Skócyjo ze stola a chwata z kuchnje wen. Maś pśespytujucy za njeju póglědnjo.
»Salat, salata, salaty, salatki«, spiwa Karina za sebje, ako w kuždej ruce z głowkatym salatom machotajucy zasej do kuchnje stupijo. »Salat, salata, salaty, salatki«.
Melodiju k tomu jo se wumysliła w tom wokognuśu.
Hyšći ze salatom w ruce wóna mamu kšuśe wobejmjejo.
»Wóstaj to«, wobora se maś. »Wóstaj to pšosym. Ty mě hyšći wšykne głažki z blida zmachnjoš.«
Pśi wjaceri sejźitej pó dwěma za blidom. Kněz Monholc źěla toś ten tyźeń w póznej změnje. Bźez rozmyslowanja Karina gnyboco swóju twarogowu skibku.
»Te zapowjeski z bydleńskeje śpy my mógali pśicyniś w twójej nowej śpě«, groni maś. »Su ga hyšći bejnje nowe a wjelgin rědne.« Karina na pšašajuce póglědanje njereagěrujo a gnyboco dalej swóju twarogowu skibku. »Abo njespódobaju se tebje?«
Na Karininyma wócyma maś spóznajo, až źowćo jeje pšašanje zewšym słyšało njejo. »Co ga jo zapšawym z tobu?«, pšaša se rownowen.
Karininej wócy se połnitej ze łdzami. Póžera a kusa sebje gubu, ale to wšo nic njepomaga, naraz zapłaco. Głosnjej a głosnjej wóna płaco. Pótom scynijo skibku na talaŕ a smali z kuchnje.
Kněni Monholcowa ju słyšy głušnje pó stupnicy górjej leśeś.
W swójej śpicce se Karina na lěgadło walijo a do zagłowka płaco.
Kněni Monholcowa stajijo talarje a tase gromadu. Sudobja wótśe šćerkocu. Wóna je pówobmyjo a stajijo talarje a tase do pódlańskeje myjnice, aby wuschnuli. Zamyslona zwiga zasej a zasej głowu a glěda wen do zagrody.
Góźinu pózdźej pśiźo Karina pó stupnicy dołoj. W bydleńskej śpě telewizor grajo. Někaki muski leśi a skoka pó kšywach.
Kněni Monholcowa zwiga wócy wót swójogo šyśa. W źowćowem woblicu njewiźi daniž łdzy daniž tužycu.
»Pójědu z kólasom hyšći jadnu rundu«, groni źowćo. »Sy ty te nowe jeanse južo pśikrotcyła?«
Kněni Monholcowa wótchylecy z głowu wijo. Nic njepiknjo.
Karina dajo jej gubku na lico a wuśěgnjo pótom swójo kólaso z kólnje.
Na wejsańskej droze se južo změrka. Pśidrozne latarnje se hyšći njeswěśe. Karina pśemyslijo, lěc latarnje su se w slědnych dnjach scełego swěśili. Móžno by to było, wóna se mysli.
Pómałem kólasujo dalej pó droze. Žedna duška niźi. Ako pla Wěncojc doma mimo jěźo, glěda do napśeśiwnego směra.
Něnto jo južo na drugem kóńcu jsy. Karina cyni wjeliku kružynu a jěźo slědk, zasej pó wejsnej droze. Motorske ju pśedogónijo z wjelikim rjapotom. Karina spóznajo na njom Mrozkojc Anitu. Wobźiwujucy a pitśku zawidnje glěda Karina za njeju.
Hyšći pózlažčej ako pjerwjej dybjo do pedalowu. Ale žeden luź se njepokažo. Ako ma zasej Wěncojc dom pśed sobu, glěda Karina górjej pód kšywo. Wokna Pětšoweje śpy su śamne.
Wałtora IV
Mjazy zagrodami slězy dwórow spóromje małych pólow wjeźo wuska, z tšawu zarosćona sćažka, lěbda k spóznaśeju na někotarych městnach. Na kóńcu sćažki stoj stara cerkwicka.
Ned za njeju se zachopijo góla. Cerkwicka a mały kusk k njej słušeceje łuki stej wobgroźowanej z wusokim a gustym žywym płotom. Nutś pśiźoš jano pśez rozpadujuce drjewjane wrota. Ten wjeliki zarzaty zamk jo wódnjo a w nocy zamknjony. Mimo togo se wijo hyšći kšuty zelezowy rjeśaz wokoło drjewa. Wětšyna luźi ze Strowja zewšym njewě, chto ma chowanje klucow k wobyma zamkoma na starosći.
Karina jěźo z kólasom póspóromje žywego płota. Wón jo tak gusty, až móžo wóna njewiźona kólaso k njomu pśiłožyś. Ako na dybawu stupijo, móžo kradu pśez žywy płot glědaś. Śišyna jo jano pśetergnjona wót monotonego bincanja pcołkow. Karina cełu chylku słucha a mjelcy.
Pótom połgłosnje groni: »Stakim, how ty sy. A ja śi pytam pó cełej jsy. W starej šuli, na Kilankojc łukach, w konsumje, samo na starem sportnišću som była. Twója mama jo groniła, až śi tam nejskerjej namakajom.«
Pětš, kótaryž jo lažał měrnje a ze zacynjonyma wócyma w tšawje, pó Karininych prědnych słowach wuźěsony zeskócyjo. Něnto spjełko tšawy wutergajo a na njom kusa. Bźez zajma měni: »Něnto sy mě weto nadejšła. – Snaź ja měł swójej mamje groniś, až tebje mjenjej pśeraźijo.«
Karina pśecej hyšći na dybawje stoj. Narska se woglědujo cerkwicku a jeje wokolinu. How nic wěcej wiźeś njejo: wusoka tšawa z pór brjazami a niskimi koniferami, how a tam take pódłujke styrirožkate kopce.
Źowćo na nje pokažo. »To ga su rowy. Njamaš tšach? Luźe wulicuju, až w nocy se how šari.«
Pětš spjełko zajśpjaŕski wuplunjo.
»Pla tebje se teke šari. W głowje. – Luźe to pó zwuconosći pomjenjuju zakopowanišćo. Južo sto a styri lěta how nikogo wěcej zakopali njejsu.«
»Wót źo to tak dokradnje wěš?«
Pětš jo pśecej hyšći wobuzny. »Som to cytał.«
Karina grajkoco njerozsuźona z klinkacom na wóźidle. Pópšawem dawno južo dejała wótjěś. Ale Pětšoju měła nejpjerwjej hyšći jěderne gódło pśiwołaś. Až něchten z njeju tak wobchada, a to hyšći jaden gólc, tomu njejo zwucona.
»Kak móžoš how scełego nutś pśiś?«, se pšaša. »Ten žywy płot wuglěda tak wusoki a gusty.«
»Wóstaj to, ty se jano rozdrapjoš. A ja teke dejm ned zasej pšec.«
Karina jo rozgórjona. Ale ceło měrnje pókšacujo: »How jo rědnje. Wiźim to źinsa prědny raz tak pšawje. Wšak som how cesćej mimo jěła.«
»Snaź coš jano kólasowaŕske wuběgowanje dobyś«, Pětšowy głos jo pśijaznjejšy. »Jolic na kuždy pad coš: Tśi metry napšawo wót tebje jo dołojce w žywem płośe taka rycyna. Dejš pak pśelězć.«
Karina skócyjo z kólasa. Spórajo jo wót drogi pšec a scynijo jo do wusokeje tšawy. Tak jo lěbda wiźeś. Rozwězujo sandaleśe a pśicynijo jej na brěmjenjowy nosaŕ kólasa. Žywy płot njejo jano wusoki a gusty, jo teke šyroki. Karina wobglědniwje dołojce pśelězo. Napinajucy sebje do guby kusa.
Pětš woła: »Ale njezwěŕ se, jadnomu cłowjekoju něco wót teje rycyny pśeraźiś.«
»Źo ga …« Karininy głos klincy pógłušny wót napinanja. Pótom jo pśelězła. Wurownajo se a wóttśapujo se proch wót swójogo krotkego zeca. Ako zawupytnjo, až Pětš ju wobglědujo, smjejkoco se bźezradna. Zrědujo puli a wobglědajo se. Městno z cerkwicku jo mały swět za sebje. Wobgroźone z wusokim žywym płotom. Samo pówětš se how zda hynakšy
