nooit met ’n vreemdeling gedoen het nie, nie eens met Johnny nie – en hom op die jong vrou se skoot tuisgemaak. Dit was ’n erkenning, ’n teken van aanvaarding, ’n gebaar wat heeltemal vreemd was aan dié geliefde, hovaardige skepsel. En toe Tessa oorleun om haar gesig in die sagte penspels te druk voordat sy weer terugskuif en die spinnende kat begin te streel, was die verhouding tussen hulle beklink.
Nog ’n minuut of twee lank het Tessa nie op my opmerking gereageer nie. Eers na ’n lang, tydsame teug aan die wyn, so donker soos Homeros se see, het sy in die vuur in gesê: “Dit sou nogal great gewees het as mens daarsonder kon klaarkom, nè?” Toe haar oë na my gedraai, skitterend in die skemer. “Sê my, word dit darem makliker as mens ouer word?”
Ek het van voor af verontwaardig gevoel. “Ek weet nie,” het ek kortaf geantwoord. “Ek is nog nie oud genoeg om te sê nie.”
Sy het liggies gelag, en sonder waarskuwing van onderwerp verander. “Hoekom chicken jou kinders uit?”
Vanwaar die onredelike drang in my om hulle te probeer beskerm? “Hier is hulle in ’n doodloopstraat.”
“Ek het nog nooit gedink aan padgee nie.”
“Johann, die een in Australië, is ’n dokter. Hy kon dit nie meer vat nie. Die manier waarop die hospitale agteruitgaan, medisyne wat gesteel word, personeel wat staak en die plek verwoes en pasiënte aan hulle lot oorlaat, dié klas van ding.”
“En die ander een?”
“Louis. Hy’s ’n siviele ingenieur. Hy’t kontrakte begin verloor oor hy weier om omkoopgeld te betaal.”
“En daar’s anyway meer geld in Kanada, nè?”
Ek vererg my. “Sy hoofrede is dat sy vrou se beste vriendin ’n maand gelede in haar motor gekaap en verkrag is. Daarna het hulle haar uit die bewegende motor gegooi. Sy sal nooit weer loop nie.” Toe sy stilbly, probeer ek haar opsetlik uitlok: “Hulle sê een uit elke twee vroue in die land gaan in haar leeftyd verkrag word.”
“Hoekom bly jy hier?” vra sy.
“Ek het nog nooit eens probeer om dit te verduidelik nie. Mens raak gewoond aan ’n plek. Dalk raak jy selfs lief daarvoor. Al moet ek toegee dit klink ’n bietjie pervers, as jy dink hoe stief die land ons die laaste tyd behandel.” Ek het ’n vinnige sluk wyn geneem. “Of dalk het die land ons lief, op sy manier.”
“Jy moet bleddie sentimenteel wees om so iets te sê. ’n Land kan mens miskien nodig hê, maar nie lief nie. Dis maar baie soos met mense ook.”
Sy het haar glas leeg gedrink, toe half omgedraai en dit na my toe uitgehou. “Kan ek nog ’n bietjie wyn kry?”
Ek het die bottel van die vloer af opgetel en haar glas aangevul sonder om op te staan. Dit was soos ’n klein, stil seremonie. Sonder dat ek dit kon verklaar, het my ergernis begin wegeb. Ek wou nie eens meer gekrenk of verwonderd voel nie. Voorlopig was dit genoeg om net te aanvaar dat sy daar is, met al haar koddighede en onverwagte wendings, al die skuiwe en prikkels en uitdagings van haar woorde, die verborge vloeibare vuur daaronder.
“Het jy regtig nooit self gedink aan weggaan nie?” het sy na ’n ruk weer begin.
“Jy kan nie ’n ou hond nuwe kunsies leer nie.”
“Jy lyk nog nie so oud nie.”
“Ek is vyf-en-sestig.” Teen wil en dank het ek bygevoeg: “Dit moet omtrent so oud wees soos jou pa.”
“My pa is dertig,” het sy geantwoord, iets ingehoue in die ryk donkerte van haar stem. Sy moet gesien het hoe ek frons, want na ’n oomblik het sy verduidelik: “Hy was nog altyd net ’n dowwe foto teen die muur.”
“Ek is jammer, ek …”
“Ek was maar drie toe hy dood is.” Haar groot oë kyk somber by my verby. “Hy’s vermoor. Ons was die naweek by vriende op ’n plaas. Hulle het in die nag gekom. Dit was unbelievable. Die hele huis was die ene bloed. As my ma nie saam met ons in die donker in gevlug het nie, dan was ons almal dood.”
Ek staar haar met afgryse aan. “Maar dis verskriklik! Dis …” Dit duur ’n rukkie om my gedagtes hok te slaan. “Hoe op aarde het jy dit ooit verwerk?”
“Ek wil liewer nie daaroor praat nie, as jy nie omgee nie,” sê sy ingetoë. “Selfs nou nog, na al die jare …”
“Natuurlik. Ek het nie bedoel om jou te ontstel nie.” Ek grabbel na iets om uit die noute te kom. “Hoe lank gelede … Ek bedoel, hoe oud is jy nou?”
Haar luim het weer verander; sy het effens geglimlag, maar sonder veel vreugde. “Ek het altyd gedink dertig is die limit. Seker omdat my pa toe dertig was. Ek kan nie glo ek het nog net drie maande oor voor ek die jackpot slaan nie.”
“Daar sal waarskynlik erger dinge met jou gebeur as om dertig te word.”
“Hier sal ek ten minste ’n vaste basis hê,” het sy kalm geantwoord.
Dit het iets onrustigs in my opgejaag. “Luister, Tessa …”
Baie pront sê sy: “Jy wil my nie regtig hier hê nie, nè?”
“Wel, ek het jou gesê ek soek eintlik ’n egpaar. Ek kan jou nie met my behoeftes opsaal nie.”
Met ’n tikkie sarkasme vra sy: “En wat ís jou behoeftes nou eintlik?”
“Dis nie wat ek bedoel nie!” maak ek beswaar.
“Wat het jy dan bedoel?”
“Ek het jou gesê dit het niks met my te doen nie. Dis my seuns wat nie wil hê ek moet so alleen bly nie. Hulle reken dis gevaarlik. Hier was ’n moord in ons straat ’n paar maande gelede. Ek is nie meer vandag se kind nie en my gesondheid – dis wat húlle sê …”
“Wat jy soek, is ’n huishoudster?”
“Nee, ek het klaar ’n huishoudster.”
“’n Nurse?”
“Ek is nie ’n invalide nie.”
“Wat dan? Iemand om te naai?”
“Jy’s van jou trollie af!”
“Wat is verkeerd daarmee? Ons het almal af en toe iemand nodig om by te slaap.”
Tot my ergernis – my verontwaardiging – voel ek ’n prikkeling in my lende. En ek blaker dit uit: “Al wat ek soek – wat hulle soek – is iemand om hier rond te wees as die huishoudster weg is. Net ingeval … Maar kom ons vergeet nou daarvan, asseblief.”
“Ek wil nie kook nie, ek wil nie huishou nie, en ek wil nie by jou slaap nie. Maar ek kan ‘hier rond’ wees as jy wil.”
“Hoekom sou jy hier wou bly?”
“Omdat ek nêrens anders het nie.”
Dis moeilik om nou al die kringe en draaie na te loop wat ons gesprek daardie nag gevolg het – al die herhalings, variasies, verleggings, veranderings van koers. Dit moet tot in die klein uurtjies
