omdat sy al hoe meer voel asof sy meegesleur word deur iets wat heeltemal buite haar beheer is. Dis ’n gevoel wat sy haat, waarteen sy hard veg.
Toe hulle klaar geëet het, neem hulle hulle koffie na die stoepkamer, weereens ’n vertrek wat gerusstellend is omdat sy dit nie herken nie. Daar is rottangmeubels met bont kussings, daar lê tydskrifte en koerante op die tafel en op die matjie voor die televisie lê ’n hond, grys om die mond en oud. Hy kyk na Julia en maak ’n steungeluid.
“Oom Septimus s’n,” sê André en hy vryf die hond oor die kop. “Hy lê sy laaste dae hier om.”
“Ek het ’n hond,” sê sy. “Plato, ’n labrador.”
Hy knik en gaan sit, steek weer ’n sigaret aan.
“Dis ’n belaglike situasie!” bars sy skielik uit. “Het jy nie ’n vriendin nie? ’n Verloofde? Iemand met wie jy beplan het om te trou nie?”
“Ek het ’n vriendin,” sê hy gelykmatig. “Ons is goeie vriende.”
“Weet sy …” Sy maak ’n moedelose gebaar. “Weet sy van die testament?”
“Nee. Niemand behalwe die prokureur weet nie.” Hy kyk op na haar. Sy sien weer die emosie in sy oë, maar sy kan dit nie peil nie. “En jy?”
“Nee! Ek was … Ek ís hoegenaamd nie van plan om te trou nie.” Sy sit haar leë koppie neer. “As jy my sal verskoon, dink ek ek moet nou gaan slaap. Dit was ’n lang dag.”
Hy staan hoflik op. “Goeienag.”
Sy knik en loop uit, haar voete meteens tam en slepend.
Hoofstuk 3
Omdat Julia so vroeg gaan slaap het, word sy wakker toe die eerste daglig deur die ruite kruip. Sy voel verbasend uitgerus; toe sy die vorige aand in die bed geklim het, het sy ’n slaaplose, rustelose nag voorsien, maar die teenoorgestelde het gebeur. Vir die eerste keer in baie maande het sy droomloos geslaap en nie langer as vyf minute wakker gelê nadat sy die lig afgeskakel het nie.
Sy bad vinnig, trek aan en stap suutjies uit in die gang waar dit nog donker is. Geen geluid is hoorbaar nie, en sy druk die groot voordeur versigtig oop, bang dat sy André sal wakker maak. Sy gee ’n paar tree vorentoe, loop uit op die stoep en weet so seker as wat sy daar staan dat sy verloor het.
Voor haar lê eers ’n halfmaanvormige grasperk, omring met ’n bosagtige heining wat dit skei van die eerste weiland. Van daar af daal die een afgekampte stuk groen weiland na die ander af na die vallei waar miswolke nog hang en meng met die rook wat hier en daar draal uit ’n woonhuis, verskuil tussen verre bome. Sy het nie besef die huis lê so hoog teen die voetheuwels van die berge nie en dat daar dus so ’n uitsig van die stoep af is nie. Sy stap vorentoe en klim met die trap af.
Op die grasperk draai sy om en kyk terug. Agter die huis klim die berge geleidelik, in diep voue en plooie, asof iemand dit met sorg so gevorm het, tot by die hoë pieke in die verte, dié tyd van die oggend ook nog verskuil in miswolke. Uit die skoorsteen aan die agterkant van die huis trek ook rook, maar daar is niks mistieks omtrent die huis nie. Dit staan groot en solied teen die helling, asof dit deel is van die berg en altyd deel daarvan sal bly. Die stoeppilare wat die sinkdak ondersteun, is wit en lyk selfs witter in die eerste sonstrale. Sy draai weer om en kyk om haar. Aan die oostekant is die lug pienk met ’n skerp geel streep waar die son deurgebreek het. Terwyl sy betower staan en kyk, vervaag die pienk, word alles geel en oranje en helder.
Op daardie oomblik kom André om die hoek van die huis gestap en bly verstom staan toe hy haar sien.
“Jy is vroeg op,” sê hy.
“Ek het vroeg gaan slaap.”
“Dis waar. Het jy goed geslaap?”
“Ek het lank laas so goed geslaap.”
Hy kyk haar ’n oomblik lank skerper aan, maar wys dan na die huis. “Daar is koffie in die kombuis.”
Sy bly nog ’n oomblik staan, teësinnig om die toneel voor haar prys te gee.
“Dis so pragtig,” sê sy en swaai haar arm om alles in te sluit. “Ek het nie geweet … Ek het nie verwag dat dit só mooi gaan wees nie.”
“Ek weet,” sê hy, en hy wys dat sy moet vooruitstap.
In die kombuis ontmoet sy vir Mieta en sy onthou weer haar kinderdae, want alhoewel die kombuis ook gemoderniseer is, is die verandering nie drasties nie. ’n Elektriese stoof staan oorkant die koolstoof, maar dit lyk vir haar na ’n blote ornament aangesien Mieta skynbaar net die koolstoof gebruik. Die geelhoutkassies lyk ook nuut, maar dit is moontlik net gerestoureer. Die groot ou tafel staan nog in die middel van die vloer wat nou geteël is en nie meer met linoleum bedek is nie. Die wasbakke is van vlekvrye staal en nie meer van marmer nie. Sy trek ’n stoel uit en gaan sit by die tafel terwyl Mieta vir hulle koffie inskink. André gaan sit nie ook nie, hy leun teen die kas, sy koffiebeker in sy hand. Mieta tel ’n toegebinde bondel wasgoed van die vloer af op en verdwyn daarmee by die kombuisdeur uit.
“Dit kán nie,” sê Julia moedeloos.
“Wat kan nie?”
Sy maak ’n radelose gebaar met haar hand. “Dit alles. Dit kan nie prysgegee word nie.”
Sy stem is toonloos. “Nee.”
“Jy moet dit ondraaglik vind,” sê sy, “die blote gedagte.”
Hy beweeg sy kop effens. “Ek kan nie pleit nie,” sê hy dan en die woorde kom stadig en moeisaam uit. “Ek het nooit iets gehad nie. Nie ’n eie huis of … Ouderus is die enigste huis wat ek ken. Hierdie plaas is my enigste tuiste, maar ek weet ook dat dit in die eerste plek jou besluit moet wees. Jy ken dit nie, dis nie deel van jou” – hy huiwer, dis kennelik moeilik vir hom om so te praat – “wese nie,” sê hy dan. “Jy het ’n huis en loopbaan, jy kan hiersonder klaarkom. Jy is die een wat die grootste opoffering sal moet maak.”
“Ek het ten minste geen ander …” Sy vind dit ewe onsmaaklik om hieroor te praat en dwing haar tot saaklikheid. “Geen ander persoon in my lewe nie. Jy het.”
Hy haal sy skouers op, swyg.
Sy laat sak haar kop meteens in haar hande en klem haar vingers om haar kop. “Ek mag nie vir jou jammer wees nie!” sê sy hard. “Ek is vir niemand jammer nie. Ek doen wat ek wil.”
Hy swyg steeds.
“Hoekom het hy dit gedoen?” vra sy wanhopig en kyk op na hom. “Jy het saam met hom geleef, hom beter geken as ek. Waar het hy aan so ’n verregaande plan gekom?”
“Ek weet nie.” Hy loop na die stoof, tel die koffiepot op en skink hulle albei se bekers weer vol. “Ek dink die afgelope paar weke aan niks anders nie. Ek weet nie of die prokureur dit aan jou genoem het nie: hulle reken ons sou hierdie verspotte voorwaarde in die hof kon betwis.”
“Nee!” Haar stem word yl, so intens is dit. “Ek het gesê geen verdere hofsake nie! Dis erg genoeg dat ek weer met prokureurs deurmekaar is.”
Hy kyk haar vraend aan, wag dat sy verder moet verduidelik.
“My redes is nie ter
