hoe jy lyk, my skat. En meer nog, ek weet hoe dit voel om jou teen my vas te hou, en te soen. Wanneer ek my oë toemaak, kan ek my dit voorstel, weet jy. Ek kan my jou beeld so helder voor die gees roep dat dit vir my voel jy staan langs my. Ek verlang na jou, Madel . . . jy weet nie hoe baie nie.”
“Wiam . . .” fluister sy en voel weer trane in haar oë brand. Só moet hy nie praat nie. Sy is nie van klip nie, en sy hoef ook nie baie hard te probeer om haar elke oomblik wat hulle saam was, voor die gees te roep nie. Veral nou, terwyl sy stem in haar ore klink, sal dit baie, baie maklik wees.
“Gaan slaap nou,” herhaal Wiam. “Ek sal jou môreaand so teen nege-uur se kant skakel, dan gesels ons weer.”
Hy sit dadelik die hoorbuis neer sodat sy aan ’n dooie foon nag sê toe sy haar stem terugkry.
Sy loop katvoet deur die stil huis na haar kamer. Haar pa moes al gaan lê het, want sy gewaar hom nêrens nie. En toe sy die laken oor haar trek en die stilte van die nag op haar toesak, ervaar sy ’n brandende verlange na Wiam. Die eerste maal in ’n lang tyd smag sy na sy nabyheid, maar weet terselfdertyd met onwrikbare sekerheid dat sy steeds Duitsland toe gaan. Hoe is dit moontlik, wonder sy wroegend, dat ’n hart aan twee liefdes getrou kan wees? En tog, net so lief soos wat sy vir Wiam is, so is haar hart aan haar musiek verknog.
Dit voel vir haar asof sy skaars ’n oog toegemaak het toe haar ma glimlaggend met ’n koppie koffie binnekom.
“Toe, toe,” sê Gerda, “die son sit al dóér, Madel! Een van die dae is jou speeltyd ook verby. Dan is dit jóú beurt om vroeg-vroeg koffie te maak.”
“Wiam drink nie juis koffie nie,” mompel sy vakerig, maar skrik haar nugter toe sy die koppie by haar ma vat. Dit is nou die regte tyd, besef sy. Sy sal haar ma moet vertel.
Sy sit die koppie stomende koffie op die spieëltafel neer.
“Ma,” begin sy, “ek wil dringend met Ma praat . . .”
“Ag, dit kan wag, Madel,” sê Gerda en pluk die gordyne oop. “Daar is honderde dingetjies waaroor ek en jy eers moet besluit. Bernice, die bloemiste, kan nie waarborg dat sy vir ons pienk rosies vir die blommemeisietjies en vir jou ruiker in die hande kan kry nie, en ek wil beslis niks anders hê nie. Ek dink die beste sal wees as ons iemand kan kry om vroeg die oggend Vereeniging toe te ry en dit dáár te kry – die bloemiste Noeline is glo gewillig om dit te verskaf.
“Dan is daar nog ’n ding – ek is nie heeltemal tevrede met die trourok se sleep nie. Ek dink dit moet korter wees, anders sal jy voor die preekstoel staan en dan lê die punt nog by die kerkdeur. Dit is mos darem nie asof jy in die Westminster-abdy gaan trou nie! Ek het destyds toe hulle die kerk ingewy het, al gedink die paadjie kansel toe is darem te kort vir ’n bruid met ’n behoorlike sleep aan haar rok.”
Die stortvloed woorde spoel oor Madel, en dit het dieselfde uitwerking as yskoue water. Sy vergeet dat sy netnou nog doodmoeg gevoel het, en toe sy op haar voete kom, besef sy dat sy van kop tot tone aan ’t bewe is.
“Ma!” sê sy so hard dat Gerda omswaai waar sy in Madel se uitsetlaai na goedjies staan en kyk. “Ma, ek gaan nie meer trou nie!”
“Ag bog!” sê Gerda onverstoord, en lig ’n gehekelde kaslappie uit die laai om dit in die lig te beskou. “Drink jou koffie, dan sal jy beter voel. Alle bruide voel maar so! Dis bloot senuwees, of as jy nou ingewikkeld wil raak, kan jy sê dis die mens, en veral die vrou, se intuïtiewe vrees vir die onbekende. Toe wikkel, Madel, die koffie word koud.”
Die ou mislikheid wat haar as kind dikwels oorval het wanneer sy so oordonder word, kom oor haar en sy haal diep asem om dit te beheers. Ingewikkeld raak? Senuwees? Waarom publiseer haar ma nie ’n boekie nie? wonder sy bitter – Gerda Vermeer se Tien Pittige Puntjies vir die pad na ’n Vreesvrye Bestaan. Nommer een: hou die blink kant bo; nommer twee: hou jou liewer in; nommer drie: vergeet daarvan; nommer vier: (dis nou te sê as jy teen dié tyd nog probleme het): dink aan vyf dinge wat jou gelukkig maak . . .
Woede vlam in Madel op.
“Ma,” sê sy, “as Ma dit dan nie wil glo nie, sal Ma maar moet sien! Ek herhaal: ek gaan nie meer trou nie! En meer nog, ek is lankal nie meer ’n kind nie. Miskien moes ek dit eerder aan Ma gesê het, want ek besef maar alte goed dat Ma nog altyd te besig was om agter te kom dat ek volwasse geword het.”
Die lappie glip uit Gerda se hande en val op die mat. ’n Diep frons keep tussen haar wenkbroue.
“Voel jy siek, Madel?” vra sy omgekrap. “Ek is bereid om jou histerie te vergeet as jy dalk nie lekker voel nie.”
“Ek makeer niks,” sê Madel afgemete, “en ek is jammer oor wat ek gesê het . . . regtig. Ek weet Ma bedoel nie om my seer te maak nie, dis net dat Ma my regtig nie verstaan nie!”
“Dis waar, ja,” praat pa Piet in die deur, en al twee vroue swaai verskrik om. “Jy verstaan nie vir Madel nie, my vrou, en dalk begryp sy jou ook nie. Al wat ek weet, is dat julle twee nog altyd by mekaar verbygeleef het.”
Sy gesig lyk oud in die oggendlig.
“Ag, Pa . . . ek is jammer,” fluister Madel hulpeloos.
’n Gloed het oor Gerda se gesig gesprei. Haar oë blits.
“Wat gaan aan? Wat gaan onder my neus aan waarvan ek niks weet nie?”
“Jy het gehoor, vrou,” antwoord Piet ferm. “Sy en Wiam gaan nie meer trou nie. Sy het ’n beurs gewen om ’n jaar lank in die buiteland sang te gaan studeer.”
“Dit sal ek nie toelaat nie!” sê Gerda, en daar is histerie in haar stem.
“Dis buite jou jurisdiksie,” sê Piet. Hy kom binne en vat haar stewig aan die arm. “Kom, Madel moet aantrek sodat sy die Du Preez’s van haar besluit kan gaan verwittig. Jy en sy kan later die saak uitstryk – dis te sê as julle dit kán doen.”
Toe hulle uit is, besef Madel dat sy haar asem ophou, en sy laat dit met ’n sug uit. So ja, dit is verby. Nou weet haar ma. Storms sal daar wel nog wees, maar dit was hierdie konfrontasie wat sy die meeste gevrees het. Nou lê die besoek aan die Du Preez’s van Vinkvlei nog voor.
Sy gaan stort en trek vinnig aan. Vir ontbyt sien sy nie kans nie, en besluit om sommer te stap. Dalk doen die vars lug haar goed.
Dit is wondermooi dié tyd van die jaar, en dit is asof Madel ligter van gemoed voel toe sy deur die groen veld stap. Haar oë streel oor die bekende blou berge op die horison, oor die geelbruin sandsteenkoppe wat nader lê en die sagte deining van die koringlande vlak by haar. Sy spring glimlaggend oor die ses groot klippe om oorkant die spruit te kom, en dink hartseer terug aan die talle male wat sy en Wiam so gespring het.
Sy voel lus om net daar op die lap kweek onder die wilgers te gaan lê en herinneringe oor haar te laat spoel, maar druk deur en loop met die uitgetrapte paadjie na die mooi sandsteenopstal.
Sy tref die twee ou mense op die breë voorstoep aan waar hulle soos gewoonlik by ’n ronde tafeltjie hul ontbyt sit en nuttig. Hulle staan al twee op toe hulle haar gewaar, en toe sy nader kom, sien sy dat tant Nella se oë rooi gehuil is. ’n Koue beklemming pak haar beet, en haar mond voel droog toe sy hulle groet.
“Kom sit, my kind,” sê oom Kasper. “Kom sit maar . . . ons weet alles – Wiam het vanoggend vroeg geskakel.”
Madel se
