jou klere kombuis toe vat. Daar is mense wat dit kan was en stryk.”
Die swart oë kyk deur hom.
Wienand probeer die baadjie van die vreemdeling se skouers aftrek. Dit laat die half bewustelose man uiteindelik beweeg en hy begin hom nou self uittrek.
Wienand gaan bêre die asyn in die spens en toe hy terugkom, sit die man in die bad.
Die seun bekyk sy gespierde skouers en bolyf bewonderend. “Ek kan sien jy hou van sport.”
“Ja.”
Dit lyk of die warmte help om die vreemdeling ’n bietjie by sy positiewe te kry.
“In hierdie simpel plek ken ons nie iets soos sport nie,” sê Wienand.
“Is jy nie trots op jou skool nie?”
“Hoe kan ek wees? Dit gaan net agteruit. Dit was altyd ’n soort privaat skool vir die plaaslike mense se kinders, maar met die nuwe pad Mosambiek toe het meer mense hier kom woon, en toe hulle ’n provinsiale skool op die dorp oopmaak, het meneer Schoonbee dié plek gekoop. Maar Ou Skooltjie is ’n dromer en my pa sê hy’t dit aangepak sonder ’n benul van wat dit kos om so iets aan die gang te hou. Hy kan nie eens opgeleide onderwysers bekostig nie. Dit was van die begin af ’n groot gemors.”
“Hoekom is jy dan hier?”
“My ouers voel dis alles vir ’n goeie doel. Maar as ons hier klaarmaak, moet hulle weer betaal om ons ’n behoorlike matriek te laat kry. Hulle moes dit met my broer doen.”
“Hierdie skool kan nogtans baie beteken.”
Dis die gas se laaste nugter opmerking vir ’n hele ruk.
Terwyl die vreemdeling bad, verruil meneer Schoonbee sy nat stewels vir warm pantoffels. Hy haal sy viool uit die kas, stem dit, en gaan sit gemaklik in die leunstoel.
Die ou man is ’n uitstekende violis, en jare later sal sy skoliere nog steeds onthou hoe hy altyd laataand die meesterwerke gespeel het.
Hy praat nou tussen die speel deur met homself.
“Serfontein . . . Roelof . . . ja! Natuurlik!”
Meneer Schoonbee het ’n passie vir ou verhale en legendes, en al is hy ’n geleerde man, woon hy nog gereeld kursusse by om sy kennis uit te brei.
Die een deskundige wie se lesings in logika en filosofie hy altyd stimulerend vind, is professor Serfontein. Die man se briljante brein en goeie sin vir humor maak sy lesings baie gewild.
Omdat meneer Schoonbee die professor ken, het hy ’n berig in die koerant gelees waarna hy normaalweg nie sou kyk nie.
Dit lui dat doktor Roelof Serfontein, die oudste van professor Serfontein se ses seuns, nou teruggekeer het ná ’n paar jaar in die buiteland. Daar word gewys op sy prestasies as Springbok rugby- en krieketspeler, en genoem dat hy as student ’n dubbele beurs ontvang het om aan die Universiteit van Cambridge te gaan studeer. Daar het hy doktorsgrade in sowel die regte as filologie behaal. Omdat hy geglo het hy is nog te jonk om self ’n dosent te wees, het hy ’n pos as joernalis aanvaar en op dié gebied heelwat sukses behaal. Nou wil hy in Suid-Afrika kom werk, vermoedelik aan ’n universiteit.
“Interessant,” sê meneer Schoonbee by homself terwyl hy sy viool bêre. “Wat maak hy dan hier, en in só ’n toestand?” Die oubaas stap met die trap op badkamer toe en gaan klop aan die deur.
“Mag ek inkom? . . . O, jy’s nog steeds hier, Wienand?”
“Ek moes bly, meneer. Ek was bang hy verdrink. Hy wil net omval en al is die water kokend warm, bewe hy nog steeds van die koue.”
“Ja, ek sien. Hy moet iets warms in sy lyf kry. Gaan jy nou maar bed toe, seun.”
“Ek sal die klere eers kombuis toe vat. Nag, meneer.”
Die ou man knik en die vreemdeling sê flou: “Dankie.”
Meneer Schoonbee kry dit reg om die man uit die bad te laat klim, homself af te droog en Oscar Wienand se klere aan te trek.
Soos ’n slaapwandelaar volg hy die oubaas af ondertoe.
Mevrou Mostert wag hulle in. Sy kyk hoe die man onbeheerbaar bibber en kondig aan: “Hy is siek. Ons moet vir dokter bel.”
“Nee, wag eers,” keer meneer Schoonbee. “Wat het jy daar?”
“Gemmer in warm water, met suurlemoen en suiker. Pille ook. Gee dit vir hom in.”
“Dis goed so, mevrou. Gaan slaap nou maar. Ek belowe ek sal jou roep as dit nodig is.”
Toe sy onwillig loop, sit meneer Schoonbee ’n hand onder die jong man se nat kop.
“Drink, en sluk hierdie pille.”
Die pasiënt gehoorsaam sonder om sy oë oop te maak.
Meneer Schoonbee gooi nog hout op die vuur en gaan sit om ook van die warm drankie te drink.
“Verskoon my!” sê die man skielik in Duits, wat meneer Schoonbee baie goed verstaan. Voor hy kan antwoord, gaan die diep stem angstig voort: “Is madame Svoboda nie in vanaand se opera nie?”
En toe: “Maar dis onmoontlik! Ek het ’n afspraak . . . Makeer sy iets?”
Stilte. Dan, asof die woorde sy hart breek: “Getroud! Met Herr Arthur Spaulding!”
Die man bewe nou nog meer. Meneer Schoonbee haal weer sy viool uit die kas en speel ’n sagte, gerusstellende deuntjie.
Dit bring die jong man geleidelik terug na die werklikheid. Meneer Schoonbee kan nie help om te sidder as die jong man met ’n hartseer uitroep van “Wanda!” tot sy sinne kom nie.
“Lekker geslaap?” vra die oubaas so normaal moontlik.
Die operasangeres Wanda Svoboda is die grootste diva van die afgelope twintig jaar. Musiekliefhebbers regoor die wêreld ken haar stem, maar ’n mens het lanklaas iets van haar gehoor.
“Jy het ver gedwaal in jou drome,” sê meneer Schoonbee. “Jy het in ’n stadium ’n bekende naam genoem.”
Doktor Serfontein sien deur ’n waas ’n vriendelike gesig en oë onder ’n bos silwer hare. Die ou man hou ’n viool vas wat in die dowwe lig glinster.
Wie sou dit wees, en waar is hy?
“Het jy vir Wanda Svoboda geken?” vra die ou man versigtig. “Sy het ’n pragtige stem! Ek wens ek kon haar op die verhoog as Carmen gesien het.”
“Sy is dood.” Die woorde klink leeg en leweloos.
“Wanneer? Ek het dit nie in die koerant gesien nie.”
“Nou . . . ’n Paar dae gelede . . . Arthur het ’n boodskap gestuur uit Amerika. Hy sou daar meer suksesvol gewees het met sy konserte en . . . alles. Hulle het my nie meer nodig gehad nie . . .”
“’n Mens hoor deesdae
