Радзіму, – цьвёрда прамовіў Лёкса Шпуль. – Абозы будуць у сталіцы праз тыдзень, калі на тое будзе Божая ласка. А калі не перашкодзяць надвор’е і непрадбачаныя абставіны, кароль дашле наперад авангард. Гэта ўсё, што прасілі перадаць Яго Каралеўская Вялікасьць».
«Вы чулі? – абярнуўся да тых, хто прысутнічаў у залі і ня зводзіў вачэй зь вестуна, рэгент. – Перамога! Ну, пане міністар замежных справаў… Час выканаць дамоўленасьць. Прашу!»
Міністар уздыхнуў і пачаў сьцягваць нагавіцы. Агаліўшы свой азадак, ён павярнуўся да каралевы-маці і змрочна прамовіў:
«Ку-ка-рэ-ку!»
«Прай-граў, прай-граў! – засьмяяўся рэгент, а за ім і ўсе іншыя прысутныя, апрача Лёксы, Веранікі і гвардзейцаў каля ўваходу. Зрэшты, каралева-маці таксама нават не ўсьміхнулася, бо нічога ня бачыла. – Прайграў! Вы бачылі? Усе бачылі? Вось што бывае з тымі, хто ня верыць у перамогу! Дзе гэта наш прафэсар? Яшчэ адзін скептык? Хаваецца ў бібліятэцы? Зараз жа знайсьці і прымусіць выканаць!»
Рэгент усеўся на сваё месца і махнуў рукой.
«Ну, павесяліліся і хопіць… Значыць, перамога! Слава каралю!»
«Слава каралю!» – адгукнуліся ўсе.
Рэгент задумаўся. Залю таксама апанавала маўчаньне.
«А што гэта за красуня з табой, вястун?»
«Гэта… Гэта мая. Ідзе за мной ад самай памежнай ракі. Прывязалася. Не прагоніш».
«Што ж, ты заслужыў здабычу, – ашчэрыўся рэгент. – Эй, ты! Нейкая яна занадта сьветлая для басурманкі… Зрэшты, бываюць і такія. На жаль, наша кроў перамешваецца з гнюснай крывёй басурманаў хутчэй, чым мы думалі, і баюся, пасьля перамогі сытуацыя толькі пагоршыцца. Праўда, пане міністар навукі? Ды нічога, нічога, працягвайце калупацца ў носе, соплі важнейшыя. Эй, ты! Дзеўка! Ты хто такая? Ты рабыня – ці знатнай крыві?»
«Яна не разумее па-нашаму», – сказаў Лёкса Шпуль.
«Вядома, – сказаў рэгент. – Не разумее. Дык значыць, перамога… Слухай, вястун, а чаму ты яшчэ тут? Што стаіш? Думаеш, ты герой? Ты выканаў каралеўскае даручэньне, дык зьнікні. У нас тут, даражэнькі, паседжаньне дзяржаўнай рады з нагоды перамогі. А ён стаіць пасярод залі, быццам сам міністр! Ідзі і напіся з радасьці, як і належыць простаму жаўнеру! І пазабаўляйся са сваёй дзеўкай! А пасьля абдымі маці, калі яна яшчэ жывая! Тырчыць тут, быццам чакае, што яго цалаваць пачнуць!»
Разгублены Лёкса пастаяў крыху, пакланіўся і павярнуўся, каб сысьці. Ён бачыў бледны твар Веранікі – яна нібы прырасла да месца, яна ня рухалася, шырока расплюшчанымі вачыма разглядваючы твар рэгента.
Лёкса зрабіў крок да дзьвярэй. Потым другі. Чакаў, што Вераніка пойдзе за ім. Але яна так і стаяла, як зачараваная. Ён хацеў падштурхнуць яе да дзьвярэй. Твары гвардзейцаў былі як каменныя. Дзьверы адчыніліся.
«Ну! – сказаў Лёкса груба. – Хадзем! Чаго стаіш!»
«Яна ж не разумее па-нашаму, – усьміхнуўся рэгент. – Не сьпяшайся, вястун. Як цябе там завуць?»
«Жаўнер Лёкса Шпуль, ваша эксцэленцыя».
«Жаўнер
