos om met ’n swartsak rond te loop en ’n klomp vullis daarin te gooi. Angs. Sperdatums. Siek kinders. (Hopelik sit jy nie regtig jou siek kinders in ’n vullissak nie.) Afdankings by die werk. Finansiële druk.
Nou kom ons by die huis en ons gee hierdie swartsak vol vullis vir ons maat.
Wat nou?
Gee jou maat sy of haar swartsak vir jou?
Wat gebeur met swartsakke as julle dit heeltyd ronddra? Dit skeur en die vullis val uit.
Nou is jy nie meer kwaad vir die baas, of bekommerd oor die kinders of iemand anders wat in die eerste plek die oorsaak van hierdie gevoelens was nie, want jy is nou vas oortuig daarvan die bron van jou ongeluk, jou las, jou lot in die lewe is jou maat wat tot by sy of haar enkels in jou emosionele vullis staan. Broek op die knieë, hand in die koekieblik, ek het jou uitgevang.
As ek ’n baie rowwe dag by die werk gehad het, dan wag ek ’n bietjie langer in my kar voordat ek uitklim. Ek neem daardie ekstra paar minute net om te fokus op my asemhaling – diep in deur die neus en uit by die mond. Ek vind ’n plek van rus in myself.
Wanneer ek dan in my vrou en kinders se wêreld inloop, trap ek dit nie vol modder nie.
Dan moet julle natuurlik tyd vir mekaar ook maak. Is dit ooit nodig om dit te sê? Ons weet dit tog.
Date nights. Gereeld. Maandeliks. Vakansies. Jaarliks. (Al is dit net om in jou agterplaas te kampeer.)
3. Stel ’n terrein vas met beperkte toegang in jou huwelik
Ooeeii, ons kan mekaar darem seermaak! Jou huweliksmaat is die persoon wat jou die ergste verkeerd kan opvryf. Hy of sy weet presies hoe om daardie fyn stekies toe te dien, diep onder jou vel. En wanneer die geveg kwaai lelik draai, is daar gewoonlik een ding of een sin wat die ander net weet hoe om te sê of te doen sodat dit soos ’n mes in jou hart kan steek.
Dit is ongelukkig die tweesnydende uitwerking van liefde. Jy is lief genoeg vir ’n persoon om hom of haar naby jou toe te laat, om kwesbaar en naak voor daardie persoon te staan, om jou diepste, donkerste geheim en seer met daardie persoon te deel. Dit maak ons gesond. Hoe meer ons van onsself met iemand anders deel, hoe gesonder word ons. Jakobus 5:16 vertel vir ons wanneer ons ons oortredings aan mekaar bely en vir mekaar bid, sal ons gesond word. Hierdie waarheid pas so mooi in by die waarheid van Genesis 2:25, om naak voor mekaar te staan en geen skaamte te ken nie.
Liefde bied ons die geleentheid, die voertuig om gesond te word, om aanvaar te word, om geliefd te voel, om heel te wees. Maar soos ons dit nou al oor en oor bespreek het: Ons moenie onder die illusie verkeer dat ons maats perfek gaan wees in hul liefde teenoor ons nie. Want daardie selfde intimiteit wat jou so warm en veilig laat voel, kan jou maat misbruik om jou ten diepste seer te maak.
Ek het net nou die dag berading met ’n paartjie gedoen wat vir my gesê het: Wanneer hulle kwaad raak vir mekaar, doen hulle aspris die ding wat die ander een die seerste maak. Die man weet dat sy vrou se pa ’n alkoholis was en dat sy dit haat. So, as hy kwaad is vir haar, dan maak hy seker hy drink voor haar. Sommer baie. Hardehout.
En sy weet dat haar man se seerplek in die slaapkamer is. Sy het hom seksueel verwerp en sleggesê. So, al wat sy moet doen, is om seks te weier, met die verskoning dat hy nie goed genoeg in die bed is nie. Dis nie liefde nie. Dis wreed. Dit breek meer as net mekaar af, dit neem ook iets van jouself weg.
So, wat ek daarmee bedoel om ’n terrein in jul huwelik te eien wat wedersyds beperkte toegang bied, bedoel ek is dat julle bewus moet wees van mekaar se diepste seer en ’n DO NOT ENTER-teken daar plaas. Almal is spyt oor wat hulle sê wanneer hulle kwaad is. Daardie woorde kan ons nie terugtrek nie. So, moet dit dan nie sê nie, moenie daar ingaan nie, moenie die ou koeie uit die sloot gaan grawe nie. Gun jouself beperkte toegang tot jou maat se seer. Beskerm dit.
4. Ontsnap saam, weg van die wêreld
Die meeste affairs is niks anders as ’n ontvlugting van die werklikheid nie – ontvlugting van ons verantwoordelikhede, ons stres en angs, ons ongeluk, die druk by die werk en ons skuldgevoelens. ’n Affair, soos enige ander verdowingsmiddel, bied ons daardie oomblik van rus. Daar kort hoogtes wat ons bereik. En vir sommige voel daardie ontvlugting so sterk soos die begeerte om asem te skep wanneer jy voel asof jy verdrink. Jy weet dit is verkeerd, nie reg nie, en ongesond, maar die begeerte om te vlug, ontsnap en weg te hardloop na ’n affair is oorheersend.
Wat baie duidelik in hierdie boek moet deurkom, is ons onvermoë om ’n affair stop te sit in die brandpunt van die oomblik. As jy die stopteken sien en jy beweeg al teen 120 km/h, is dit te laat. ’n Ongeluk gaan gebeur. Daarom is dit so belangrik om jou huwelik affair-bestand te maak deur voorsorgmaatreëls te tref.
Daarom is hierdie affair-bestandmakingstegniek om saam met jou maat te ontvlug so belangrik. Ons vergeet so maklik dat ons maatjies is, ’n span, aan mekaar se kant, en nie toutrek en teen mekaar veg nie. Maar wanneer ons nie meer saam ontsnap nie, raak ons begeerte al sterker om van mekaar te ontsnap.
