geduld is op. Maar ek wil nie laat los nie.
“Ek het verlede jaar iemand leer ken wat kan help. Wat kan soek waar die polisie nie kan bykom nie.”
Vonnie sit die bord hardhandig in die wasbak neer. Skrop dat ek kan hoor. Móét hoor.
Ek drink koffie terwyl sy klaarmaak en die water uittap. Sy hou nie van hulp as sy opwas nie. Niemand doen dit so deeglik soos sy nie, en sy’s die enigste een wat weet waar als gebêre word.
Ek hou haar dop terwyl sy die borde afdroog en wegpak. Janien se dood het elke ronding van haar lyf gesteel, haar vreugde helder oordag gekaap. Die bly het eers onlangs weer begin wys, so bietjie-bietjie. Klein Obie se troue in Johannesburg vroeg volgende jaar maak haar opgewonde. En Leon se vrou is agt maande swanger. Hulle wou kinders hê van die dag dat hulle getroud is, kort ná Janien se dood. Dis asof Leon sy ma se hart weer wou bly maak deur vir haar ’n nuwe asem te gee om op te fokus.
Toe die laaste stukkie skottelgoed gebêre is, maak sy haar voorskoot los. Ek kan sien sy dink oor my versoek, al wil sy dit nie wys nie. Sy loop katvoet vir valse hoop. Die sloot wat sy met soveel sorg gegrawe het, wag. Dis ten minste definitief en seker. Materieel dáár.
Sy frons en vryf oor haar neus. Dis ons pa se neus, nes myne. Reghoekig en effe te groot vir ’n vrou, maar aantreklik by ’n man. Of so het my skoolkys altyd gesê.
Vonnie vou die voorskoot op, vra sonder om na my te kyk: “Wie ken jy wat nou skielik kan help?”
“Haar naam is Sarah. Ek wil die rekenaar Pretoria toe vat dat sy daarna kyk.”
“Nee.”
“Vonnie … asseblief.”
Sy bly lank stil, sê uiteindelik: “Dié Sarah-vrou kom hiernatoe.”
“Ek kan nie …”
“Ek gee nie om nie. Dis Maandag. Jy het tot Vrydag. Niks langer nie.”
“Goed. Dis reg so. Dankie.”
Ek sal vat wat ek kan kry. Ek weet nie hoe ek Sarah Fourie hiér gaan kry nie, maar ek sal ’n plan maak.
“En onthou, Jaap, ek wil niks weet nie. Tot jy vir my ’n naam kan gee, kan sê dit was hý, wil ek niks weet nie.”
SARAH
1
Die KTM 690 Enduro is moeg. Nes ek. Vyf maande tot by die Ngorongoro-krater, verby die Victoriavalle, Kariba en die Malawimeer. Ranna het saamgery tot verby die terugdraai, naby Bulawayo. Sy’t gesê dis veilig vir my om alleen Pretoria toe te ry, want die paaie is in ’n redelike toestand en slaapplek volop. Sy is Mosambiek toe – Alex het ’n onderhoud met die leier van Renamo gekry en sy moes gaan foto’s neem.
Ek dink sy wou my alleen los met die dinge in my kop, maar wie weet.
Ek gee nie om nie. Ek wou van die begin af alleen ry.
Ná my pa se dood wou ek wegkom. Móés ek wegkom. Mense het heeltyd woorde gegooi op wat gebeur het, so asof dit als sou beter maak, of begrawe. Praat, praat, praat. Dis asof niemand kon stilbly nie.
Die lang kilometers het my kop goed gedoen. Mens skakel af as jy met ’n motorfiets oor paaie sukkel wat kwalik ’n streep op die grond is. As jy jou rekenaar en foon los, die internet.
Stilte bestaan nie as jy jou deur toetrek in die raserige middestad van Pretoria nie. Stilte is wanneer jy in ’n slaapsak klim en die flits afsit en die donkerte jou toevou. Wanneer geen motors verby ry en geen helder advertensieborde iets probeer verkoop nie. Niemand praat of lag nie.
Daardie eerste klompie nagte onder muskietnette in tente of eenvoudige kamers, toe ek en Ranna nog saamgery het, het die donkerte op my bors kom sit sodat ek moes soek vir asem. Dit was asof die nag lyf gekry het, my teen die grond vasgedruk het. ’n Uur of twee later, ná die stilte, ná die wag en luister na die niks, het die nag se inwoners opgedaag. Kon ek die kug van leeus en die skel gelag van hiënas hoor.
Daaraan het ek ook gewoond geraak, nes aan die stilte. Uiteindelik.
Nou is die stad se geraas oorweldigend. Die verkeer, die mense op straat en die klank van hulle sms’e, emails, Whatsapps, oproepe en updates. Pieng, pieng, pieng. Nog, nog, nog. Nou, nou, nou.
Ek het twee weke laas van my ma gehoor. Ek het my foon by die huis gelos, maar sy’t gereeld vir Ranna gebel om te hoor of ons okay is. Ek was nie lus vir praat nie.
Nou wonder ek of sy ooit weer met my gaan praat. Dalk voel my suster en broers dieselfde.
My pa het my altyd sy hart se kind genoem, maar net laat in die nag, as ons aan die Aston gewerk het en niemand kon hoor nie – ’n silwer Aston Martin DB5, nes die een wat James Bond in Goldfinger gery het.
Maar ek moet vir niemand sê nie, het hy altyd gefluister wanneer ons skelm rook.
Ek dink hy het dit vir al sy kinders gesê.
Ons moes nie gerook het nie. Emfiseem is ’n bliksem.
Ek het 67 dae laas gerook. Ek het in Arusha ’n Stuyvesant aangesteek toe ek en Ranna by haar vriend Hamisi gekuier het. Ek het na Kilimandjaro gestaar, Ranna se foon geleen en my pa se nommer gebel om sy voicemail te hoor. Ek het die nag in geloop en getjank, en toe sommer nog ses sigarette gerook.
Ek drink deesdae Coke en rooibostee asof dit nikotien in het.
Ek stuur die KTM by Akasia-woonstelle se oprit in, haal my valhelm af en vryf deur my hare. Ranna het dit in ’n plekkie net buite Musina kort gesny, want ek wou dit af hê. Dit was darem ’n goeie vier maande gelede en die hare kruip reeds weer om my ore. Dit sal my ma mal maak as ek sonder hare by haar huis opdaag.
Háár huis. Nie hulle huis nie.
Vordering.
Ek trek my regterhandskoen uit en sit my duim op die skandeerder om toegang tot die gebou te kry.
Agter my slaan ’n kardeur toe. Ek kyk om. Motorfietse word deesdae net so maklik soos motors in hierdie deel van die stad gekaap.
Ek herken dadelik die lang, skraal man met sy benerige draadhanger-skouers. Die effense maag. Die lastige regterknie. Die bleekblou oë en die mooi glimlag, volgens Adriana.
Onmoontlik.
Wat soek Jaap Reyneke hiér? Hy en Ranna is vriende, maar ek ken hom skaars. Ons het verlede jaar saam na Madelein Paulse gesoek, maar dit was werk, niks meer nie.
“Naand, Sarah. Adriana het gesê julle sal hopelik hierdie week terug wees.”
Hy klink moeg. En sy gekreukelde klere lyk asof hy heelweek voor die hek geslaap het.
Ek skakel die motorfiets af, swaai my linkerbeen oor die oranje masjien met sy spesiale lae vering. Bêre die handskoene in die valhelm en kyk op my horlosie. Dis seweuur, Woensdagaand.
Hoekom sou my tante vir hom gesê het wanneer sy my terug verwag? En hoe weet sy dit? Het Ranna haar gesê?
“Hoe lank sit jy al hier?”
“Van
