ervaring met terroriste te vertel.”
“Hier in die hotel. Twee maal in een jaar,” voeg Rivkah by.
Simon frons. “Hoe veilig is die plek dan?”
“Dit was 16 jaar gelede in 2002. Maar ons wil graag hê jy moet hoor presies wat gebeur het.”
“Dis reg so.”
Later die aand ná ’n uitgebreide ete sit die drie in een van die kleiner privaat sitkamers van die hotel saam met Menachem en Tova.
Menachem het koffie geskink en die geur vul die vertrek.
“Marc en Rivkah ken ons storie baie goed, maar ek verstaan dat jy ook belangstel om dit te hoor, Shimón.”
“Ek hoor graag.”
“Laat Tova vertel, haar Engels is beter as myne.”
“Nu, toe ons die hotel hier in Samaria in die neëntigs begin het, het baie mense min moed vir ons onderneming gehad. Ariel is beslis nie die veiligste stad in Israel nie. Ek bedoel, ons is bure met Nablus – ’n totale terreurnes. Wesoewer. Dis sonde soek, het hulle vir ons gesê. Ons het geweet daar sou pogings wees om ons aan te val, want vir die terreurorganisasies is Ariel die simbool van Israel se soewereiniteit in die Wesoewer. Een van die simbole van die Setlaarsbeweging.” Tova trek haar skouers op. “Maar nou ja, dis waartoe ons ons geroepe gevoel het en nog altyd voel.”
“Al is dit in werklikheid occupied area?”
Menachem kyk onseker na Marc en Rivkah.
Marc grinnik ietwat verleë. “Shimón is nog besig om Israel te leer ken.”
“Nu, Shimón, miskien is jy reg, jy sien ons occupy ons eie land.”
Toe Simon sy asem intrek om te antwoord, sê Rivkah vinnig: “Los die politiek, chaverim, laat ons by die storie uitkom.”
“Nu, die eerste paar jaar het dit beter gegaan as waarvoor ons eintlik deurentyd asem opgehou het. Maar toe kom die Intifada en die eindelose selfmoordbomaanvalle. Mensbomme.” Tova sug en skud haar kop. “En toe kry ons ook ons deel. Twee maal in 2002.”
“Ja-nee, 2002 was die vreeslikste van daardie jare,” sê Rivkah en kyk na Marc. “Dit was toe jy Israel toe gekom het.”
Marc knik. “Dit was nie die maklikste tyd om met ’n nuwe land kennis te maak nie … Maar, Tova, jy was die eerste slagoffer. Hier in Heshel HaShomron in elk geval.”
“Ken.” Haar hand soek na Menachem s’n op die rusbank langs haar en sy vou sy vingers in hare toe. “Dat die Ewige ons albei se lewe gespaar het, is en bly vir my die grootste van alle wonderwerke.”
“Vertel my,” vra Simon.
Sy kry ’n flou laggie. “Ek was nie die held wat my man was nie, Shimón. Maar ek sal vertel. Dit was op 7 Maart 2002. Die polisie reken dat die bomdraer, die mensbom, hom daai middag kort voor vieruur in die supermark naby die ingang na Ariel wou laat ontplof, maar van gedagte verander het toe hy die gewapende wag by die deur sien. Van daar het hy hier na ons portaal gekom, waar geen wagte was nie …”
“Onverantwoordelik,” merk Simon op toe sy asemskep.
“Ek weet. Maar dis hoe dit was. Ek was voor by ontvangs en het die man sien inkom. Hy het maar net soos enige ander besoeker gelyk. Hy’t in die portaal gestaan en rondkyk. Ek het na hom geroep om te hoor of ek hom kon help. Wat ek nie geweet het nie, was dat een van die plaaslike mense hom gesien het voordat hy die hotel binnegegaan het. Vir hom het iets aan die man verdag gelyk en hy het die soldate by die ingang van die dorp gewaarsku. Die soldate het onmiddellik hiernatoe gekom. Toe die bomdraer hulle sien, het hy homself opgeblaas.”
Rivkah vou haar hand oor haar mond, maar sê niks nie.
“En jy?” vra Simon.
“Ek, al die personeel wat naby was, en ’n Amerikaanse toeris is gewond. Altesaam 14 mense. Maar deur die genade van HaShem is nie een van ons dodelik gewond nie. Skrapnel- en brandwonde … Ons het oorleef. Die skade aan die hotel was geweldig.”
“’n Mens sou dink daar sou groot lewensverlies wees.”
Tova knik. “Hy was nie naby genoeg nie. Die persoon naaste aan hom, Nahum Arush, het tweedegraadse brandwonde opgedoen. Hy was omtrent drie meter van die bomdraer af. Mure is gekraak en alle glas in die omgewing is versplinter. Die verwoesting was verskriklik. Die beton het bly staan, maar alle glas, spieëls, lampe, ornamente en meubels het in die slag gebly. Alles.”
“Dit moes groot skade vir die hotel se besetting tot gevolg gehad het. Was die mense nie daarna bang om hier te kom bly nie?”
“Betach! Dit het drasties gedaal. Ken, mense was bang. Daar het wel nog van die pelgrimstoere gekom uit solidariteit met die setlaars, maar ja, dit was moeilike tye. En dit het lank geneem voordat ons weer mense gerusgestel het.”
Hulle drink ’n rukkie hulle koffie sonder om te praat, tot Rivkah gedemp sê. “Maar daar was in Oktober van dieselfde jaar weer ’n aanval?”
“Ken, alles was net weer gerestoureer en ons gastegetalle het weer begin bykom.” Sy kyk na haar man. “Maar dit moet Menachem maar self vertel.”
Menachem glimlag effens, skud sy kop. “Ek het gesê my Engels is nie goed nie. Ek sal probeer. Ek sien die jong outjie die dag hier oorkant buite die petrolstasie. Hy was lank, ’n kop hoër as ek. Hy was blond, soos iemand van Swede of Noorweë. Hy het nie Arabies gelyk nie. Maar hy het geloop met so ’n lappie wat oor sy hand hang. Ek het na hom toe geloop, want dit was ’n bietjie snaaks.
“Ek vra: ‘Hoekom loop jy met ’n lappie oor jou hand rond?’ Toe hy begin loop, toe loop ek ook. Ná twee meter toe sien ek die bomdrade binnekant sy hemp. Ek moet toe besluit om my geweer te vat en te skiet. Ek was bang ek mis die kop, dan kom die koeël by die dinamiet en blaas ons albei op.”
Hy lek oor sy droë lippe en Tova gee ’n glas water na hom toe aan.
“Toe besluit ek om eerder op hom te spring. Ek het hom op die vloer gegooi. Toe ek sy arm baie styf vasknyp, het die kabel en die skakelaar uit sy hand geval. Die handdoekie was bedoel om die kabel toe te maak, dis hoekom hy dit heeltyd in sy hand gehou het. Ek het hom baie sterk vasgehou. Ek het geskree. Dit het ’n paar minute gevat toe kom help ’n jong man my en hy skiet hom, twee koeëls in die kop. Ons staan op van hom af. Toe kom die soldate van die kafeteria af aangehardloop en een van die soldate – dit was ’n fout – skiet hom van 25 meter af en alles ontplof.”
“Hy het die bom raakgeskiet!” roep Simon.
“Ken. Drie soldate – offisiere – is daar dood, en 17 gewond.”
“Sewentien!”
“Ken, 17 soldate is gewond. Dit was hier by die petrolstasie.” Hy beduie.
“Daar het net ’n kort rukkie tevore ’n bus stilgehou met 100 veterane wat by die beveiliging van die settlements in die omgewing kom diens doen het, en dié soldate was almal in die kafeteria. Die bomdraer was op pad soontoe,” verduidelik Tova. “Toe hulle Menachem met
