bacı əlindəki kağız parçasını burur, sözünün ardını gətirə bilmirdi.
Bu vaxt məni sinifdən gətirən bacının yaylığı üzünə tutaraq bayıra çıxdığını gördüm.
İşin nə yerdə olduğunu anlamışdım. Bir şey söyləmək istəyirdim. Amma müdirə bacı kimi mənim də dilim qurumuşdu. Başımı çevirib açıq pəncərədən bayırdakı ağaclara baxdım. Onların gün düşmüş təpələrində qaranquşlar uçuşurdu.
Birdən-birə mən də onlar kimi canlandım.
– Anladım, masör, – dedim, – narahat olmayın… Nə edək? Hamımız öləcəyik…
Bu dəfə müdirə bacı başımı köksünə dayayıb uzun müddət buraxmadı.
Bir az sonra xalalarım, qəbul günü olmadığına baxmayaraq, məni görməyə gəldilər. İzn alaraq məni evə aparmaq istədilər. Razı olmadım. İmtahanların çox yaxın olduğunu söylədim. Bununla bərabər, imtahanların çox yaxın olması mənim o gün həmişəkindən daha çox dəcəllik etməyimə mane olmadı. Belə ki, axşam mütaliəsində məni şiddətli qızdırma tutdu, tənbəllərin etdikləri kimi qollarımı skamyanın üstünə qoyub yuxuladım və o gecə yemək yemədim.
Yay tətillərini Bəsimə xalamın Qozyatağındakı köşkündə keçirirdim.
Burdakı uşaqlardan mənə xeyir yoxdu. Bəsimə xalamın qızı Nəcmiyyə anasının dizindən ayrılmayan səssiz bir uşaq idi. Həmişə xəstə olurdu. Böyük qardaşı Kamrana çox oxşayırdı.
Yaxşı ki, ətrafda mühacir10 uşaqları vardı. Mən onları bağçaya yığıb başçılıq edər, axşama kimi qiyamət qoparardım.
Arada yazıq yoldaşlarım qəzəbə düçar olmuşdular. Köşkün bağbanı onları qovlamışdı.
Amma onlar heç bir şeyi vecə almayan uşaqlardı. Bu hərəkətə göz yumub məni köşkdən qaçırmağa gəlirdilər. Saatlarla çöllərdə veyillənib bağçaların barılarından aşar, yer-yemiş oğurlardıq.
Mən gecəyə yaxın, üzümün dərisi günəşdən yanmış, yaralı əllərimlə ətəklərimin yırtıqlarını örtə-örtə içəri girəndə xalam saçını-başını yolar, öz qızı Nəcmiyyəni nümunə göstərərdi. Nəcmiyyə bir qucaq parlaq tük yığını altında hərdənbir çəhrayı ağzını açıb əsnərdi. Bu vəziyyətdə o, sarsaq və tənbəl Van pişiklərinə bənzərdi. Ədəbliliyi, oxumuşluğu, zərifliyi, tərbiyəliyi və daha nə bilim nələri tez-tez mənə nümunə göstərilənlərdən biri də Kamran idi.
Nəcmiyyəyə sözüm yoxdur… Hər necə olsa, anasının dizində böyümüş, incə-mincə, dəymədüşər bir qızdı. Əslinə baxsan, mən ürəyimdə təsdiq edirdim ki, qız uşağı elə belə olmalıdır. Bəs Kamran – iyirmi yaşına çatan, incə dodaqları üstündə nazik bığları çıxmağa başlayan o yekə Kamran adını nə qoymuşdu? Qız ayağı kimi xırdaca ayaqlarında ağ, yumşaq maral dərisindən tufliləri, ipək corabları, yeriyəndə incə bir budaq kimi yırğalanan zərif vücudu, ipək köynəyinin açıq yaxasından çıxan uzun ağ boynu ilə oğlandan çox qıza bənzəyən bu uşağa son dərəcə acığım tutardı.
Onun kişi qohumlarımız və qonum-qonşu tərəfindən tez-tez təriflənən üstünlükləri mənə bərk toxunurdu.
Yadımdadır ki, mən dəfələrlə qaçarkən yalandan ayağımı sürüşdürüb onun üstünə yıxılar, kitablarını cırar, boş bəhanələrlə dalaşmağa çalışardım. Amma Allahın qulu hünər edib bir gün azca canlansaydı, qəzəblənsəydi, istədiyimin tərsinə bir şey söyləsəydi, pişik kimi boynuna atılıb onu tozun-torpağın içinə yıxar, saçlarını yolar, ilan gözlərinə bənzəyən yaşıl gözlərini barmaqlarımla tökərdim.
Ayağına daş salıb onu ufuldatdığım günü sevincimdən, şadlığımdan titrəyə-titrəyə xatırlardım. Amma o özünü bişmiş, yetişmiş bir insan sayaraq, mənə yuxarıdan aşağı baxar, kinayə ilə gülümsəyərək sanki deyərdi: «Bu uşaqlıq nə vaxta qədər davam edəcək, Fəridə?»
– Yaxşı, bəs səndə bu nərmə-naziklik, elçi qabağına çıxan köhnə zəmanə qızları kimi naz və ədalar nə zamana qədər davam edəcək?..
Təbii ki, bu sözləri mən heç bir vəchlə ona söyləyə bilməzdim… Yaşım, maşallah, on üç-on dörd idi… Bu yaşda bir qız, etdiyi qabalığı bu qədər nəzakətlə qarşılayan gənc oğlana daha artıq sataşa bilməz. Dodaqlarımdan qeyri-ixtiyari yersiz söz çıxmasından qorxaraq, əlimi ağzıma tutar, onu doyunca söymək üçün bağçanın tənha guşələrinə qaçardım.
Yağışlı bir gün idi. Kamran köşkün alt mərtəbəsində bir neçə qohum qadınla tualet barəsində söhbət edirdi. Qadınlar tikdirəcəkləri qış paltarlarının rəngi haqqında onun fikrini soruşurdular.
Mən bir küncdə dilimi çıxarıb, gözlərimi qıyıb, bütün diqqətimi toplayaraq yırtıq bir köynəyin qolunu yamamaqla məşğuldum. Özümü saxlaya bilmədim, qəhqəhə çəkib gülməyə başladım.
Xalaoğlum:
– Nəyə gülürsən? – deyə soruşdu.
– Heç… – dedim, – ağlıma bir şey gəldi…
– Nə gəldi?
– Demərəm…
– Di yaxşı, naz eləmə… Əslinə qalsa, sən söz saxlayan deyilsən, əvvəl-axır söyləyəcəksən.
– Elə isə, acığın tutmasın… Sən xanımlarla tualet barəsində danışanda düşünürdüm ki, Allah səni yanlış yaratmışdır… Sən gərək qız olaydın… Amma indiki yaşında yox… On üç-on dörd yaşlarında…
– Yaxşı bəs sonra?..
– Bayaqdan bəri bir qarış yeri tikincəyə qədər barmağımı dəlik-deşik etdiyimə görə, mən də iyirmi iki yaşlarında oğlan…
– Hə, sonra?..
– Sonra nə olacaq, Allahın əmri ilə, peyğəmbərin şəriəti ilə səni özümə alardım, qurtarıb gedərdi.
Otaqda bərk qəhqəhə qopdu. Başımı qaldırdım və bütün gözlərin mənə zilləndiyini gördüm.
Qonaqlardan biri yersiz bir söz dedi:
– Çox yaxşı, amma bu iş indi də mümkündür, Fəridə!
Çaşıb qaldım. Gözlərimi geniş açaraq dedim:
– Necə?
– Necə olacaq… Kamrana ərə gedərsən… O sənin tualetlərinlə məşğul olar,
Mühacir – qaçqın, o zamanlar Balkanlardan qaçıb gəlmiş əhali.
