veertien jaar oud wees. Te oordeel na die pruil van haar mondjie en die rol van haar oë, is sy baie bewus van haarself en seker ’n bedorwe brokkie.
“Daardie ou lange is Jan Jonker. Hy is ook al ’n man met harde baard. Hy is al vyftien en net so ’n kortkop agter Ria.”
Kobus stel die kinders op die ry af aan Mariet voor.
“Dié ene is Danie van Eeden, Ria se boetie. Sy maat langs hom is Flip van Niekerk.”
Mariet kan die versoeking nie weerstaan nie. Hulle lyk net soos haar twee kleinboeties en sy knipoog fyntjies vir die twee ondeunde gesiggies.
Hulle proes en stamp aan mekaar, maar Kobus se blik het reeds na die volgende een verskuif en hy sien dit nie eens raak nie.
“Die ou kleintjie daar langs jou is Gretha Smit. Sy is tans ons baba.”
Mariet glimlag breed met die kinders. Die glimlag wat fyn plooitjies om haar oë maak, is so blink en stralend dat Kobus en sy tante verbaas na mekaar kyk. Kobus lig sy wenkbroue en haal sy skouers liggies op om sodoende woordeloos met sy tante te kommunikeer.
Die kinders is ’n paar minute lank stil en skaam, maar dan begin hulle saggies onderlangs gesels en nog voordat hulle hul papborde terugstoot, is daar geen skugterheid meer te bespeur nie.
Doktor Liebenberg en sy tante is vriendelik en goed vir die kinders, maar dit voel net vir Mariet asof daar nie werklik warmte in hul verhouding met die kinders is nie.
Ná ete staan die kinders op en elkeen neem sy eetgerei kombuis toe. Mariet hoor hoe hulle lag en skerts daar binne. Dit klink vir haar asof hulle nou besig is om hul eie borde te was. Sy staan besluiteloos rond. Kobus Liebenberg het saam met die kinders kombuis toe gestap.
Alet Liebenberg het haar eetgerei by haar eie gepak en so vir Mariet stilswyend laat verstaan dat sy ander pligte het.
“Ekskuus, juffrou. Ek het ’n oomblik lank vergeet dat jy vreemd is hier. Kom maar saam met my, dan gaan wys ek jou waar die studeerkamer is en wat jy alles moet doen,” sê Kobus toe hy terugkom.
Dankbaar stap Mariet agter die lang man aan.
Hy druk die deur stewig agter hom toe voordat hy agter sy lessenaar gaan sit.
Hier, soos in die res van die huis, is karakter en huislikheid, eerder as weelde en gemak die stempel.
“Sit, juffrou Cronjé. Daar is eers ’n paar dingetjies waaroor ons moet gesels.”
Mariet sak stadig in die stoel neer. Sy stem is beslis nou baie onvriendeliker as netnou daar in die eetkamer waar die kinders by was.
“Ek moet sê, ek is baie verbaas dat jy toe wel hier uitgekom het. Toe jy eergister gebel het om te sê jy sal laat wees, was ek feitlik seker dat jy nie sou opdaag nie.”
“Maar, doktor …!” Mariet vervies haar vir die man wat so eiegeregtig kan besluit wat ’n ander mens gaan doen en wat nie.
“Juffrou Cronjé, daar is een ding wat jy baie, baie goed moet verstaan. Ek en jou pa is kennisse, niks meer nie! Hy het my genader oor hierdie betrekking vir jou. Ek verstaan sy probleem en ek het begrip daarvoor. Vir my gaan jy egter net ’n werknemer wees. Hier is jy nie Bernard Cronjé se dogter nie. Dit is soos hy dit wil hê en dit is soos ek jou gaan behandel. Geen voorkeurbehandeling nie. Is dit duidelik?”
Mariet se ken wip effens, maar haar stem is heeltemal gedwee. “Ja, doktor.”
“Daar is nog ’n ding. As jy wil wegloop, is jy welkom om dit te doen. Die feit dat jy sonder ’n motor moes kom, is ’n goeie ding. Ek twyfel of jy, wat so gemaksugtig is, die twintig kilometer tot by Omdraaikrans sal stap. Wat ek egter by jou wil tuisbring, juffrou Cronjé, is dít: moenie eens probeer om my motor te steel nie. Jou rybewys is ingetrek vir ses maande. Ek sal geen genade hê nie. Ek sal jou summier by die polisie aanmeld. Ek het dit baie duidelik aan jou pa gestel.”
Mariet sluk aan die droogheid in haar keel. Waarvan praat die man? Hilda het niks van so iets gesê nie. Stommerik wat sy was! Sy moes geweet het daar steek meer agter. O, as sy haar hande om Hilda se keel kan sluit, sal iemand haar moet keer! Sy sal die laaste druppel lewe uit haar wurg!
“Ek hoop ons verstaan mekaar wat dit betref.”
Mariet knik net liggies terwyl haar verstand oortyd werk.
“Verder het jou pa opdrag gegee dat net die helfte van jou salaris elke maand aan jou uitbetaal moet word. Die ander helfte moet ek aan die Brand-gesin stuur, vir enige uitgawes wat hulle nog mag hê.”
“Maar hoekom?” Mariet praat voordat sy dink.
“Nee, ek het nie verwag dat jy dit sal verstaan nie, juffrou Cronjé. Bedorwe skepsels soos jy verstaan nie sulke dinge nie. Jou pa het wel die kind se hospitaalkoste betaal en vir die gesin geld gegee, maar hy wil hê jy moet ook voel hoe dit voel om met die minimum klaar te kom. Hy wil hê jy moet ’n slag besef die lewe is nie net vir jóú gemaak nie. Hy wil hê jy moet leer dat daar meer vreugde is in gee as in ontvang!”
Mariet staar in afgryse na die man hier voor haar.
Hy het ’n bruin fluweelbroek en -baadjie aan en die baadjie se sakke hang effens oop van baie dra. Hy lyk glad nie soos ’n hoogs geleerde man nie. Hy lyk baie meer huislik en soos een van daardie mense, soos haar pa, wat van binne af goed is en alles haat wat oneerlik en vuil is.
Sy gesig weerspieël die minagting wat hy vir haar voel en Mariet voel klein en baie, baie gemeen.
Hilda het haar lieflik om die bos gelei. Hier moet sy nou hierdie man se smaad verdra en Hilda gaan net voort met haar rykmanslewe asof sy niks verkeerds gedoen het nie.
“Goed! Ek verstaan. Ek … e … sal dit doen.”
Haar woorde betrap hom onverhoeds en hy kyk haar stil en peinsend aan. Bernard het hom gewaarsku dat sy soos ’n engeltjie kan word wanneer sy haar sin wil hê. Elke sintuig in sy liggaam is dus gespanne en waaksaam. Sy gaan hom nie aan die neus rondlei nie.
“Luister, juffrou Cronjé, jy hoef nie een van jou truuks met my te waag nie. Ek lees jou soos ’n oop boek. Jy gaan hier werk en jou plig deeglik doen. Ek aanvaar geen verantwoordelikheid vir jou nie. Jou en jou pa se sake is jul eie. Die oomblik dat jy egter iets aanvang wat my nie aanstaan nie, laat ek hom weet en hy moet sorg dat jy hier wegkom. Ek het dit baie duidelik aan hom gestel. Ek het ’n vol program en ek gaan dit nie deur jou laat omkrap nie.”
Mariet, wat darem ook vir Hilda ken, weet waarop die man nou sinspeel en sy kan hom nie eens kwalik neem oor sy harde woorde nie. Sy laat dus maar net haar kop sak en wag dat hy verder moet praat.
“Goed! Die werk sal ek dus nou vir jou wys.”
Hy staan op en stap na ’n staalkabinet in die hoek van die vertrek toe.
“Die kinders wat vakansies hierheen kom, word baie noukeurig uitgekies. Hierdie inligting in die lêers is baie vertroulik en jy sal vir my jou woord van eer moet gee, vir wat dit werd is, dat jy nie hierdie inligting oral sal rondstrooi nie.”
Verontwaardiging vlam in Mariet se wange. “Ek is nie …” Sy bedink haar egter en sluk die kwaai woorde terug. “Ek sal nie uitpraat nie.”
“Goed.
