нэһилиэнньэ бары араҥалара онно эбии буоллулар.
Бэйэтэ да сааһын тухары кыараҕаска-кыбычыыҥҥа хаайтара үөрэммэтэх киһи – Өксөкүлээх Өлөксөй аҕыйах кэмҥэ маннык олоххо-дьаһахха өйө-санаата буорайа сыста. Кини саллар-сааһын тухары ыраас салгыннаах, сайаҕас санаалаах дьонноох, кэрэ айылҕалаах эйгэҕэ сылдьыбыт уонна онно дьулуспут киһи буоллаҕа.
Өксөкүлээх бу сылдьан саха урукку өрөбөлүүссүйэлэр иннилэригэр биллибит-көстүбүт интэлигиэннэрин, бэйэтин үөлээннээхтэрин, туһунан элбэхтик да санаата. Кини ордук Микииппэрэби суохтаабытын билиннэ: «Василий Васильевич үтүө да киһи эбитин билигин кэлэн эрэ, дьиҥнээҕинэн сыаналыырбытын чэгиэн өйүнэн өйдүүргэ ыарахан. Бу икки атахтаах диэн баар – дьикти айылгылаах харамай! Киһи үтүөтүн-өҥөтүн бэйэбит аттыбытыгар суох эрэ буоллаҕына саныыбыт! Оттон кини тыыннааҕар, эбэтэр, чугаспытыгар үлэлии-хамсыы, үөрэ-көтө сырыттаҕына – суох! Саха киһитин айылгытыгар, былыр-былыргыттан, маннык баара – биллибэт! Арааһа, ардыгар, манныгы алтыспыт уонна истибит-билбит омуктарбытыттан ылабыт дуу, хайдаҕый?
Василий Васильевич саха интэлигиэнсийэтин бүтүннүү биир сүрүнүнэн үлэлииргэ-айарга, биир санаанан кэскили тэринэргэ салайбыта, чуолаан, бу кэмҥэ – бу күннэргэ, барыбытыгар өйдөннө.
Өйдөөн кэбиһиэҕиҥ: үйэ саҕаланыытын сылларынааҕы түмсүүлэри, «Сахалар сойуустарын», 1912 сыллааҕы съеһи уо.д.а. тэрээһиннэри. Оччолорго даҕаны, туора-маары ыстаҥалыан, ойуоккалыан баҕарааччылар суох буолбатахтара, бааллара ээ! Олору барытын оруннаах, сүбэ-ама, сүгэ-балта тылларынан сөптөөх ыллыкка, суолга төннөрөрүн, билигин кэлэн, ким мэлдьэһиэй?!
Василий Васильевич ыксатыгар-чугаһыгар сылдьыбыт эбэтэр кини баарын уонна ыллыктаах тылын-өһүн ыраахтан да истэ-билэ сылдьыбыт диэн дьол эбит… Кини бэйэтин солбуйуох ыччаттары бэлэмнээн испитин билигин эрэ болҕойон көрөбүт. Ол дьон кини суолунан сатаан барыахтара уонна салгыы барыахтара дуо? Оннук буолара уонна туолара буоллар, дьол буолуох эбит…
Гавриил Ксенофонтов, Алексей Широких, Арамаан Оросин, Георгий Ефимов уонна да атыттар, олус үчүгэй уолаттар ээ. Биһиэхэ кэнники ыйдарга быһыы-майгы олус куһаҕан өттүгэр уларыйаары гынна быһыылаах. Ол кэмҥэ куорат иһигэр олоруоҕу баҕарыллыбат… Ханнык баҕарар киһини былыргы өбүгэлэрбит: «Төрдө-төбүрэҕэ өтөр», – дииллэрэ олус сөп!»
«Мин эмиэ быыс кэмҥэ бар дьонум түөлбэлээн олорор Илин Эҥээргэ таҕыстахпына табыллыыһы», – дии санаата да, үргүлдьү олоххо киллэрэргэ быһаарынна. Кумааҕыларын хомуйан бэрээдэктээтэ. Илдьэ барыахтаах кумааҕыларын, суруйар тээбиринин, харандаастарын хомунан-сааһылаан суумкаҕа угунна. Тохтуу түһэн баран санаата: «Былатыантан суруктаах бардахха табыллыыһы. Инньэ гымматахха чыкаалар тутан, мэһэйдэһэ сылдьыахтара. Былатыан, бэйэтэ улахан хоһоонньут, суруйааччы буолбут ыччат, миигин, убайын, өйүөҕэ. Кинилиин табыллан кэпсэтээччибит. Киниэхэ эрэлим улахан…»
Сарсыарда губревкомҥа тиийэн, Ойуунускайы аан хоско көһүтэн олордоҕуна, киһитэ
