tanrı bazen, gökyüzünün kuzeyindeki canavarla savaşan Horus’un bir tezahürü haline bile gelmektedir.
Bu tasvirde; tuhaf, çirkin yılan boğan cüce (veya dev) Bês’i de değerlendirmemiz mümkündür. Epet gibi Bês de erken bir dönemde yıldızların arasına yerleştirilmiştir. Kedigiller familyasından bazı vahşi hayvanların kulaklarına, yelesine ve kuyruğuna sahiptir; bu durum adının kaynağıymış gibi görünür. Ancak sanatçılar bu ayrıntıların tamamen sökülebilir bir deriye ait olup olmadığı konusunda genellikle kararsızdır. Yıldızlara ait mitolojide Bês, klasik dünyanın yılan boğan Ophiuchos (veya Yılancı takımyıldızı) takımyıldızının muadili olarak ortaya çıkar. Bunun sebebi muhtemelen gökyüzündeki bu klasik yer belirlemenin, her ne kadar Mısırlılar daha sonraları yıldızlara ait hiçbir izaha artık sahip olmasalar da Mısır’dan ödünç alınmış olmasıdır. Tılsımlardaki sayısız Bês tasvirine dayanarak oldukça zengin bir mitolojinin bu tuhaf kişiliğe dahil edilmiş olması gerektiği sonucunu çıkarabiliriz. Ancak bu mitoloji yalnızca sözlü kültür yoluyla geliştiğinden, sözgelimi çiçek sarmak, güzellik ürünleri hazırlamak gibi diğer kadınsı sanatlara olduğu gibi dansa ve müziğe de bu zevklerin ustası olacak kadar düşkün olduğuyla ilgili hikâyelere göre tahminde bulunmak bizim hayal gücümüze kalmıştır. Neşe dolu bir ilah olarak içmeye de düşkündür ve özellikle bir kamışla geniş şişelerden bira çekerken tasvir edilir. Tasvirlerde koruduğu ve bakıcılığını üstlendiği çocukları, en başta yeni doğmuş güneş tanrısını, eğlendirirken gözükür. Bu, onun bir çocuk doğum koruyucusu olarak niçin Uêret-Êpet’in refakatçisi (kimi zaman kocası) haline geldiğini açıklamaktadır. Bês yalnızca, yılanları boğazlayıp mideye indirmez; aynı zamanda yabandomuzlarını, aslanları ve antilopları elleriyle yakalamaktadır. Uyurken kullanılan veya kapı üzerine asılan tahtadan yapılmış koltuk kafalığı üzerindeki görüntüsü tehlikeli hayvanları ve kötü ruhları uzak tutar. Roma dönemindeki sağa sola bıçak savururken veya ağır zırhlı bir savaşçı olarak tasvir edilmesi, onun aynı koruyucu işlevini gösteriyor gibi gözükmektedir. İsminin izi MÖ 1500’e kadar sürülebir ama Mısır sanatında onu cepheden tasvir etmek oldukça alışılmadık olsa da eksiksiz tasviri tam bir kesinlikle MÖ 2000’den önce bulunmadığı için o, genellikle yabancı bir tanrı olarak düşünülürdü. Bununla birlikte onu “doğudan gelen, doğunun efendisi” olarak tanımlayan veya doğu Nubiya’daki Bu-gem’e (veya Bugemet) yerleştiren pasajlar açık bir şekilde ona asıl tapınılan yere işaret etmezler; bunun yerine yalnızca Nubiya veya Arabistan’la ilgili mitlere işaret ederler. Yıldızlar gibi bütün tanrılar gökyüzünün doğusundan veya yeraltı dünyasından gelirler. Sakalındaki ve saçındaki uzun bukleler ve giydiği leopar derisi (az önce gördüğümüz gibi aslında vücudunun bir parçası) ayrıca onu süsleyen kuş tüyü taç (on sekizinci hanedandan?), elbette ki, Kızıldeniz’deki Afrika kabilelerinin kırmızı ve kahverengi kıyafetinin benzeri olarak değerlendirilebilir. Bu ve diğer bağlantıları anlamak için güneydeki cücelerden bahseden mitler ve en erken dönemdeki şekilleri raşitizm hastalığına sahip çocuklara benzeyen bazı cüce şekilli tanrılar hakkında daha fazla bilgiye sahip olmamız gerekiyor.
61. şekil: Daha sonraki üç haliyle Epet (sonuncusu gökyüzünün kraliçesi olarak)
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
