Voorkoms en houding: Sorg dat jy netjies lyk. Praat met selfvertroue. Moenie te veel rondbeweeg of rondtrap nie.
Stem, spraak en uitspraak: Praat so dat almal jou kan hoor. Moenie te hoog (toonhoogte) praat nie. Wissel jou stem natuurlik. Spreek die woorde duidelik en hoorbaar uit. Breek sinne op die regte plek (frasering).
Gebare en notas: Gebare moet spontaan en met ’n rede gebruik word. Dit moet nie die gehoor se aandag van jou toespraak aftrek nie. Notakaartjies moet nie te groot of helderkleurig wees nie. Wissel dit so dat die gehoor dit nie agterkom nie.
Gehoorkontak: Jy moet die gehoor kan oortuig. Kyk na hulle terwyl jy praat. Jou liggaam en gebare moet ook met hulle “kontak” kan maak sodat hulle besef jy praat met hulle. Jy moet jou gehoor se aandag behou. Pasop om nie op jou gehoor te skreeu en hulle te oordonder nie.
Gaan oefen nou om jou toespraak in die klas te kan aanbied. Jou onderwyser sal die rubriek met jou bespreek.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
’n strokie vir begrip lees en bekyk
vrae oor die strokie beantwoord
die kenmerke van ’n strokie verstaan
’n berig lees en vrae beantwoord
taalkennis toepas.
Lees en kyk na ’n strokie vir begrip
Strokiesprente kom elke dag in sekere koerante voor. Strokies het sekere kenmerke. Lees die wenke in Pitkos.
Strokiesprente en -verhale
Die doel van strokies is om mense/die leser te vermaak.
Sekere strokies en selfs spotprente lewer kommentaar op ’n sosiale gebeurtenis of politiek. Dit spot soms met bekende mense. Dink aan die strokies van “Madam en Eve”.
Strokiesverhale is in raampies en bevat soms dialoog. Die dialoog kom in praatborrels binne die raampies voor. Dit kan ook as verhalende dele onder die raampie voorkom.
Die raampies is in chronologiese volgorde geteken.
Die illustreerder (die persoon wat die strokie teken) gebruik sekere elemente om vir die leser te wys wat gebeur. Iemand wat baie moeg is, het dalk sweetdruppels of ’n woord wat die klank naboots.
Lees en kyk na die volgende strokie.
Eddie en Etha
Beantwoord die volgende vrae oor die strokie.
1. Wie is die hoofkarakters in die strokie? Gee ’n rede vir jou antwoord. (2)
2. Waaroor gaan die strokie? (1)
3. Waarmee is Etha in raampie 1 besig? Hoe weet jy dit? (2)
4. Hoe weet jy die telefoon lui in raampie 1? (1)
5. Op watter ander manier kan die illustreerder ook aandui dat die telefoon lui? (1)
6. Hoe sal jy Etha se gesigsuitdrukking in raampie 2 beskryf? (1)
7. Kies die regte antwoord. Die “$@%!” in raampie 2 beteken dat sy . . . (1)
a. ’n vreemde taal soos Chinees praat.
b. nie weet wat om te sê nie.
c. vloekwoorde/kru taal gebruik.
8. Voltooi die sin: “Daardie ding” waarvan Etha in raampie 2 praat, verwys na . . . (1)
Totaal: 10 punte
Lees ’n koerantberig
Lees ook die volgende koerantberig. Kyk eers na die illustrasie.
Prelees: Kyk na die illustrasie.
Gesels met jou maat oor die volgende vrae:
Wat dink jy het met die meisie se duim gebeur? Hoekom sê jy so?
Beskryf wat jy alles uit die illustrasie kan aflei.
Voorspel: Lees die titel en voorspel waaroor die berig gaan.
Lees die stelling in die middelste kolom en merk dan jou antwoord in die eerste kolom af. Nadat jy die berig gelees het, merk jy weer jou antwoord in die laaste kolom af. Vergelyk dan jou antwoorde.
| Voordat jy die storie lees. | Stelling | Nadat jy die storie gelees het. |
| Stem saamStem nie saam nie | Die berig gaan oor iemand wat sy/haar duim gebreek het. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Iemand het te veel SMS’e gestuur. | Stem saamStem nie saam nie |
| Stem saamStem nie saam nie | Jy kan nie jou duim met SMS’e seermaak nie. | Stem saamStem nie saam nie |
Tydens lees: Lees die berig nou aandagtig op jou eie deur.
Duim-“ontsteking” van SMS’e
ROME – ’n Italiaanse tienermeisie kan luidens (according to) berigte nie haar duim beweeg nie nadat sy glo sowat 100 SMS’e per dag gestuur het.
Die dagblad Corriere della Sera berig dié 14-jarige meisie van die noordwestelike stad Savona het volgens dokters ernstige seningontsteking opgedoen as gevolg van haar verslawing (addiction) aan die stuur van SMS’e.
Dokters sê dié sogenaamde SMS-besering, wat van verbygaande (temporary) aard is, word toenemend ’n probleem onder selfoongebruikers. – Sapa-DPA
(Uit: Beeld)
Postlees: Gebruik jou soek- en vlugleesvaardighede en beantwoord die vrae oor die koerantberig
Vrae oor die inhoud van die berig.
1. In watter land bly die meisie? (1)
2. Wat is die naam van die koerant wat die berig eerste geskryf het? (1)
3. Wat kan sy nie met haar duim doen nie? (1)
4. Skryf die meisie se ouderdom in woorde uit. (1)
Maak afleidings.
5. “Dit is nie seker of sy presies 100 SMS’e geskryf het nie.”
a. Is die sin waar of onwaar? (1)
b. Gee ’n rede vir jou antwoord. (1)
6. Skryf die regte antwoord
