sug oorwonne en haal sy skouers op.
“Dan moet Jackie maar vertel, want ek skaam my morsdood as ek dit moet sê. Maar dit was Jackie se plan, want net meisiekinders kan aan sulke lawwe speletjies dink,” sê hy vies en bloos verleë.
“Dis nie ’n speletjie nie, dis ’n liedjie,” sê Jackie geraak. “Ek het vir Bartel gesê ons moet vir oom Riaan ‘Welkom, Omie, welkom, Tannie’ sing, en toe sê hy ja. Maar toe almal in die sitkamer sit en praat, toe kry ons skaam en vergeet van die liedjie. Daar was nie eens ’n man met geel tande en ’n swart baard nie, nè, Bartel?”
“Ag, man, dis mos net ’n storie!” Hy gluur haar vies aan en kyk nuuskierig na Sophia. “Tant Sofie –”
“Nie Sofie nie, kind, Sophia met ’n ph!” val Sophia hom streng in die rede. “Ek kan my so vervies as iemand my Sofie of Soufie noem, so asof ek nie ’n doopnaam het nie. Ja, Bartel, wat wil jy nou weer hê?”
“As my ma nou met oom Wilhelm trou, is ek dan sy swaer?” vra hy belangstellend.
“Red nou ’n volk . . .” kom dit oorbluf van Sophia terwyl Erika vergeefs ’n proeslaggie probeer smoor. “Bartel, vergeet jy nou maar van die grootmensdinge en gaan speel liewer. Ek dink tog jy het nou lank genoeg op Drie Eike gekuier, want jou ouma Esmé bel my elke oggend om te hoor of ons jou nog nie mishandel het nie. Jy moet môre terug huis toe, verstaan?”
Dis asof die kinders dit afgespreek het, want albei bars gelyktydig in trane uit, skuif om die rusbank en kom kniel weerskante van Erika se stoel. Sy tel die jonger Jackie op haar skoot en voel die wit masker klam word teen haar nek terwyl Jackie se hele liggaampie onbedaarlik ruk.
“Seblief, tannie Erika, ek wil nie weggaan nie!” huil Bartel skaamteloos en klou Erika se linkerarm vas, sy oë pleitend op haar gesig. “Wat van my mooi boek, Tannie? Ouma Esmé sal nooit my mooi stories neerskryf nie. Sy sê net altyd ek jok en die duiwel gaan my vang . . . sy weet niks van stories nie! Moenie dat tant Sophia my wegjaag nie!”
“Haai, ou dingetjie, waar skaam ek my morsdood vir my groot mond,” kom dit oorstelp van Sophia. “Bartel, boetie, ek het sowaar nie geweet jy kuier so lekker by ons nie . . . en dat Erika jou so mooi met jou stories help nie. En klein Jackie ook . . . Ag, my hart, wat huil die kinders dan so verdrietig?”
“Hy is my . . . maatjie,” snik Jackie in Erika se nek. “Hy vertel my . . . baie stories!”
“Nou ja, dan bly jy hier, Bartel.” Sophia kyk ongemaklik na Erika. “En jy sal ook moet bly, ou kindjie, want ek sal al my aandag aan Riaan moet gee tot tyd en wyl hy weer gesond is. Jy sal bly en met die kleintjies help, Erika?”
“Ek sal ook bly en tannie Erika met Jackie help,” bied Bartel hulpvaardig aan, sy trane vergete. “Ek pas haar darem baie mooi op, nè, Tannie? Dalk gee die polisie vir my ’n medalje omdat ek Jackie so mooi oppas . . . Het ek al vir Tannie vertel ek het ’n medalje gekry toe ek ses rowers met my een hand –”
“Ja, Bartel, jy het, en dit was ’n baie mooi storie. Toe, gaan skink jy vir julle elkeen ’n glas druiwesap en elkeen mag twee koekies uit die koekieblik kry, want dis byna tyd vir aandete. Reg?” vra Erika.
“Ek sal die koekies tel, Tannie,” sê Jackie en klim van haar skoot af. “Partykeer sukkel Bartel om te tel, en dan vat hy sommer ses koekies.”
“Dit was seker net ’n ongeluk, want ek weet Bartel kan goed tel,” sê Erika ernstig, haar blik op Bartel.
“Ek verstaan dit nie,” kom dit verwonderd van Sophia. “Ou Esmé dreig om die kind koshuis toe te stuur, want sy sê hy jok wanneer hy sy mond oopmaak en hy steek haar heeldag en aldag in die skande. Maar hier by ons is die kind anders. Kyk hoe mooi pas hy klein Jackie op en hy is altyd fluks om vir my ’n werkie te doen. Dis jý, nè, Erika? Jy had hom geleer dat jok net stories is wat ’n mens neerskryf, maar dat ’n mens die waarheid onder mekaar praat.”
“Ek hoop ek leer hom dit, want toe hy hier aangekom het, was hy self skaam oor sy leuens, daarom het hy net erger gejok. Dis asof hy nou met sy jokstories kan saamleef, omdat hy nie meer skuldig voel oor die stories wat hy eintlik maar vertel het om aandag te trek nie. ’n Mens doen wonderlike dinge om liefde te kry, want dis tog waarna Bartel soek,” antwoord sy mymerend en onthou: sy skree op Wilhelm. Skree sy omdat sy ook sy liefde soek?
“Nou ja, dan gaan bel ek maar vir ou Esmé en stel haar gerus. Dalk wil die ou mens ook êrens vir ’n dag of drie gaan kuier, en as sy weet Bartel is versorg, hoef sy haar nie te bekommer nie. Sal jy die koffiewaentjie kombuis toe neem, ou diertjie?” vra Sophia en kom orent.
“Ja, Tannie,” antwoord sy gewillig, haar blik op die stortende reën anderkant die vensterruite.
Sy staan op, stap na die venster en kyk hoe die eerste skemering die reën grys kleur en swart saamkoek onder bome en struike en in die vensters en deure van die oostelike vleuel. Sy sien ’n deur oopgaan op die eerste verdieping en hoe Wilhelm uitstap op die oop balkon.
Hy staan in die reën, sy gesig stroef en donker soos die komende nag, sy oë hemelwaarts gerig.
Sy hou hom dop en wonder wat hom uitgedryf het in die reën en donker. Maar dan voel sy asof sy oortree, draai weg van die venster en stoot die koffiewaentjie die sitkamer uit.
“Jy het hom nie lief nie.”
Erika byt op haar onderlip, laat haar blik sku oor Wilhelm se beskuldigende gelaat gly, en staar stip na die blommerangskikking wat sy oomblikke gelede op die koffietafel neergesit het.
“Ek was eerlik met jou,” antwoord sy gedemp. “Ek het jou gesê hoe ek oor hom voel.”
“Dis Morné, nè?” vra hy bars, en sy kyk verras op na hom en wonder oor die nouliks onderdrukte woede in sy stem. “Was dit liefde met die eerste oogopslag? Is hy die held op die wit perd op wie jy jou lewe lank al wag?”
Hy is kwaad omdat sy iemand bo Riaan verkies, nie omdat haar verraderlike hart onvoorwaardelik aan hom behoort nie, dink sy en krimp ineen voor die ironie van die situasie. Hy glo sy het Morné Venter liefgekry . . . daarom sal dit so moet wees, want sy het Morné se skans nodig waaragter sy haar liefde vir Wilhelm kan verskuil hou.
“Ek glo nie my en Morné se verhouding het in hierdie stadium enigiets met jou of Riaan te doen nie,” antwoord sy gelykmatig. “Ek het beloof om Riaan by te staan, maar daar is geen sprake van ’n verlowing tussen ons nie . . . Het hy gevra dat ek na hom toe moet gaan?”
“Hy vra sedert hy vanoggend wakker geword het dat jy hom moet besoek, maar jou werk as huishoudster is ’n goeie verskoning om hom te vermy. Hy is in die eerste sitkamer waar ons gistermiddag gesels het. Ek het hom belowe jy sal hom vanmiddag geselskap hou – of kom Morné weer kuier?” vra hy bytend.
Sy snedigheid trek haar ruggraat agteroor en haar ken lig uitdagend, haar oë vonkend in syne.
“As ek reg onthou, besit ek ’n vyftigpersentaandeel in Drie Eike, en die ander vyftig persent behoort aan Henno,” begin sy met grimmige nadruk. “Met ander woorde, Wilhelm, jy is op die oomblik mý kuiergas, nie my werkgewer nie. Wat jou broer betref: ek doen jou en hom ’n guns as ek vriendelik is met hom, want eintlik wil ek al my glimlaggies vir Morné bêre – of vir ander mense wat dit kan waardeer, soos tant Sophia en die kinders. En weet jy wat doen jy, Wilhelm? Jy maak asof jy my ook gekoop het, asof ek net nóg ’n stukkie wynland is wat jy tot jou eie voordeel kan gebruik. Jy, Wilhelm, is ’n ondraaglike, ondankbare ou duiwel!”
