dringendheid. Hy staan stil om die doelgerigte diere van sy kind weg te keer.
Die desperaatheid in my pa se stem skok en ruk deur my, breek die vrees oop. Skiet die eerste vonk van selfverwyt. Ek snik, ek hardloop langs die lang sleepwa af. Ek sien deur die trane hoe die voorste hond in die ligkol insweef, na my pa se keel spring, bek wyd gesper, lang, skerp tande ontbloot. Die swaai van die groot sleutel, die vlietende skaduwee van dié beweging. Ek hoor die dowwe slag toe dit die kop tref, en die kort tjankgeluid. By die vragmotor se trappie, ek gryp die silwer reling, die bang dryf my aan tot bo in die kajuit. ’n Hond pyl op my af, ek ruk die deur toe. Dit spring op, hoog, tot amper by die oop venster, naels krappend op die metaal van die deur, geel tande glimmend in die ligte teen die lorrie. Ek gil. Die hond val terug. My pa staan daar onder. Vyf, ses honde wat hurkend, sluipend om hom sirkel. En nog wat die ligkol binnegalop, lenig, meedoënloos.
Daarna, alles so vinnig, maar asof die tyd stilstaan. Ek onthou die fyn detail. Die wanhoop op my pa se gesig toe die honde hom afsny van die veiligheid van die lorrie, net drie meter weg. Die woer-geluid toe hy die massiewe skuifsleutel swaai en swaai. Die elektrisiteit in die lug, die reuk van osoon, die reuk van die honde. Hulle deins terug van die skuifsleutel se dodelike momentum, so behendig, net buite bereik. Maar hulle bly tussen hom en die vragmotordeur, grommend, happend.
“Kry die pistool, Nico. Skiet.” Dit is nie ’n bevel nie, maar ’n angstige pleidooi, asof my pa in daardie oomblik die dood sien, en die implikasies daarvan: sy seun wat alleen hier oorleef, gestrand, gedoem.
Sy gesig vertrek van pyn, ’n hond wat hom van agter bespring, sy tande diep in my pa se skouer slaan. Dit ruk my uit my angsbeswyming, my hande vat na die Beretta in die vakkie op die wye instrumentpaneel, my duim druk die veiligheidsknip met groot moeite af, soos Pa my oor en oor geleer het. Nog ’n hond byt in my pa se kerende voorarm, en hang daar. Al twee my hande op die wapen. Twee vingers om die sneller se eerste, moeilike dubbelaksie te trek, die skoot by die venster uit die lug in, wild, die knal oorverdowend in die binneruim, sodat my ore suis, alle klank verdoof. Kordiet skerp in my neus. Die diere verstar ’n oomblik lank. My pa slaan met die skuifsleutel, die hond aan sy arm syg neer, hy tree nader aan die deur. Die trop roer, en spring. Ek mik na een se flank. Skiet. Die hond val skuins. Ek skiet weer, en weer. Die diere maak hoë, skaars hoorbare pyngeluide, die ander begin terugval, vir die eerste keer.
My pa is by die deur, ruk dit oop, spring in, ’n hond aan sy been, hy slaan daarna. Dit val. Bloed aan sy arms, bloed oor sy rug, hy stamp my van die sitplek af, slaan die deur toe.
Ek sien my pa se gesig, die weersin, die verbetenheid, vrees, afsku, woede. Ek voel hoe hy die pistool uit my hande gryp. Ek sien hoe hy die magasyn laat uitval, ’n nuwe een indruk. Hy hou die pistool by die venster uit. Hy skiet en skiet en skiet en skiet. Die skote is dof in my ruisende ore, die doppies spat geluidloos teen die voorruit, die instrumentpaneel, die stuurwiel, en val op die vloer langs my, oral. Ek kyk op na my pa se geskeurde hemp, en die diep rugwond, dieselfde donkerrooi as die wolke.
Die pistool is leeg, maar steeds trek Pa die sneller. Rook in die kajuit.
20 Maart in die Jaar van die Hond. Elf maande ná Die Koors.
* * *
My pa sit geboë, met die pistool op sy skoot. Hy sit doodstil. Ek kan nie sien of sy oë toe is nie.
Die klank van buite kom mettertyd terug in sagte golwe wat oor ons spoel.
Die paddas, die vroegaand se krieke. Ver in die weste verdoof die bloedhorison tot swart, en steeds sit hy.
Iemand snik sag. Dit neem ’n rukkie voor ek besef dit is ek. Ek wil nie nou nie, dit voel onvanpas. Ondankbaar, op ’n manier. Maar ek het nie beheer daaroor nie, die snikke harder, dringender. My pa draai na my toe, lê die pistool neer, sit sy arms om my. My hele lyf begin ruk, my hart hamer oorverdowend in my ore. Ek ruik die bloed en die sweet aan my pa, ek klou aan hom.
My oor teen sy bors, ek hoor sy hart wat so verskriklik vinnig klop.
“Toemaar,” sê hy. Ek hoor nie die woorde nie, voel net die vibrasies daarvan. Toemaar. Toemaar, toemaar, toemaar.
Hy hou my stywer vas. Ek bedaar langsaam.
“Jy is my held, Nico,” sê hy. “Jy het goed gedoen, hoor jy?”
Ek kry eindelik die woord uit wat hier binne vassit, al so lank. “Mamma.”
En wanneer dit my ore bereik, brand die vernedering deur my.
“Ai, Here,” sê my pa en druk my stywer. Dan skakel hy die ligte aan die kant van die vragmotor af.
* * *
My pa se naam is Willem Storm.
In die lig van ’n sissende gaslamp maak ek die wonde op sy rug skoon. My hande bewe. Die ontsmetmiddel moet brand soos vuur in die lang rooi skeure oor sy vel, maar hy maak geen geluid nie. Dit is ongewoon. Dit maak my bang, versterk die vrees dat ek hom in die steek gelaat het.
Later maak hy twee blikkies Enterprise Spaghetti & Meatballs oop. Ons eet in stilte. Ek staar na die blou-en-rooi blikkie en wonder wat verkeerd is met “pork”. Want daar is ’n geel ster op die blikkie met vet rooi letters wat sê: NO PORK.
“Ek het nie gedink dit sal so gou gebeur nie,” sê my pa eindelik.
“Wat, Pappa?”
“Die honde,” sê hy en maak ’n vae gebaar met die vurk in sy hand.
En dan bly hy weer stil.
3
21 Maart
In die oggend sleep Pa die honde se karkasse tot agter die vulstasie, en steek hulle aan die brand.
Ons hervul die vragmotor. Pa is stil. Niks voel reg nie. Die bang is soos ’n skaduwee wat al agter my aansluip.
Ons ry, sonder koffie, sonder ontbyt. “Ons gaan by ’n spesiale plek eet,” sê Pa. Hy probeer om dit na ’n okkasie te laat klink, maar ek is oud genoeg om te hoor hy forseer die blymoedigheid. Ek dink dit is omdat sy bytwonde seer is. “Okay, Pa,” antwoord ek gretig, asof ek sy opgewondenheid deel.
Hy drink water uit ’n vol eenliter-plastiekbottel. Hy drink dit in ’n kort rukkie leeg.
’n Uur later hou ons op die spesiale plek stil. Ek vergeet van die gevoel van onheil wat die hele oggend by ons is. Ek roep uit soos ’n veel jonger kind, in algehele verwondering, want dit is verskriklik mooi, en ongewoon en luid – ’n brug, ’n damwal, ’n dreuning. Links lê die dam, perfek stil, ’n tamaai uitgestrekte, blink uitspansel van water. Na regs is die diep kloof van ’n rivier, versluier agter die waterdamp-mis waar die water teen die sluise afdonder.
Pa stop die vragmotor op die middel van die massiewe beton-damwal. Hy laat al twee die vensters sak. Die klank van die vallende watermassa vul die kajuit. Dit laat die hele vragmotor vibreer.
Pa moet sy stem verhef, hy wys na die spieël van water: “Dis die Vanderkloofdam.” Dan kyk hy na die diep kloof. “En dit is die Oranjerivier.”
“Jissie.” Gister vergete, heeltemal bekoor.
“Ek dink hulle het die sluise oopgelos. Ná Die Koors. Ook maar goed.”
Ek
