blompot.
Ouma trek met haar vinger oor die tafelblad. “Stof,” sê sy. “Kom ons gaan kombuis toe, sit die ketel aan vir tee en dan reguit bed toe. Jy sal vanaand nog op die bank moet slaap. Môre hang ons jou gordyne en maak jou bedjie op, dan het jy jou eie kamertjie.”
Janine is moeg. Sy sit by die kombuistafel, haar kop op haar gevoude arms.
Ouma bly besig. Sy haal die teeketel uit, dek die koppies en borde en pak die kosmandjie uit. Daar is nog toebroodjies en frikkadelle. “Ons eet oorskiet, môre kook ek weer.”
Oupa loop verby met ’n tas in elke hand. “Waar wil jy dié hê?”
“Jy gaan nie vanaand alles afpak nie,” keer Ouma.
“Net wat ons nodig het. Jimmie kan my môre kom help.”
Môre, dink Janine, alles gebeur môre. Skielik word sy vreeslik bang vir al die môres wat nog op haar aangestorm sal kom.
3
Ouma maak twee warmwatersakke, pak haar toe met drie komberse en soen haar goeienag. Die muurhorlosie tik-tak haar aan die slaap. Die volgende oggend val sy amper van die bank af van sy harde geding-dong-dang. Sy steek haar voete in haar nuwe pantoffels, pienkes met strikkies omdat tannie Jessie die haasore in die wasmasjien gegooi het en hulle uitmekaar gerafel het. Goed so, sy wil hulle nie meer hê nie.
Maar sy verlang na Sokkies en haar pophuis wat hulle nie kon saambring nie, én heeltyd na Mamma en Pappa. Sê nou iemand het ’n fout gemaak en die verkeerde mense begrawe?
Janine wil net begin huil, toe stoot Ouma die gangdeur oop. Sy het ’n voorskoot aan en ’n verestoffer in die hand. “Middag, liefieding, is jy eindelik wakker?” Sy pluk die groen gordyne voor die venster oop. “Ouma het jou gelos dat jy uitslaap, maar dis nou tyd om op te staan. Op is jy, en in jou eie kamertjie.”
Sy loop agter Ouma aan. Die gang is koud en donker. Ouma maak die tweede deur wyd oop, en skielik is daar sonskyn. “Dit was my naaldwerkkamer, maar ek is geholpe. Jou oupa het vir my ’n gedeelte van die agterstoep afgeskort. Die vrykamer hou ons oop vir kuiergaste.”
Mamma en Pappa, as hulle my kom soek, wil Janine sê en keer haarself betyds.
Haar nuwe kamer se mure is wit, nie geel soos haar ou kamer nie. Die rosiesgordyne hang en haar bed is opgemaak. Die gestreepte matjie voor die bed is grys, blou en rooi. Haar balletprent pryk hoog teen die muur. Onder die prent staan haar eie lessenaar en stoel.
“Tevrede?”
“Ja, Ouma. Dankie, Ouma.”
Janine doen alles wat haar ouma sê. Sy hang haar rokke in die klerekas en bêre die res in die laaie. Haar Pink Panther en hartjiekussings kom op haar bed, die Barbies op die boekrak. Haar Bybel, skoolboeke en storieboeke op die middelste rak. Die silwerbeker wat sy vir vinnig hardloop gewen het, sit sy langs die portret van haar en Mamma en Pappa by die dieretuin. Agter hulle steek ’n kameelperd se nek uit, sy kop is afgesny.
Met die fotoalbum wat Mamma vir haar gemaak het, gaan sit sy op die bed en blaai dit deur. Sy was ’n vet babatjie. Mamma en Pappa lag, hulle weet nog nie hulle is dood nie.
Janine lê op die bed met die album in haar arms tot Oupa aan die deur klop.
“Kom eet,” sê hy.
Dis kool, wortels, aartappels, rys en vleis wat Ouma stowevleis noem. “Alles opeet,” sê sy.
Oupa bid en sê dankie vir die hande wat die kos voorberei het.
Janine verbeel haar sy sien Ouma se hande in die lug hang sonder arms. Sy knyp haar mond toe om nie te lag nie.
“Het jy alles mooi uitgepak?”
“Ja, Ouma.”
“Ek sal kom kyk hoe mooi.”
“Ek weet nie wat om met die leë tas en al die bokse te maak nie.”
“Oupa sal dit in die stoorkamer bêre, eet jou wortels.”
Janine hou nie van wortels nie, sy wurg dit in.
“Môre is Sondag, dan gaan ons kerk toe.”
“Moet ek saamgaan?”
“Natuurlik moet jy. Van nou af is jy Ouma se groot dogter, en Ouma gaan jou ordentlik opvoed. Letta kom twee keer ’n maand om vensters te was en vloere te polish, die res van die tyd werk ons self. Jy moet self jou bed opmaak en jou kamer afstof en uitvee, niks rondgooi nie, alles netjies hou. As jy klaar gebad het, was jy die bad uit en hang jou handdoek op. Die skool begin oor twee weke, Oupa sal jou die eerste dag vat. Daarna moet jy loop, skool toe en terug. As jy maatjies kry, kan hulle Saterdag kom speel, nie in die week nie. Goed so?”
Janine trek haar skouers op. Sy het nie maatjies op die dorp nie, so dit maak nie saak nie.
“Genoeg geëet?”
Sy knik.
“Koen, jy kan dank.”
“Ons dank U vir u milde seën, amen.”
“Help vir Ouma met die skottelgoed, dan gaan rus jy tot drieuur.”
Janine dra die borde af. Ouma was en sy droog af. Ouma pak weg, want Janine kan nie bo in die kaste bykom nie.
“Een van die dae is jy groot genoeg,” troos Ouma. “Ons rus altyd in die middag ná ete. Toe, gaan slaap ’n bietjie, in jou kamer.”
Janine gaan lê op haar bed en kyk na die plafon. Dink ouma Leen sy is Aspoestertjie soos sy vir haar werk uitdeel? Ouma is nie haar mamma nie, sy is definitief nie.
Sy wil nie slaap nie, maar sluimer tog in en word wakker geklop.
“Liefieding, is jy wakker?”
“Ja, Ouma.”
“Nou toe, gaan was jou gesiggie en kom groet die tannie.”
Die tannie? Watter tannie? Sy is nie lus nie, maar ouma Leen het gepraat.
In die badkamer maak sy haar hande nat en vryf oor haar gesig en hare.
Buite hoor sy iemand kap, seker Oupa.
Dit is ’n belangrike tannie wat by Ouma kuier, want sy hoor hulle in die sitkamer. Die deur staan oop. Die tannie sit met haar rug na die deur, die hele stoel vol.
Ouma sit haar teekoppie neer. Sy glimlag. “Hier is sy nou.”
Toe draai die tannie om. Sy het vet wange en baie kenne. “Ag, foeitog,” sê sy, “nog so jonk. Hoe oud is jy, kindjie?”
“Sewe,” antwoord Ouma.
“Nee, Lenie, sy lyk vir my jonger. Is jy seker?”
“Sy het die sestiende Junie verjaar, ’n week voor die ongeluk,” sê Ouma.
“Hoe rampsalig tog om albei
