tion>
Helene de Kock
Mense van faam
Human & Rousseau
1
“Gee nou aan mekaar die regterhand …”
Debora Richter neem die ruiker spierwit lelies by die bruid en glimlag vir haar suster. En Diana glimlag stralend terug. Alle rede het sy ook, dink Debora, en knipoog fyntjies vir haar. Baie jare gelede al het sy gesê sy sal onder die Mynhards van Meulenhof introu – en dit toe sy maar vyftien was.
Debora onthou daardie dag van die Meulenhof-troue goed. Sy was ’n bietjie dikmond, want sy en Diana het eenderse suikerpienk rokke aangehad – asof almal nie duidelik kon sién dat hulle identies is nie! Dit was nie baie lank na hul ma se dood nie en almal het mooi en sag met hulle gepraat. Toe was tant Mynie, hul pa se jongste suster, ook nog verloof aan Gerbrand Mynhard wat op Meulendal geboer het. En sy en Gerbrand het by Debora en Diana en hul pa aan tafel gesit. Debora kon haar verkyk aan tant Mynie daardie dag. Sy het baie gelag in haar vrolike rooi rok met die groot diamant aan haar vinger. Maar dit was nie vir lank nie. ’n Paar weke daarna is Gerbrand in ’n vliegongeluk dood. Tant Mynie het bleek by haar stil, saggeaarde broer in die kelder kom sit waar hy as huurling van ’n koöperasie landgoedwyn versny het. Dis hy wat haar aangeraai het om haar ou werk te hervat. Sy is terug Johannesburg toe en het weer ’n joernaalprogram oor televisie aangebied. Debora en Diana en ma Hannie Robyn wat hulle opgepas het, het elke Dinsdagaand na tant Mynie sit en kyk. In een program het sy prominent aandag gegee aan die Stellenbosse wynroete en ter afsluiting na Meulenhof, Meulenrijk en Meulendal se Mynhards verwys as die adel van die adel. Woorde wat as snobisme bestempel is en haar lekker in die pekel laat beland het. Maar selfs op daardie eerste Mynhard-troue al, kon Debora dit aanvoel: die dringendheid van tant Mynie se begeerte om deel te word van dié glansdinastie.
Debora loer weer skuinsweg na Diana, sien die fyn, tevrede glimlaggie om die mooi mond toe Frederik eindelik, na die gewigtige beloftes, die ring aansteek. En sy ervaar dieselfde ligte irritasie as daardie dag by die ander deftige Mynhard-troue… Omdat sy nou maar eenmaal Debora is, die versigtige een, het dit haar toe ook effens onrustig gemaak: hierdie ding dat Diana geluk en goue geleenthede so spontaan, so sonder enige voorbehoude, kan omhels … Soos daardie eerste maal op Meulenhof.
Diana het kiertsregop aan die swaargelaaide tafel gesit, rondgekyk met haar wakker blou oë. Toe het sy haar gesig op ’n vroom plooi getrek en met ’n skewe laggie gefluister: “Ek is mal oor sulke troues! Al die baie geld en goed is wónderlik!”
“Sjuut, Di!” het Debora benoud gemaan, onderlangs geloer of iemand nie dalk hoor nie. Maar die meeste gaste was besig om al smullende die bruid in haar ontwerpersrok en yl sluiertjie te bespreek. Die gemompelde woorde het geprut-prut in die bedompige geslotenheid van die markiestent en dit het Debora benoud gemaak. Selfs as kind was sy skerp bewus van ’n atmosfeer en sy het intuïtief geweet: hierdie mooi jong vrou in haar wit gewaad gaan dit vir seker nie net lekker hê nie. In later jare op ander Mynhard-troues, kon Debora dit vir haarself formuleer: die Mynhard-bruide betree op hul mooiste dag die felle kollig van voorskriftelikheid. Want Mynhards maak nie net nuus nie; hulle is nuus. Maar soos haar pa altyd droogweg opgemerk het: hierdie ‘clan’ weet hoe om dinge te doen. As hulle wyn maak, wen hulle stringe pryse en as hulle onthaal, doen hulle dit met die klas vrygewige oorgawe wat hul hele vriendekring (wat strek vanaf die Wes-Kaap tot die wynstreke van Europa en Kalifornië) saamsnoer tot ’n hegte, feesvierende familie. Al het dit vir Debora op daardie eerste troue gevoel dat die Richters weer van dié voorreg afstand sou moes doen as hulle by die groot wit hekke uitry huis toe … Sy was eensklaps vies. Hulle was eintlik maar net aangeplakte gaste. Genooi omdat tant Mynie ’n naby konneksie met die clan gehad het. Sy het oorgeleun na Diana toe en taamlik hard gesê: “Die bruidegom is simpel! Kyk net sy min haartjies!”
Diana het haar ’n oomblik nadenkend betrag, toe skalks geantwoord: “Hy’t ’n wynplaas en ek hou van sy kleinboet!” Maar tant Mynie se antenne-ore het dit opgevang en sy het Debora koel betig.
“Debbie, in hierdie kringe is niemand simpel nie. Dit sal jou loon om soos Diana te begin dink …”
Maar dit was net daar, dink Debora en kyk hoedat Frederik Mynhard saam met haar tweelingsuster voor die kansel kniel, waar haar en Di se frekwensies geskei het. Hulle begryp mekaar baie goed, maar het nooit weer dieselfde gedink oor sekere dinge nie. Selfs nie op hierdie oomblik nie. O, sy gun Diana die dag én die man. Hy’s ’n gawe ou. Maar Debora is hartlik bly dis nie sy wat trou moet beloof nie. Die bruidegom het wel ’n mooi bos hare én natuurlik ook deel aan die uitgebreide Mynhard-landgoedere – maar Diana sal haar sit en staan moet ken op Meulenhof. Daar kan ’n mens nie net woon nie; nee, jy moet dwarsdeur jou wakker ure skitter. En bowenal moet jy spring as ouma Catharina Mynhard so sê … Daarby moet jy erfgename voortbring wat rooiwyn in hul are het. Want Meulenhof, Meulendal en Meulenrijk is trofees wat jy moet verower as jy ’n Mynhard word. Joune eers wanneer jy presteer. So het Debora en Diana se oorlede pa ook altyd beweer …
En skielik wonder sy hoeveel skaakskuiwe dit tant Mynie gekos het om hierdie twee voor die kansel te kry. Sy wat Debora is, was die afgelope jare meesal in Pretoria en kon net uit flardes van telefoongesprekke uitmaak wat aangaan. Diana het Frederik verlede jaar toevallig weer raakgeloop – glo op ’n onthaal wat vir wynskrywers op ’n buurplaas aangebied is. Natuurlik was tant Mynie ook daar; die immergroen glanspersoonlikheid van ’n duur betaalkanaal; daarby het sy al die jare haar amper verbintenis met die Mynhards behou. En dit was sy wat voorgestel het dat Diana haar vergesel op ’n toer na Frankryk se wynkelders, want Frederik Mynhard is die toerleier. So ’n begaafde jong wynmaker. Jare lank al ’n vrygesel. Maar beter nog: broer van die destydse bruidegom en nou mede-eienaar van Meulenhof. Watter voornemende bruid sou nie spring om deel te word van só ’n dinastie nie? En Diana is nie iemand wat broei op haar aspirasies nie.
Nee, Frederik het nie ’n kans gestaan nie, besluit Debora afwesig onder die soet orreltone. Wat Diana wil hê, kry sy. Dit was nog altyd so. Tog is sy minlik. Sy is in der waarheid baie soos tant Mynie: sprankelend, sjarmant en soms blindweg impulsief. Eintlik deel Debora en Diana Richter net dieselfde voorkoms, dink Debora effens wrang. En dis sowel ’n seën as ’n vloek. Want hulle is glo so eenders mooi: Slank en blond en blou van oog. So identies soos klone van dieselfde merlot-wingerd, het hul pa graag gespot. Maar tog so ontsaglik verskillend: Suster Maan en Suster Son, so het tant Mynie hulle weer vroeg in hul lewe gedoop. Want Diana is die ene wat straal. En Debora gloei soms nie eens nie. Soms is dit of sy net deur ’n skugter waas na die wêreld loer …
Soos nou ook, dink sy toe sy meganies by strooijonker Theron Mynhard inhaak en agter die bruidspaar aan na die konsistorie beweeg. Debora, die ewige strooimeisie. Sy was dit selfs vir haar gewese kêrel Rudolf en sy bruid en sy sal dit seker nog ’n paar maal wees totdat al die jonger niggies getroud is. Almal het reeds min of meer tot hierdie slotsom gekom. Vanmôre toe sy Diana help aantrek het, was daar juis ’n paar goed gemikte vrae van die jonger meisies wat onstuitbaar kom inloer het: Wanneer is dit jou beurt, Debbie? Steek jy dalk iets weg, Deb?
Maar dit was Diana wat haar gered het terwyl sy die laaste bietjie los poeier aan die fyn neus tik: Los haar dadelik! Deb doen nie dinge soos ons ander nie. Sy … Maar dit was tant Mynie wat die laaste woord gehad het: Los Debora nou. Sy leef in die koelte. Ja, het Debora skamper saamgespeel, ek wag in die skadu’s op ’n besadigde ridder. Een wat my nie sommer net sal gryp nie! Nee, hy moet my nóói! Kom, my liefste bruid, sal hy sê, ek sal jou bedien. Nooit sal jy jou hande in skottelgoedwater steek nie, nooit sal jy wonder waarom ek laat werk nie, nooit …
So het sy laggend die situasie ontlont en niemand kon sien dat haar keel wou toesnoer nie. Hulle dink mos al die jare sy’s passieloos. Bleekste onder die blekes van die lewe. Maar sowaar, sy loop verkluim eerder in ’n tentjie teen Everest se hang voordat sy haarself aan ’n bloedlose man
