հարկավոր պատվերները տալով յուր գործակատարներին, նա վերադարձավ տուն, ուր ճանապարհորդական սայլակն սպասում էր դռանը: Նա ուղղակի մտավ յուր սենյակը և իսկույն հրամայեց Քիտեսին՝ տեղավորել սայլակի վրա յուր ուղևորության հարկավոր պիտույքները, իսկ ինքն սկսավ քրքրել յուր թղթերը :
– Նա այս գիշե՛ր է կամենում գնալ, – հարցրեց Քիտեսից տիկին Բարբարեն:
– Հրամմել եք, աղջիկ պարոն, – պատասխանեց իմերելը:
Տիկին Բարբարեն թեև մի կողմից ուրախ էր յուր ամուսնու հեռանալու համար, բայց մյուս կողմից նրա սրտին տիրեց խիստ ցավեցուցիչ տհաճություն, երբ տեսավ, որ յուր ամուսինն օտար երկիր է դիմում՝ առանց յուր կնոջն ու ընտանիքին հայտնելու յուր գնալու պատճառի և նպատակի մասին:
Նա ասաց Գրիգոլին, որ գնա տեսնե, թե յուր հայրը ո՞ւր է գնում և ինչի՛ համար:
Պատանի գիմնազիստը մտավ հոր սենյակը:
– Դեպի ո՞ւր եք պատրաստվում գնալու, հայրիկ, – հարցրեց նա:
– Ջհանդամը, – պատասխանեց Ճանճուր Իվանիչը խորին վրդովմունքով:
Յուր հոր այդ կոշտ պատասխանից Գրիգոլի լեզուն կապվեց, և նա, սիրտը կոտրած, մի քանի րոպե հոր վրա նայելուց հետո դուրս գնաց նրա սենյակից:
Նա ասաց յուր մորը, թե ի՛նչպես պատասխանեց իրան հայրը:
Ճանճուր Իվանիչի մի այդպիսի վրդովմունքը և ջհանդամ բառը պատճառ տվին տիկին Բարբարեին մտածել, թե յուր ամուսնու Կավկայի կապալի գործերը պիտի անհաջողության հանդիպած լինին, և որ նրա մի այդպիսի հանկարծակի ճանապարհորդությունը ոչինչ բարիք չե գուշակում:
Նույն րոպեին Քիտեսը իմացում տվավ, թե աղան պատրաստվում է գնալու:
Տիկին Բարբարեն, օրիորդ Սոֆին և նրանց մյուս զավակները դուրս գնացին նրան ճանապարհ գցելու:
Նա արդեն նստած էր սայլակի մեջ: – Մուղայիթ կացեք, բճերքն ու քոծը բան չգողանան, ու դուք էլ հիռու կացեք անխելք մսխելեմեն, – ասաց նա` յուր վայրենի հայացքը ձգելով ընտանիքի վրա, որ ավելի սարսափելի էր գիշերային մթության մեջ:
– Քշե՛, – հրամայեց նա սայլապանին:
Ձիաները առաջ խաղացին, սայլակի զանգակներր հնչեցին, անիվներն սկսան գլորվել փողոցի ողորկ քարահատակի վրա:
Տիկին Բարբարեն և յուր զավակները, երկար կանգնած դռանը՝ նայում էին նրա հետևից, մինչև զանգակների ձայնը լռեց, և սայլակն անհետացավ գիշերային խավարի մեջ:
Նրանք խորին տխրությամբ դարձան տուն:
– Նա մինչև անգամ մնաք բարով էլ չասաց մեզ, մայրիկ, – ասաց օրիորդ Սոֆին՝ ողորմելի կերպով նայելով մոր երեսին:
Մայրը ոչինչ չպատասխանեց, միայն աղջիկը տեսավ, որ նրա աչքերից գլորվում էին արտասուքի խոշոր կաթիլներ:
– Ահա՛ ի՛նչ է նշանակում հին մարդիկ, – կրկնեց օրիորդ Սոֆին, – նրանց մեջ չկա ո՛չ ծնողական սրտի քնքուշ զգացմունք և ո՛չ մարդավայել քաղաքավարություն…
Օրիորդը մի քանի խոսքերով մխիթարելով յուր մորը՝ գնաց յուր սենյակը:
Այդ գիշեր բոլոր Հացի-Գելենք անցկացրին ցավեցուցիչ տրտմությամբ: Հոր խստասրտությունն առավելապես զգալի եղավ օրիորդ Սոֆիին:
«Այս էլ աշխարհը… արդյոք ի՞նչ վայելչություն կա սրանում»… – ասաց նա հոգվոց հանելով և յուր գեղեցիկ գլուխը թաղեց բարձի մեջ:
Բայց քունը երկար ժամանակ
