hulle jou summier in die tjoekie toe. En dan sit ek hier met die gebakte pere.”
Mila gee ’n skuldige laggie. Sy troos haarself oudergewoonte daaraan dat sy so vinnig ry omdat sy gedurig haastig op pad is na geboortes, maar sy vermoed tog dat sy eintlik maar doodeenvoudig ’n spoedvraat is wat verkeerskaartjies sou versamel ongeag haar beroep. Vir die honderdste maal onderneem sy om voortaan stadiger te ry. Van môre af … Vandag is sy laat!
Mila vlieg vervaard deur die stort. Sy pluk haar gunsteling jeans en ’n poeierblou toppie aan en kies ’n paar Crocs – die skreeulelike dog gemaklike skoene wat Lise-Marie spottend “official birth-business footwear” noem. Vanoggend is daar nie tyd vir hare droogblaas of vir die ligte grimering wat sy gewoonlik werk toe dra nie. Sy vang haar styl hare in ’n knip agter haar kop vas en sit ’n smeersel lipstiffie aan om die ergste vaalheid te verjaag. Natuurlik beland die meeste daarvan op haar voortande en mors dit kosbare sekondes om af te vee. Ai toggie, dink sy ergerlik, hoe meer haas, hoe minder spoed!
Vir Melissa maak sy so sagkens moontlik wakker. Die kind verpes dit om soggens aangejaag te word; hoe meer Mila aan haar karring om op te skud, hoe meer steek sy soos ’n halsstarrige muil vas.Vanoggend wil sy opsluit ’n wollerige pienk sweetpakkie met bloedrooi waterstewels aantrek – in die somerhitte! Mila wil eers haar voet neersit, maar besluit dan dat sy nie vanoggend die energie het om te stry nie. Sy gee dus maar gedwee in en pak skelmpies ’n ekstra kortbroek, T-hempie en sandale in haar dogtertjie se rugsak. Laat haar juffrou haar maar probeer oortuig om dit aan te trek.
Die verkeer is moordend. Melissa se kleuterskool is nie op haar pad hospitaal toe nie; hulle moet ’n ompad deur ’n besonder besige deel van die stad ry. Dis so ’n goeie skooltjie dat Mila gewoonlik heel gewillig die opoffering maak.Vanoggend verwens sy haar egter oor haar kieskeurigheid. As sy Melissa sommer in die hospitaal se dagsorgsentrum gesit het, was sy nou al daar.
Teen die tyd dat sy Melissa afgelaai en die juffrou se toorn getrotseer het, is meer as ’n uur verby vandat Lise-Marie gebel het. Mila hoop maar dat sy die paartjie kon paai met ’n lekker koppie koffie en muffins.Veral hoop sy naarstiglik dat die res van die dag nie so holderstebolder gaan wees soos die begin nie.
In die hospitaal se parkeerterrein trap Mila verbaas rem. Daar is altyd meer as genoeg stilhouplek onder die groot ou bome voor haar eenheid. Wat op aarde gaan vandag aan? Karre staan soos sardiens langs mekaar ingeryg; daar is nie plek vir ’n muis nie! Vies maak sy ’n U-draai en gaan hou voor die hoofhospitaal stil. Nou moet sy haar swaar mandjie al die pad dra.
Sy stap flink maar ingedagte om die draai in die rigting van die Aktiewe Geboorte-eenheid. Wat is die pasiënt van Phalaborwa se naam nou weer? Name is gewoonlik Mila se sterk punt, maar skielik kan sy net onthou dat die man Hannes heet. Die lieflike kunstenares met die vlamrooi hare se naam is skoonveld.
Mila loop só koponderstebo en peins dat sy byna bo-op hulle is toe sy die eerste keer van hulle bewus raak. Sy snak na haar asem toe sy sien hoeveel van hulle daar is en probeer verbete teen die trane veg wat oombliklik in haar oë opwel.Vervlaks, sy kan nie al weer wil huil nie! Sy begin nou ’n gewoonte daarvan maak. Tog is die gesig so uitsonderlik dat sy haarself nie kan keer nie.Voor die ingang van die eenheid staan ’n groep van bykans ’n honderd mense. Die oorgrote meerderheid is vroue, maar ’n hele paar van hulle word deur mans vergesel. Net waar mens kyk, sien jy babas: op hul ma’s se heupe, in drasakke teen hul lywe, in stootkarretjies, in karstoeltjies. ’n Paar van die volwassenes het peuters of ouer kinders aan die hand. Die meeste gesigte is wit, maar daar is ’n groep swart vroue ook.
Mila tel vier van haar Indiërpasiënte en sy herken Hiromi se dierbare ronde Japannese gesiggie in die skare.
En die plakkate! Waar sou die vroue aan soveel slim slagspreuke kom? Mila wens sy kon ’n pen en notaboek gryp en van die sêgoed neerskryf; sy’s bang sy vergeet dit later. ’n Hele paar plakkate verkondig die bekende tong-in-die-kies slagspreuk: Babies are born, pizzas are delivered, maar die meeste van die boodskappe fokus op die idee dat geboorte ’n normale proses is en nie ’n siekte nie. Een plakkaat lui: Hou hospitaalbeddens vir siekes – gee geboorte in die ABU. Mila glimlag oor hierdie Amerikaanse afkorting wat talle van die plakkate gebruik: ABU vir Active Birth Unit. Salomien, ’n lang donkerkop wat ál vier haar babas by Mila gehad het, se plakkaat gil in netjiese rooi letters: MIDWIVES FOR BIRTH! DOCTORS FOR DISEASE!
Trots besef Mila dat heelwat van die plakkate daarop gemik is om die diens wat vroedvroue lewer te prys. Melanie, ’n Duitse vrou wie se baba Mila in Januarie by haar huis gevang het, swaai ’n plakkaat wat lui: Savety first: choose a midwive birth. Die spelfoute in haar opreg bedoelde boodskap vermurwe Mila se hart net verder. Tania en haar suster, Larissa, hou onderskeidelik plakkate vas wat lui: Midwives empower women en Midwives help people out.
Tania se tweede baba en Larissa se eersteling is amper ewe oud; Mila het die tweetjies in dieselfde week gevang. Sy glimlag toe sy sien hoe groot albei pienkvoete intussen geword het.
Die slagspreuke wat Mila die diepste tref, is die eenvoudiges. ’n Hele paar pasiënte se plakkate verkondig: We love the ABU. Op sommige pronk foto’s van die klein mensies wat Mila in haar geboorte-eenheid verwelkom het. Liesel – klaarblyklik die voorbok van hierdie vreemde protesoptog – staan half eenkant met haar stertswaaiende swart labrador-gidshond. Haar slagspreuk is kort en kragtig: Save our ABU.
Toe Mila bewoë naderstap, word ’n see van liefdevolle vrouehande na haar uitgestrek. Binne sekondes verswelg die groep haar heeltemal. Sy laat haarself willoos van die een omhelsing na die volgende stuur. Deur haar trane plant sy soentjies op die kwylbekkies wat vir haar uitgehou word, streel sy oor die een sysagte wangetjie na die ander. Sy is vaagweg bewus daarvan dat talle briefies in haar hande gestop word. Die vroue fluister bemoedigende woorde in haar oor en hul mans klop haar vriendelik op die skouer.
Dit word vir Mila die hoogtepunt van haar loopbaan, hierdie huldeblyk wat soveel van haar ou pasiënte aan haar betoon. Die liefde waarmee die groep haar omvou, is soos salf vir Mila se stukkende hart, en terselfdertyd steek dit ’n flou vlammetjie van hoop in haar binneste aan. Haar werk sal voortgaan, besef sy effe weemoedig. As sy dan die geboorte-eenheid moet verloor, sal dit nie die einde wees nie.Teleurstellend, ja; frustrerend, beslis. Maar nogtans nie die einde nie. Solank as wat vroue babas in die wêreld bring, sal daar altyd behoefte aan vroedvroue wees. Haar beroep is honderde eeue oud en sal nie sommerso verdwyn nie. Terwyl haar hart nog klop en haar hande sterk genoeg is om babas te vang, sal sy aanhou om haar verskil te maak – een baba op ’n slag. Miskien is dit ’n nederige verskil in vergelyking met die dramatiese reddingspogings wat Derek met sy trauma-eenheid beoog, maar sy weier om verskoning daarvoor te maak, weier om dit ondergeskik te stel aan enigiets. Wie weet watter verreikende gevolge dit vir ’n samelewing kan hê as meer babas in ’n liefdevolle omgewing met hierdie aardse werklikheid kennis maak? Natuurlik is trauma-eenhede broodnodig, maar dit beteken nie dat haar werk “window dressing” is nie. Nee, besluit Mila beslis, en sy lig haar ken trots op, wat sy doen, het ewigheidswaarde. En as Derek dan nou die deur by PMK in haar gesig toeklap, soos haar ma dit stel, dan sal sy soek vir daardie venster.Vaderland, sy is ’n vroedvrou! Sy sal hom wys van watter stoffasie sy gemaak is. Hy moenie verwag sy gaan net omrol en dood speel nie. Dis nog lank nie verby nie …
Derek Reynders staan armsgevou by die venster van die hospitaalbestuurder se kantoor en uitkyk. Leon Swiegers het hom dadelik na sy kantoor ontbied toe die PR-beampte die nuus van die protesoptog gebring het. Blykbaar beplan die spulletjie om twaalfuur ’n petisie met meer as vyfhonderd handtekeninge aan die hospitaalbestuurder te kom oorhandig. Wie sou kon raai dat daar soveel mense is wat so sterk oor die saak voel?
Onwillekeurig dwaal sy blik na Mila waar sy half eenkant tussen ’n kleiner groepie vroue staan. Sy gesels geanimeerd, haar fyn hande beduie entoesiasties. Sy is in haar element tussen hierdie groep oudpasiënte en geniet dit om die middelpunt van aandag te wees. Derek
