Byna geluidloos begin mense in die oorvol goederetrok ’n eie plekkie oopskarrel – muise vasgekeer tussen sporte planke met smal gleufies as enigste uitsig.
Eers teen die aand begin die lokomotief blaas en pomp, toe begin hulle langsaam vorentoe kruip. Die trein ry stadig, dwarsdeur die nag.
Buite skyn die maan helder. Marco sit vasgedruk teen die growwe houtsporte, Rachel en Ester sit-lê styf teen mekaar half oor hom. Hulle raak tog later aan die slaap, maar vir hom wil die slaap nie kom nie.
Buite in die maanskyn sien hy die silwer veld stadig na agter skuif. Wat wag vir ons aan die einde van hierdie pad, wonder hy.
Soms stop die trein vir lang tye in die veld, selde op ’n stasie. Hy sien deur dwars gleuwe tussen die sporte van die goederetrok die hoë, donker kranse. Waar sal my hulp vandaan kom, onthou Marco onverwags. Hy kyk af in die donker dale van die Adige-vallei – oral is my God …
Die name van die laaste Italiaanse stede verdwyn na agter soos hulle verby verligte stasie ná stasie ry. “Ek is so dors,” prewel Ester. “Marco, is hier nie êrens nog water nie?”
Marco streel oor haar kop. “Probeer slaap, Ester,” sê hy sag.
Sy trek haar lyf in ’n klein bondeltjie en begin saggies huil. Sy vra nie weer nie.
Toe die son op die tweede dag begin opkom, stoom en blaas die trein oor die kronkelende Passo del Brennero, die eeu-oue pas deur die Alpe op die grens tussen Italië en Oostenryk. “Ek moet water kry,” fluister Rachel.
Marco haal sy skouers op. “Kyk na buite,” sê hy en wys met sy vinger deur die gleuf. “Dis die Brenner-pas, dis al gebou deur die Romeine in die tweede eeu na Christus.” Hy moet hulle aandag aflei – Ester het die ganse nag deur gehuil, Rachel het met amperse desperaatheid aan hom geklou. “Dit was natuurlik eers net ’n pad vir perde en muile, later muilekarre. En hier teen die 1860’s is die spoorlyn gebou.”
“O,” sê Rachel.
Onder hulle lê groen heuwels met beeste wat wei – rustig. Na groen weivelde … na waters waar rus is …
“Dis ook hier waar Mussolini en Hitler ontmoet het aan die begin van 1940 om die ‘Verdrag van Staal’ te vier,” vertel Marco doelgerig voort.
“Wat maak dit tog alles saak?” vra Ester opstandig. “Is hier dan nêrens water nie?”
Maar die enkele emmer water wat aan die begin van die reis in die trok was, is binne die eerste uur al opgedrink.
“Hulle sal wel vir ons nog water bring, mettertyd,” sê Marco.
“Wie? Die wágte?” vra Ester bitter.
En sy is reg. Waar die ysige koue deur die eerste lang nag hulle grootste vyand was, sak die dors nou oor die waens uit. Wanneer hulle stop, smeek die mense vir water, die vrouens en kinders sukkel hulle hande deur die sporte en smeek vir ’n hand vol sneeu, maar niemand hoor nie. Die soldate op die perronne verjaag enige mens wat naby die trein probeer kom.
Kinders kerm, oumense gee oor, die swakstes bly in verslane hopies lê. Die waens word leër.
Teen die tweede nag word dit stil. Net soms steun iemand, of huil sag, traanloos. Die kommer oor wat wag, knaag aan dié wat oorbly se denke, honger stoot op in hulle kele, die dors swel hulle lywe vol, maak hulle tonge dik. Die slaap bly weg.
Deur die spleet sien hulle Oostenrykse name: Salzburg, Wene. Dan Tsjeggiese stede, eindelik die vreemde speltekens van Poolse plekke. Op die vierde nag word die koue ondraaglik, buite is die wêreld toe onder bleekwit sneeu.
Hulle probeer lankal nie meer kommunikeer na buite nie. Hulle het nie meer die krag nie. Vir vier dae en vier nagte het hulle geen kos of water gehad nie.
“Ons gaan moontlik geskei raak, die mans en vroue,” probeer Marco vir Rachel voorberei op wat wag. “Sorg net dat jy oorleef, dis die belangrikste.”
Sy kyk ernstig na hom. “Jy ook, Marco Romanelli,” fluister sy verby haar kurkdroë tong.
“Ek sal,” belowe hy. “Ek wag vir jou, Rachel. Wanneer die oorlog verby is – en ek weet dit kan nie meer lank wees nie, die Geallieerdes is oral besig om die oorhand te kry – wanneer die oorlog verby is, word jy my vrou.”
Sy knik stadig. Dan wys sy na bo, deur die spleet bo hulle koppe. “Marco, kyk die sterre.”
Hy kyk op. Die lug is swart fluweel, die sterre skitterende diamante – onveranderd, soos eeue reeds. “Koning Dawid het gesê: ‘As ek U hemel aanskou, die maan en die sterre wat U toeberei het, wat is die mens dat U aan hom dink?’ En tog is God altyd naby.” Hy bly ’n oomblik stil. Dan voeg hy by: “Dit staan seker so in julle Bybel ook?”
Rachel knik weer. “Ek … dink so,” sê sy effens onseker. “Dis óns sterre, Marco, hulle kom al die pad saam met ons, dit maak nie saak hoeveel kronkels ons gooi nie.”
Hulle sit doodstil, genestel in mekaar se nabyheid.
Teen die vroeë oggendure ry die trein al stadiger en stadiger, dan stop hulle. Marco kyk na buite, hulle staan in die oop veld, die sneeu enkeldiep so ver soos die oog in die flou maanlig kan sien, enkele yl bome soos donker geraamtes doodstil om hulle.
Ná ’n lang ruk begin die trein stadig weer blaas en trek, niemand kyk meer op nie.
Met eerste lig blaas die trein stoom af en kom met ’n ruk tot stilstand. Hulle het deur groot hekke gery tot in die middel van ’n plein – Birkenau, staan op die bord geskryf.
“Ek dink dis die einde van ons reis,” sê Marco stil.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
