hand vou om haar boarm. Netnou hol sy weg voor ek klaar gepraat het. “Ja. Dis wat mens dit noem: ordentlikheid. Goeie maniere. Bedagsaamheid. Al daai goed waaroor grootmense die heeltyd nag. Al ooit daarvan gehoor?”
Sy ruk haar arm vies uit my greep. Ek kyk verbaas na die diep-rooi vlek in my handpalm.
“Jy bloei.”
“Dis niks nie.”
Ek onderdruk die begeerte om sarkasties te lag. “Ja. Reg.”
Ek probeer die baadjie oopslaan, maar weer draai sy onder my greep uit. Tree terug. Skud haar kop. Haar hare val oor haar gesig, haar oë gloeiend.
“Genade, Ranna! Ek wil jou nie seermaak nie. As ek nie mag kyk nie, gaan ons hospitaal toe. Kom.”
“Nee.”
“Ranna.”
“Nee. Ek gaan nie hospitaal toe nie. Dis niks nie.”
“Gaan jy ten minste vir my sê wat gebeur het?”
“Dis ’n lang storie.”
“Ek het baie tyd. Jy kan mos sien.”
“Dis ’n langer storie as al die tyd wat jy het.” Sy byt op haar onderlip, asof emosie haar oorweldig. “En buitendien, dis eintlik lank terug se dinge.” Haar stem word sagter. “Los dit nou, asseblief.”
Skielik gaan daar ’n lig in my kop aan. Ek hark twee gedagtes bymekaar sonder dat dit noodwendig met mekaar verband hou, maar ek vertrou die oorsprong daarvan. Dit kom van daardie plek diep binne waar ’n mens soms net weet.
“Die man wat die ander aand gebel het. Dis hy, nè?”
Haar se oë skiet verby my, regs, deur se kant toe. Sy sê niks.
“Ranna.”
“Waarvan praat jy?”
“Laas toe ons hier was. Die oproep toe ons huis toe geloop het. Die een wat jy nie wou antwoord nie.”
“Wat daarvan?”
“Was dit hy? Het hy jou seergemaak?”
Ek probeer weer aan haar arm vat, maar sy ontwyk my hand. Tree terug. “Ek gaan huis toe.”
“Wat?”
“Jammer ek was laat.” Sy probeer glimlag, maar gee halfpad op. Sy draai om.
Ek kyk verstom hoe haar rug tussen die skare mense verdwyn. Hoe haar lyf in die oop deur wegsypel tot niks in die warm, aanhoudende reën.
Daar is baie maniere om vir iemand lief te raak. Skielik. Stadig. Geduldig. Oordadig. Selfvernietigend. Obsessief.
Die liefde het meer kante as enige ander emosie. Meer vorme en gedaantes. Meer sterftes, spoke en opstandings. Dit reik verder vorentoe en verder terug as enige ander gevoel. Dit het meer geskiedenis en toekoms ingeweef as haat, woede en waansin saam. Dit wil meer hê. Meer onthou. Dit wil altyd dinge wat verby moet wees oprakel, en tog wil dit ook alles vergeet. Vergewe. Miskyk.
’n Mens weet meer daarvan as van enige ander emosie, en ook minder. En as dit eerlik en rou is en nie ’n besluit nie, vang dit jou altyd, altyd onkant.
Dis wat my ouma vir my gesê het net voor haar dood. En vanaand, op ’n nat, bedompige Februarieaand in ’n kroeg in Dar es Salaam, verstaan ek presies wat sy bedoel het.
8
DIT REËN STEEDS VANOGGEND. DIT VAL SELFS harder as gisteraand – hard genoeg om my wakker te maak. Meer nog, dit herinner my aan dinge wat ek lankal wou vergeet.
Ek was ses. Ek het een oggend wakker geword en ons huis in die vlakte duskant Vanrhynsdorp was omring met water. Vir ’n kind gewoond aan die dorre uitgestrektheid en ’n pa wat jou neuk met sy belt as jy dit durf waag het om jou ma se rose nat te gooi soos sy gevra het, was dit vreemd om soveel water op een plek te sien.
Op daardie ouderdom was ek nog nie by die see nie, al was dit nie ver weg nie. Maar as ek my die uitgestrekte blou water moes verbeel, sou dit gelyk het soos daardie oggend op die plaas. Water orals. In die eens droë, gedweë blombeddings. In die tweespoorpad wat na die skaapkrale loop. Voor die agterdeur waar ek altyd gewag het dat my pa klaar baklei voor ek insluip en my aandete warm maak, moeg ná die landloop.
Daardie wolkbreuk sou die groot vloed van ons deel van Namakwaland word. Amper soos die een wat Laingsburg ingesluk het. Anders as ons bure het ons nie alles verloor nie, maar genoeg vir my pa om nog bitterder te word en my ma selfs stiller. Genoeg vir haar om met toenemend sagter, versigtiger treë deur die huis te sluip.
Ek het gedink dis die sagste wat enige mens kan loop, maar ek was verkeerd. Haar treë het selfs stiller geword die dag toe ek vir my pa gesê het ek gaan nie op die plaas bly om te boer nie. Ek gaan Stellenbosch toe om joernalistiek te swot.
En tog was dit daardie dag ook anders. Al was haar voete stil, was haar kop bly. Haar kop het gesing. Sy het niks gesê nie, maar ek kon dit sien. Ek sou wegkom. Ek sou ontsnap.
Ek skud my kop asof ek die herinneringe kan uitvee. Ek moenie so in die bed lê en dink aan goed wat lankal verby is nie. Dit sal baie meer produktief wees om uit te vind wat gisteraand gebeur het. Ten minste kan ek dalk iets dááraan doen.
Miskien moet ek Ranna bel en vra wat fout is. Wie sou haar seergemaak het? En hoekom wou sy niks daaraan doen nie? Niks doen voel nie soos die lenige fotograaf nie. Ek het haar nog nooit sien stilsit nie.
Ek onthou skielik ek is veronderstel om vir haar kwaad te wees. Maar ís ek kwaad vir haar? Nee, ek is veel eerder ontsteld omdat sy my nie wou vertel wat aangaan nie. Dat ek so min vir haar beteken. Dat daar dalk iemand anders in haar lewe is.
Fok tog.
Ek bel haar. Die selfoon lui sewe keer voor ’n elektroniese stem sê ek moet ’n boodskap los. Ek druk die foon dood en sit dit neer. Tel dit op. Bel weer. En weer.
’n Vierde keer en steeds antwoord sy nie. Dis halfsewe. Oor ’n paar uur gaan iemand in die kabinet ’n aankondiging oor die begroting maak. Gaan Ranna daar wees? Moet ek wag om te sien of sy opdaag, of moet ek haar gaan opklop? Kyk of sy okay is?
Soos altyd roep die chaos die hardste.
Ek klop aan Ranna se deur, eers versigtig en toe al harder. Maar niks of niemand roer binne die woonstel nie. Al wat ek hoor, is die eentonige reëlmaat van die reën op my baadjie, die druising daarvan oorverdowend binne die swart plastiekhoed.
Die modderige water in die blombedding onder die blougeverfde vensterraam lê enkeldiep. Ek mik vir die vlakste kol en gaan staan daarin. Ek vee die ruit skoon en maak bakhand teen die harde, aanhoudende reën, maar sien niks beweeg nie. Al wat ek kan uitmaak, is die vae buitelyne van ’n bank. ’n Kombuistoonbank. Boeke. Niks meer nie.
Wat doen ek nou? Wat is Plan B?
Hadhi.
Ek loop na die voordeur van die lang, maer huis – opgedeel in woonstelle – wat Ranna met drie ander mense deel. Klop. Die deur gaan amper dadelik oop.
“Hallo,
