op die dorp intrek.” Sy gooi die woorde ligweg oor haar skouer, soos ’n afdroogdoek, en strek vooroor om die boontjiesop in die ysterpot te roer. Terselfdertyd kry sy met die ander hand bestanddele bymekaar vir die kaaskoek wat sy gou in die oond wil druk. Ek beskou haar oor my beker oggendkoffie en dink: Soos jý tekere gaan, sal jy selfs die voorste VLV- vrou ’n go gee!
“Jy weet, my ma was mos nie juis ’n kombuismens nie. Sy’t mos liewer tuin gemaak en sommer net melktert by die tuisnywerheid gaan koop. So, wat weet ek nou van die VLV se hoë standaarde en dinge.” Woerts klap sy die oonddeur toe terwyl sy in dieselfde beweging weer die sop roer.
“En toe het hulle die eerste keer dat ek soontoe gaan ’n koekbakkompetisie. Ek vat ’n sjokoladekoek wat ek so mooi moontlik gemaak het, en daar wen ek die prys! Beste koek van die lot. Kan jy dit nou oorvertel?” Sy vou skoon dubbeld soos sy haar van voor af weer verkneukel oor dié lekkerkry.
“Toe sê die voorsitter mos ons moet ons resepte saambring na die volgende vergadering toe en daar daag ek op met die Ina Paarman-boksie. Ek het nie geweet hulle is so erg oor oorspronklike resepte nie. En ek hét nogal een probeer vat, hoor. Ek wou dit van die boks af skryf, maar daar is net ingredients en nie hoeveelhede nie. Toe vat ek maar net die boks. Nou is ek in die notule!” Ek verstik in my koffie soos ek lag. Kan my net voorstel watter skok en ontsteltenis en konsternasie dié onskuldige koekboksie ontketen het. “Húlle het nie gedink dis snaaks nie,” sê sy met ’n verleë laggie.
Uit die boks uit. Nee, dit is nie altyd snaaks nie. Dit kan deksels steurend wees, onverhoeds, vreeslik verontrustend. Want dit skok. Dit daag uit. Of irriteer. Veral as dit jou uit jou gemaklike groefie dwing. Tog kán dit ook skreeusnaaks wees en aardskuddend wonderlik. Dit kan jou rillings langs jou ruggraat af gee en jou in ’n splinternuwe wentelbaan in woer. Veral as dit soos ’n jack-in-a-box skielik en uitgelate en onmanierlik dawerend in jou gesig kom lag. Skrik of saamlag word bepaal deur hoe jou boks lyk. Hoe heilig jy dit ag. En hoe noodsaaklik dit vir jou sielerus is.
Onthou, daar is drie soorte “uit die boks uit”. Een is die koek-soort. Van veilig leef volgens vooraf verpakte resepte. Of dit nou in die kombuis, in die kantoor of in die kerk is. Dié soort volg, sonder dink, bloot net die aanwysings. Hulle verkies gewoonlik antwoorde bó vrae. ’n Kalm see bo golwe. Hulle vat voorspelbaarheid vóór verandering. Flop proof. Maar op die lange duur dalk effe vervelend?
Dan is daar die oninperkbare soort wat immer ongerus voel oor grense. Wat kettings breek en konvensies afgooi. Wat floreer op vrae. Wat gedurig wonder: Hoekom? En wat dan? En wat nog? En hoekom nie? Wat wyer en dieper dink en delf en karring as hulle koek-eweknieë. Veilig-speel is selde ’n opsie. Hulle fokus op verder en vorentoe en vinniger. Hulle omskep ’n Ina Paarman-resep in ’n Hilda-van-7de-Laan-konkoksie. Want wat van net nog ’n knippie van dié of ’n skeppie van daai – net vir ’n bietjie skop? Opwindend. High risk.
En dan is daar die asemwegslaan-soort verrassings uit die boks uit. Bykans onbetaalbaar; verkieslik blink en blitsig. Of edelsteen-klein, en die boks(ie) behoort toegestrik te wees met ’n baie bloedrooi lint.
12. Dans op jou eie wysie
“Hoe maak jy ’n CD?” vra mense my dikwels. Ek antwoord gewoonlik: “Op honderd-en-een maniere.” Want CD-maak is baie soos dans, en dans … wel, dans is ’n versamelwoord. Dit omarm ploeter en plesier, sowel as professioneel. Jy kry toekatyd se skoffel in die plaasskuur met stof en strooibale. En jy kry deesdae se bondelstaan waar lywe losweg heen en weer wieg met die arms wat swaai. Jy kry krom vooroorskouertjies wat met knak-knieë en ’n doellyn-kyk in die oë om en om aan die buitekant van die baan motor. Jy kry swierige, smeulende glipgladde glyers. Jy kry ongemaklike stram laaistokke. Jy kry slap jelliebene.
Skud en skommel. Ruk en rol. Sommige is ongekunsteld. Sommige is elegant. Jy kry ontspanners. En jy kry inspanners. Jy kry live bands. Jy kry elektroniese geblikte DJ-musiek. Sakkie-sakkie, twist, samba, tango. Ag, eintlik dans elke ou maar op sy eie wysie.
Vir my is songs skryf soos swangerskap. Iets groei oor ’n lang tyd in jou. Op ’n dag skop ’n gedagte, ’n paar mooi woorde, ’n melodielyntjie skielik hier binne jou. Jy voed en beskerm dit met jou tyd en aandag. Met ure voor die klavier of agter die kitaar. Met die mildelikheid van woordeboeke, gebede en vrye-teuels verbeelding. Mettertyd kry die lied lyf. Kry dit gesig en karakter. Word woorde en wysie één. En jy weet: jy is deel van die skeppingsproses. Jy is broeiplek en kanaal. Maar lewe, dit wat uit jou gebore word om op sy eie te kan staan, bly ’n wonderwerk. Jy verstom jou, want jy besef: jy word gevorm, verryk en selfs ook verander deur dit wat in jou gevorm word.
Dan bel jy op ’n waaghalsige dag jou vriend, die Verwerker. Begaafde musikant. Vertroueling. En jy sê die hartstoppende, wildkloppende vryval woorde: “Ek wil weer opneem.”
Julle sit koppe bymekaar oor tempo en trant. Watter instrumente gaan die beste werk by watter song. Hierdie song smeek vir kitare, daai een kry beslis klavier. Wat van viool by die blommelied? En vir die verlanglied dalk daardie klein traporreltjie met die treurige hees stemmetjie. Die een song kán nie sonder tromme nie. ’n Ander een móét eenvoudig agtergrondstemme ook hê.
Ná al die vooraf beplanning stap jy die ateljee baie opgewonde en ’n bietjie benoud binne. Wat in jou gegroei het, gaan uiteindelik gebore word. En dáár, met die eerste suiwer noot, oorspoel ’n onbeskryflike lekkerte jou. Jy drink uit ’n feëfontein wat nóú sjokolade, netnou sjampanje, nóú koffie, netnou karamel spuit. Bietjie vir bietjie, laag op laag kry die songs gestalte. Alles word nie sommer gelyk opgeneem nie. Eers die basisinstrument wat die lied gaan dra. Dan die stem. Daarna die ander instrumente wat aanvul en inkleur. Die man met die viool toor ragfyn spinsuikerdraadjies uit die wonderfontein. ’n Vrou se warm Afrika-stem pols gesmelte goud soos lawa daaruit. Die bekwame tromspeler laat skiet vrolike perkussie soos popcorn en sherbet-borrels. Die klavier ritsel blink rivierlopies, die kitare kabbel heuningwyn.
Ons vang al die fonteinklanke sorgvuldig op. Meng dit noukeurig en geduldig totdat elke noot en nuanse volkome gemaklik voel met mekaar. Kies ’n boeiende titel; ontwerp ’n treffende omslag – amper soos ’n baba wat ’n mooi-in-die-mond-naam kry. En die kordaatste babygrow waarop jy jou hande kan lê.
Hoe maak jy ’n CD? Net soos jy leef: Jy omhels wat vir jou gegee word. Jy eien en ontgin, bewerk en koester alles. En só word jy weer op jou beurt ’n gawe, ’n geskenk aan jou Skepper en sy skepping terwyl jy eenvoudig, dankbaar en onbevange op jou eie wysie dans.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
