Bloedgrond. Malene Breytenbach
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Bloedgrond - Malene Breytenbach страница 15
![Bloedgrond - Malene Breytenbach Bloedgrond - Malene Breytenbach](/cover_pre705845.jpg)
“In die jare ná die Eerste Wêreldoorlog het die posisie van die Swazi’s in Oos-Transvaal net verswak,” sê hy boos. “Die plase is onderverdeel en kommersiële boerdery het toegeneem. Die hoofmanne wat klomp beeste en volgelinge gehad het, was veral kwesbaar. Daar is ’n klomp wette gemaak om te verseker dat ons slawe sou wees. Die poll tax is in 1925 verdubbel. Die paswet is gewysig in 1929 en 1930. In 1932 is die Native Service Contract Act gepass en moes plakkers en swart huurders gelisensieer word. Hele families is verplig om te werk en hulle kon selfs geslaan word as hulle kontrakbreuk pleeg. Of hulle kon sommer van die grond afgegooi word. Terselfdertyd het die paswette gemaak dat mense nie na dorpe mag vlug nie.”
“Koning Sobhuza het geweier dat mense na Swaziland terugkeer as hulle ooit dispute met die koningshuis gehad het. Ons mense kon nie teruggaan nie,” waag Alfred. “Die koning het sy mense uitgelewer.”
Ngafane gluur hom aan. Hy hou nie daarvan as iemand met hom stry nie, al probeer Alfred net redelik wees en die waarheid uitwys.
“Ons oom was lid van die Industrial and Commercial Workers’ Union in die Oos-Transvaal en Swaziland. Die chiefs van albei kante van die grens het aangesluit. Selfs die ICU kon nie grond terugkry nie, so oppressed was ons.”
“Die ICU het lankal ophou bestaan en koning Sobhuza het sy houvas op die chiefs verloor,” vertel Alfred hom. “Ek ken darem ook die geskiedenis, nie net jy nie.”
“Toe die Tweede Wêreldoorlog uitbreek, het die koning se lawyers die Governor General se toestemming gevra om sestien plase in die distrikte van Carolina, Ermelo en Piet Retief te koop, almal naby die grens van Swaziland,” sê Ngafane. “Daar was van die beste koninklike krale op dié grond, maar daar het niks van gekom nie.”
“Daardie grond is later by KaNgwane ingesluit.”
“Wat jy ook al sê of hulle dink of doen, ons sal veg tot ons al ons grond van die fokken settlers af teruggekry het. Ons sal sorg dat hulle onteien word. Annendale is ons s’n. Daar het bloed geloop. Ubabawethu – ons pa – is amper destyds afgegooi deur daardie wit man van Zimbabwe. Mugabe het hom uit Zimbabwe gegooi, toe wil hy ons kom afgooi van grond waar ons mense nog altyd gewoon het, oor hy ons pa van veediefstal verdink het. Hy, van alle mense, die inkommer en rassis, het nie die reg gehad om dit te doen nie. Sy mense was net amafikizolo – inkommers, settlers.”
Toe druk Ngafane met sy vinger op Alfred se seerplek.
“Jy werk nou onder die wit superintendent én sy is ’n vrou.”
Alfred bly maar liewer kalm. “Ja, almal dink sy is slim, want sy snuffel goed uit. Ek het al gedink sy is umThakathi – ’n heks. Maar sy behandel my darem met respek.”
“Jy hóú tog nie van haar nie?”
“Sy praat Swazi en sy werk saam met ons. Sy sit nie heeldag op haar gat en gee net orders nie. Ons het nie geweet sy praat Swazi nie, toe sê ek en Job Mahlangu vir mekaar ons sal maak of ons na haar luister, maar ons doen wat ons wil. Toe sê sy sy kla ons aan van regsverydeling. Jo! Mahlangu het hom amper natgemaak. Maar nou hou hy van haar.”
“Maar sy hou nie van jou nie, al praat sy reg met jou.”
“Nee, sy hou seker nie van my nie. Sy hou van Job Mahlangu, want hy laat haar lag. Sy gaan hom nog push. Ons stasiekommissaris, Jethro Mathebula, hou van haar. Hy en sy kom goed klaar; hy sê sy is nie ’n rassis soos baie ander wittes nie en hulle praat Swazi met mekaar.”
Ngafane snork net minagtend, asof hy dink almal is swak om van so ’n mens te hou. En om bereid te wees om onder ’n vrou te dien. Hy glo vroue moet hul plek ken. Hulle is daar om kos te kook en kinders te kry, nie mans se jobs te probeer doen nie. Hy dink hy’s so liberated, maar oor vroue is hy sowaar nie, dink Alfred.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.