die ribbe en beduie met sy oë na Gustav. Christa skud haar kop liggies. Dit is natuurlik afgespreek dat niemand met haar mag praat nie.
Die kommandant kom verby met ’n mandjie eiers en dadelik is die onrustigheid weer terug in die klas.
Niklaus lyk vir haar na die onskuldigste van die klomp. Sy rig haar tot hom. “Niklaus, wat noem die ander kinders jou?”
“Niko, Fräulein,” antwoord hy en kyk dan weer vinnig voor hom op die bank.
“Wat is die matrone se naam, Niko?” vra sy en sien hoe hy vinnig onderlangs na Gustav loer.
Woede blits in haar oë. “Niko, ek het jou ’n vraag gevra en ek verwag ’n antwoord.” Daar is soveel outoriteit in haar stem dat dit dadelik die gewenste uitwerking het. Hierdie kinders ken net geharde dissipline en dit is al wat hulle sal aanvaar, besef sy.
“Frau Maria!” sê hy kop onderstebo.
“Wat doen sy alles hier, Carel?” vra sy een van die ander en dwing hulle doelbewus om met haar te praat.
“Sy maak kos en kyk na ons kamers en was ons wasgoed,” sê hy, erg ongemaklik.
“En sy het ’n swart boekie waarin sy alles opskryf …” begin klein Kurt, maar Klaus ruk hom vinnig terug in die bank en die arme ou seuntjie krimp ineen onder die verwytende blikke van die ander.
Christa loer ongemerk na Gustav. Hy sit agteroor met sy hande oor sy bors gevou en sy boeke lê onaangeraak op sy lessenaar. Sy sug liggies. Die arme ontwrigte kinders het soveel trauma in hul jong lewens beleef. Sy sal net eenvoudig meer geduldig en liefdevol moet wees.
Skielik hoor sy dawerende perdepote en dan raak die stilte weer tasbaar in die klas. Dit moet Adolf wees wat op pad terug is, want dit is slegs sy teenwoordigheid wat hierdie uitwerking op die kinders het. Selfs Gustav maak ’n boek oop en dit is met verligting dat Christa sien hoe gou hy hom in die leesstof verdiep. Dit is soos ’n groot helder lig wat skielik deur haar verstand flits. Sy moet hom net besig hou!
Halfeen pak hulle op want middagete is stiptelik om eenuur. Die kinders stap in netjiese rye by die klaskamer uit en die gewone gelag en gejil aan die einde van ’n skooldag is hier afwesig. Christa kyk hulle met ’n beklemming in haar binneste aan. Dit is so verkeerd … so onnatuurlik. Hoe op aarde gaan sy die baron dit aan die verstand bring? Sy is vir hom dan net so bang soos die kinders!
Die ete is weer ’n stywe stil okkasie en Christa wonder of ’n mens se kos kan verteer te midde van soveel gespannenheid. Adolf mompel ’n dankgebed en Christa staan vinnig op om weg van die gelaaide atmosfeer te kom. Al die kinders bly egter sit en Christa sak verleë terug in haar stoel.
Adolf lui die silwerklokkie en Christa moet vinnig haar kieste vasbyt om nie hardop te lag nie wanneer die Kommandant kiertsregop ingestap kom met ’n swart boek stewig in haar hande.
Sy is ’n groot growwe vrou en Christa weet dat Gustav nie met haar sal skoor soek nie. Sy kom staan regs langs Adolf en oorhandig die boek aan hom sonder enige uitdrukking op haar gesig.
Die swanger stilte raak nog swaarder wanneer Adolf die boek tydsaam oopmaak.
“Stefan!” Adolf se koue blou oë soek na Stefan om die tafel. “Jy het vuil skoene in jou kas teruggesit.”
Christa sien hoe die kind vinnig sluk en dan strak voor hom kyk. Adolf gaan voort sonder om op ’n verduideliking te wag.
“Udo … daar was krummels in jou kas. Kry jy nie genoeg aan tafel nie? Jy weet daar mag nie in die kamers geëet word nie.” Sy stem is kwaai en beskuldigend en hy laat dit klink na ’n vreeslike oortreding. Ou Udo laat sy kop verleë sak en ’n spiertjie spring in die vet wangetjie.
“Carel en Niko … julle handdoeke was vanoggend nie netjies opgehang nie.” Hy maak die boek toe en oorhandig dit aan die Kommandant wat gretig staan en wag om die seuns se straf aan te hoor.
“Almal na my kantoor … behalwe Udo. Frau Maria, gaan sny vir hom vier snye brood, sonder enige botter of iets anders daarop. Hy moet dit in die kombuis opeet.”
Christa se mond sak in stomme ongeloof oop en voor sy haar kan keer staan sy op haar voete. “Maar dit is onmenslik! Udo het nou net ’n yslike bord kos opgeëet!” Daar is twee rooi kolle van verontwaardiging op haar wange.
Adolf se stem sny soos ’n mes deur die vertrek. “Om hom dit vanmiddag vieruur te laat eet sal geen straf wees nie. Ek wil u na die seuns in my kantoor spreek, juffrou Van Graan.”
Sy sien die grinnik van tevredenheid op Frau Maria se gesig en daar is ’n trek van genoegdoening op Gustav s’n. Die ander seuns kyk oral behalwe na haar en lyk erg ongemaklik. Net uit Udo se traanblink ogies straal daar dankbaarheid.
Die skuldiges stap kantoor toe en die ander verdwyn blitsig. Christa staan besluiteloos rond. Sy wil nie te naby die kantoor wees as die seuns gestraf word nie, maar sy kan ook nie te ver weg wees nie, want stiptelikheid is hier evangelie.
’n Klein handjie glip sag in hare en sy kyk af in Kurt se onskuldige blou ogies. “Die kantoor is daar, Fräulein.” Hy beduie met sy hand.
“Ek weet, dankie, Kurt. Ek wag net dat die ander uitkom.”
“Gaan die baron vir Fräulein ook pak gee?” vra hy ernstig.
Christa glimlag gerusstellend met hom en vryf sy haartjies deurmekaar. “Ek glo darem nie, Kurt. Jy moet seker nou ook kamer toe gaan. Julle rus mos tot twee-uur toe.”
Hy knik en hardloop die gang af en Christa frons bekommerd. Hoekom praat hy van sy pa as die baron? Genade, hoe ver wil hulle hierdie kinders se gedissiplineerde opvoeding dryf? wonder sy vererg.
Skielik verdwyn haar angstigheid en frustrasie met hierdie klomp ongeskikte weeskinders. Hulle soek net liefde! Kan die baron dit nie in sy dik kop kry nie? Dit voel vir haarself vreemd maar sy is meteens dankbaar dat sy hier is. Sy wil vir hulle wys wat liefde is … weer ’n bietjie sonskyn in hul jong lewens bring.
Carel en Niko kom by die kantoor uitgestap. Hulle oë is onnatuurlik blink en Carel vryf sy sitvlak. Christa wens sy kan hom styf vasdruk en op sy wipneus soen.
Ou Stefan hou galant vir haar die deur oop as hy uitkom en daar is beslis simpatie in sy oë. Christa kners op haar tande. Adolf is ’n ongevoelige bees! Sy het lus en bind hom en die ou Kommandant aan mekaar vas, soos Simson met die jakkalse gemaak het. Arme Udo!
Adolf nooi haar nie om te sit nie. Sy moet soos een van die kinders voor sy lessenaar staan totdat hy hom verwerdig om aan haar aandag te gee.
“Fräulein!” Hy kners die woord afgemete uit. “Ek sal so iets nooit weer duld nie. Hier is elf seuns. As die strengste dissipline nie toegepas word nie, sal alles binne ’n week in chaos verander. Ek verwag van jou dieselfde lojaliteit as Frau Maria en Bernard. Moet dit nooit weer waag om my besluite teen te gaan nie. Is dit duidelik …?” sis hy wanneer dit lyk of sy nie verstaan nie.
Christa frons maar dan kry haar humeur die oorhand. “Hulle is net kinders, baron. Hulle is nie soldate nie. Ek dink die straf wat u vir klein Udo gegee het, is wreed en onmenslik!”
Adolf spring op en daar is ’n yskoue woede in sy oë. Sy donker hare, so heeltemal anders as die van Kurt, is sag en los om sy kop en verbreek die hardheid om sy mond en oë. Hy kap woedend met sy vuis op die tafel.
“Moenie
