na hul gevoel was die wiel se swaartepunt na die naaf se boepenskant, wat hulle ter wille van die opklimslag na voor gedraai het.
Loekie, kleiner maar ratser, klim eerste op terwyl Dries die wiel stabiliseer. Op sy tone op die buiteband kry Loekie se vingers net-net vatplek om die dwarsbalk. Hy trap met sy kaalvoete teen die muur en hys hom op tot hy een been oor die balk kry. Na ’n paar mislukte vangpogings kry hy die dik tou beet wat Dries na hom gooi. Hy maak dit aan die balk vas sodat dit met ’n paar knope in reg oor die wiel hang. Nou kan hulle makliker op- en afklouter.
Die gewerskaf lok toeskouers. Aan Karel word uitdruklike vermanings en voorskrifte gegee oor hoe om dié Everest te benader. Hy bly stil en kry dit moeiteloos onder die knie. Loekie trek, tot Tilda se verbittering, die streep by meisies. Sy verkwalik egter vir Karel, wat haar, volgens haar siening, net daar verloën om soos ’n blou-aap tussen die balke te kerjakker.
As hulle weer kyk, staan sy op die buiteband en reik na een van die knope in die tou. Daar bly sy hang. Haar arms is nog net nie sterk genoeg om haar op te trek nie. Dit raak ’n klein krisis, want as sy haar met haar bene probeer terugwerk op die buiteband, wikkel die wiel net genoeg om Dries en Loekie, hulpeloos buite bereik op die balke, bekommerd te maak. Daar is geen ander genade nie.
“Sussie,” paai Loekie. “Jy sal moet laat los.”
“Ek gaan seerkry.”
“Dis nie so hoog nie. Hou net jou bene slap, dan rol jy as jy val.”
Tilda wil nie laat los nie. Naderhand moet sy. So ’n vreeslike val is dit darem nie. Haar trots kry egter ’n knou as sy met ’n hik op haar sitvlak beland. Niemand waag dit om te lag nie. Sy is duidelik briesend. Met ’n hatige kyk na bo staan sy op, stof haar af en stap met ’n stywe rug by die skuur se sydeur uit.
Hulle waag dit nog nie om te lag nie. In die onnatuurlike stilte hoor hulle ’n dowwe dreuning wat al nader kom. Dit word bietjie sagter en dan weer harder en klink naderhand reg bo die skuur se dak. Tilda vergeet haar verontregting blykbaar lank genoeg om van buite te roep: “Haai, kom kyk, julle! Dis ’n vliegtuig! Kyk hoe laag is hy!”
Hoewel daar buite die dorp ’n oop stuk veld met ’n windkous was, was vliegtuie in dié geweste bra skaars. Soms was ’n straler soos ’n spikkeltjie hoog teen die uitspansel op te merk, danksy die yl sleepspoor van die straalmotore in die ysige koue daarbo. Maar ’n vliegtuig in die lug vlak bokant die dorp, dit was iets om te sien.
Die seuns skarrel tussen die balke deur en glip met ’n paar grype aan die tou en ’n trap teen die lorriewiel tot op die grond. Hulle is betyds om die vliegtuig ’n paar draaie bo die huise se dakke te sien maak voordat dit agter die kerktoring verby in die rigting van die vliegveld koers kry.
Hugo staan ook en kyk. “Dit lyk soos ’n Cessna,” sê hy vernaam.
Hulle bespiegel oor wie die vlieënier kan wees. “Dalk Jack Hadid van die garage,” meen Hugo. “Hy is ryk genoeg.”
“Dalk iemand van Kimberley.”
“Jissie,” sê Loekie. “Ek sal graag in so ene wil ry.”
“Jy raak dan karsiek,” neem Tilda wraak. “Toe ons Kimberley toe was …”
“Aag sjarrap!” Loekie klink vies. “Simpel meisiekind,” sê hy aan Dries. “Dit was iets wat ek geëet het.”
“Die kar het gestink,” sê Tilda tevrede.
“Dokter Jackson het gesê dis voedselvergiftiging.”
“Die héle kar,” sê Tilda.
Dit lyk of Loekie wil antwoord, maar hom wyslik bedink. “Kom ons loop liewer,” sê hy vir Dries. Hy sal dit nie erken nie, maar Tilda se getreiter het hom weer so bietjie aardig op die maag laat voel.
Hulle drentel verby die huis. Naby die kombuis kry hulle ’n geur wat Loekie se aardigheid op die plek genees. Ragel Davel kyk op toe hulle oor die kombuis se onderdeur loer.
“Ja, en toe?”
Hulle glimlag net. Loekie sê betekenisvol: “Maak Ma dalk sop?”
“Ja-a,” speel Ragel saam. “Maar vrate sal moet wag. Dis nog nie reg nie.”
Dries voel tuis genoeg om saam te speel: “Dit ruik darem baie lekker!”
“Nou ja … Sal julle vir my proe?”
Dis duidelik dat sy ook die ritueeltjie begryp.
Met hul bekers ertjiesop stap hulle na die skuur, waar hulle op ’n dwarslêer met hul rûe teen die buitemuur gaan sit. Vergete is die vliegtuig, die balke en die lorriewiel. Op hierdie oomblik eis die smaak van dié sop hul aandag. Dis nie iets om af te wurg nie. Gee hom bietjie kans om af te koel. Geniet hom proe-proe. Eet solank die brood.
Van die huis se kant hoor hulle Ragel met Karel en Tilda praat. Dalk wou hulle ook sop bedel. Dan roep sy oor die werf: “Het julle miskien vir Naomi gesien?”
“Is sy nie dalk by my ma nie?” wonder Dries.
Blykbaar nie.
“Waar is Theunie?” Dis Dries se volgende gedagte.
Niemand kan sê nie.
Teen dié tyd stel hy en Loekie nie meer in hul sop belang nie. Hulle wonder oor ’n ding wat maar liewer nie moet wees nie. Dries sit sy beker neer en stap, sonder om te praat, haastig langs die muur af. Loekie volg hom. Om die hoek, by die garage se sydeur, staan Theunie. Hy staan maar net daar, maar Dries sien daar is fout met sy boetie. Hy buk by hom.
“Wat is dit, Theunie? Vertel my.”
So beteuterd het hy sy broertjie nog nie gesien nie.
“Dis alles reg, ou Theunie. Vertel my net.”
So kyk ’n vasgekeerde hond wat ’n loesing verwag.
“Naomi wil nie praat nie,” sê Theunie.
Jare later het Dries homself nog verwyt dat hy sy broertjie nie op daardie oomblik teen hom vasgedruk en vertroos het nie. Ou Theunie wat verlore staan en snik. Maar daar was ander dinge om te doen.
Dis vir Loekie onmoontlik om daardie lorriewiel opgelig te kry, maar nou doen hy dit sonder aarseling. Terwyl hy dit in die lug hou, kyk hy met strak bedoeling na Dries.
Dries oorkom ’n vlaag van instinktiewe afkeer. Hy buk onder die wiel in en versigtig, bang om haar verder seer te maak, reik hy met sy hande na Naomi se lyfie. Sy is nog warm, asof sy maar net lê en slaap het. Maar seer kan hy haar nie meer maak nie. Al die seer wat sy in haar kort lewetjie kon ervaar, was verby. As hy haar optel, laat Loekie die wiel met ’n knal op die sement terugval.
Hy wil nie kyk nie, maar kan dit nie vermy nie. Dis Naomi wat hy vashou, maar ook nie meer Naomi nie. Die fraai gesiggie is skeefgedruk. Die slag het bloed by haar mond, haar neusie, haar oortjie uitforseer. Soos sy op haar sy gelê het, het die bloed aan haar wang begin stol en in haar hare begin koek.
Loekie wil Naomi by hom neem, maar dis Ragel Davel wat haar kind amper met geweld by hulle gryp. Sy skree op hulle sonder dat sy self weet wat sy sê. In haar verwarring weet sy nie wat om te doen, waarheen
