te wees nie.
“Naand,” sê sy, en pers haar lippe saam in ’n glimlag wat kuiltjies in haar wange uitdruk. Dis ’n tipe glimlag wat sy beslis voor ’n spieël aangeleer het. Terselfdertyd gewaar hy egter die skynsel van trane in haar oë.
“En nou?” wil hy weet. Hy is nie gewoond daaraan dat sy aangedaan raak nie.
“My ma-hulle het vir my ’n brander geskryf. Ek moet sorg dat ek by die huis kom, en hoe kon ek hulle so bedrieg, en geen man is dit werd nie.”
“Eintlik bedoel hulle geen man is jóú werd nie.” Van wie ek die vernaamste is, moet hy dink.
“Moenie vies wees nie, ek dink hulle hou tog van jou.”
“Hoe bedoel jy, tog? Ek wil nie van gehou wees nie. Dit suggereer die teendeel.”
“Moenie so geleerd praat nie.”
“Moet dan nie met halfgebakte trooswoordjies kom nie.”
Sy begin trane wegpink.
“Jy huil tog nie? Die inbellers sal hoor as jy toeneus is.” Hy haal sy sakdoek uit, gelukkig nog skoon opgevou en gestryk. Leen Thirion sorg self vir die wasgoed, en hy hou syne so min as wat hy kan.
“Ja, want my ma-hulle gaan te kere of ek ’n doodsonde begaan het, en jy, vir wie ek dit gedoen het, jy behandel my soos ’n handperd.”
“Handperd?” frons hy.
“Ja. Totdat jy weet of jy by die ander een vorder.”
“Watter ander een?”
“Ek het klaar uitgevind. Jy loseer mos alte lekker.”
“O, sy? Ek loseer by haar ma, Reinet. Nou is jy sommer giftig. So asof ek agter elke rok aandraf.”
“Nee, nie elke rok nie. Maar ek verstaan sy is nie sommer enige rok nie.”
“Jy luister in,” beskuldig hy. “Pasop, jy gaan uitgeskop word.”
“Jy skop my ook maar uit, ek is gewoond daaraan.”
“Nonsens. En wat Nida Thirion betref, ek is nie van plan om by haar betrokke te raak nie. Ek was maar te bly om losies te kry vir die volgende paar maande. Ek was haweloos toe ek hier aankom.”
“En dit terwyl ek gewillig was om saam met jou te gaan, al was dit na die uithoek van die wêreld.”
“En jou ouers sou jou toelaat, ha-ha. Ek het jou gesê ek het tyd nodig. Dat ek deur ’n insinking gaan.”
“Vertel my van die insinking. Twee koppe is beter as een.”
“Doen jou werk,” ontwyk hy toe daar weer ’n liggie of twee flikker.
Dis tog goed dat Reinet gekom het. Dit besef Nelis die Saterdag van die spontane piekniek.
Hy het haar op die dorp gaan haal en hulle twee sou na die tot dusver verskuilde rivier gaan kyk, bo in die vlak rotskloof. Nelis was die prooi van passievolle opwinding maar ook van rasionele kwelling oor die reisdeken, romantiese simbool, wat sy in die motor laai. Mooi loop, herinner hy hom deurentyd, veral noudat haar ouers so ontstoke is. Hulle reken waarskynlik hy het hulle oogappel aangehits.
Weens ’n sonderlinge sameloop van omstandighede kom Boel vir ’n laatoggendkuier daar aan, te voet al langs die grootvoor. Nelis het al uitgevind dat hy benewens die rooi lorrie ook sy oorlede pa se motor het, maar dit selde gebruik. Tot sy eie verbasing nooi Nelis almal, ook vir Boel, saam kloof toe. “Julle ken die pad en alles,” is sy verweer teen Reinet se teleurgestelde blik.
Op die ou end is almal in Arno se bakkie. Die groot oomblik is toe Leen swig en in een beweging die voorskoot van haar lyf en die kappie van die kapstok afhaal. Hulle ry met die grondpad op kloof se koers toe, draai dan af om met die stamperige paadjie af te sak tot onder die rosyntjie- en wilgerbome. Dis die plek waar die grootvoor se sluise geleë is. Destyds is die voor deur pioniers met primitiewe gereedskap hier uitgegrawe. In tye van vloed, vertel Boel, maak die waterfiskaal die sluise toe, want dan is die grootvoor vanself onder water.
Die reisdeken word op die sagte spoelsand van vorige vloedwater oopgesprei en aangevul met ’n stukkie bokseil wat Arno altyd saamry, want “mens weet nooit”. Hy is nooit sonder bokseil en tang en ’n stukkie presdraad nie, spot sy suster.
Almal word vrolik, byna laf. Soos kinders wat op die rand van ’n krans dans, dink Nelis. Want die rivier vorm maar ’n smal stroompie en die helder geworde water wat oor die rotsklippe moet stort, is byna net ’n sypeling, nie volkome helder nie maar eerder die kleur van gemmerbier. Sandbanke steek soos verbleekte gebeentes uit, met die stildiep kuile tussenin. Die geruis van die stroom het aansienlik verflou, so het hy reeds in die nagte agtergekom.
“Die ou man is stanerig,” frons Boel, maak aldus van die rivier ’n wispelturige persoon. Dis juis weer tyd vir die volgende lusernoes. Sal hulle die oes aan die lewe kan hou tot dit reg is om gesny, gehark en gepars te word? Die oestyd van harde werk, as selfs Arno wat verkieslik alleen swoeg, werkshande byhuur. Of mekaar oor en weer help met arbeid of uitry of wegry.
En ek, wonder Nelis, wat het ek gehoop om vandag hier by die rivier te vind? Daar is geen angs of opwinding nie, net verligting oor die koelheid, die skaduweeparadys. Dis wat water aan ’n mens doen. Dis wat water, ten spyte van alles, nog steeds aan hóm doen. Dit voel of hy ’n verlore geliefde teruggevind het. Maar na regte moet hy die bruin nuwe vloedwater kan sien, wanneer dit ook al kom. Soos dit daardie dag in die veel kleiner dorpspruit was toe Banie … Hy druk sy gedagtes dood, probeer ontspan.
Hy en Reinet word onderrig in die name van bome en van voëls, groot en klein, wat wemel hier waar water, riet en bome is. Met lemoenkwas in erdebekertjies en twee pakke winkelkoekies hou hulle piekniek, loop met kaal voete oor die skoonwit sandbanke, spring van klip tot gladde klip. Boel skep ’n paddavissie in sy bak hande op en dreig om dit op die gillende Reinet te gooi. Dan laat hy die dingetjie vry met ’n goedige: “Toe maar, oubaas, toe maar, jy kan grootword en nog baie nuwe kikvorsies maak.”
Nelis het nie geweet dat die man so snaaks kan wees nie. Sy ruwerige weerbarstigheid in die begin was dalk net voorgee. Dis immers nie elke dag dat hy met ’n vreemdeling te doen kry, boonop een wat dalk sy meisie sal wil probeer afvat nie.
’n Baber word deur Leen aan hulle uitgewys en op Nelis se vraag of dit eetbaar is, antwoord sy: “As jy dan moet, net in maande sonder ’n ‘r’ in”.
“Darem te lelik,” besluit Reinet rillend, met Nelis wat antwoord: “Nie leliker as kreef nie.”
Arno het ’n uitgewaste kortbroek aan wat tot by sy knieë kom. Dalk is dit ’n langbroek wat sy ma afgesny en omgesoom het. Origens dra die volwasse mans hier rond langbroek, waarskynlik beter teen sonbrand, steke, skrape en dorings. Arno gebruik dit sommer as swembroek toe hy die naaste kuil binneduik en soos ’n otter wegraak en opkom, wegraak en opkom. Nie ’n wafferse swemstyl nie, maar geoefen genoeg.
Boel en Nelis het broekspype opgerol. “Al het ek ’n swembroek gehad, ek is te skaam om my tweekleurlyf te wys,” erken Boel pront.
“En ek my geenkleurlyf,” stem Nelis saam. Maar die waarheid is dat hy die afgelope weke tog sonbruin begin word het. Nog ’n rede hoekom hy nie ook induik nie, is dat dit kan blyk dat hy ’n beter swemmer as Arno is.
