gryp die hand speels vas in syne.
“Ja, jy begryp! Moenie so wantrouig wees nie. Die een oomblik is jy nog met my en die volgende sluit jy jouself so af dat dit vir my voel ek praat met myself! En . . . dit kos heelwat mooipraat om jou weer mét my te kry! Hoekom?”
Hy kan behoorlik sien hoe sy weer wegraak, tog trek sy nie haar hand uit syne nie.
“Dit . . . sal ek op ’n ander keer aan jou vertel . . .”
Hy bly na haar kyk, na die pers oë met die lang wimpers, wat klein waaierskadu’tjies op haar wange gooi; die oë wat donker en diep raak sodat hy nie weet wat in haar gedagtes omgaan nie. En iets van hul misterie kom raak veerlig aan sy hart. Dit word die eerste ragfyn gewaarwordinge van ’n emosie wat Dai glad nie ken nie. Dit vang hom onkant, maak hom lighoofdig en beroof hom van rasionele denke sodat hy sommer sê:
“Jy moet vir ons gaan tee maak!”
Sy draai sonder ’n woord om en gaan maak so. Dai sak in ’n stoel neer en hoor hoe sy werskaf in die kombuis. Die teekoppies rinkel en die ketel fluit toe die water kook. En ’n saligheid sak oor sy gemoed. Ek en Sylvia, dink hy tevrede, gaan nog baie groot vriende word. En dit, besluit hy wys, is net die regte basis vir die verhouding wat hy in gedagte het. Want die oplossing van sy probleem het in ’n oogwink by hom opgekom. Die hersenskimmige idee dat hy iets sal moet doen, het ’n plotselinge besluit geword . . .
Toe sy die tee bring en begin skink, sê hy besadig:
“Jy wou netnou weet met watter probleemsituasies ek te kampe het . . .”
“Jy hoef my nie te vertel nie . . .”
’O, maar ek móét!” sê Dai gemoedelik en vat sy tee aan. “Ek dink dis noodsaaklik dat ek jou van Martine vertel . . .”
Dai sien hoe alle uitdrukking uit haar gesig wyk. Sylvia met die pers oë is weg, en dis suster Saunders wat na hom sit en kyk.
“Kom tog terug,” sê hy gelate en roer sy tee. “Kom terug, anders kan ek nie met jou praat nie.”
Sy trek haar asem skerp in en daar gloei kolle op haar wange.
“Jy is onhebbelik, dokter Deetlefs! Ek kan nie besluit of jy skerpsinnig of eiesinnig is nie! Kry jy altyd jou sin?”
Dai bekyk haar onverstoord.
“Meestal, ja! Maar ek gee toe – daar’s kans op verbetering. Dit sal een van jou take wees, hoop ek . . .”
Sy maak haar mond oop om te praat maar hy hou sy hand op.
“Voordat jy my vra wat ek daarmee bedoel, gaan ek jou met ’n teenvraag antwoord. Dink nou goed. Gebruik ons gesprek vanmiddag as basis en laat jou besluit daaruit volg. Wag . . . ek wil myself tóg herhaal: Ek is nie besig om jou die hof te maak nie, so moet dus nie op die vlug slaan nie . . .”
“Ek dink werklik jy’s versigtiger vir my as wat ek vir jou is . . .” glimlag sy.
“Dis moontlik,” beaam Dai ernstig, sit sy teekoppie neer en leun met sy elmboë op sy knieë, sy hande liggies inmekaar gestrengel. Hy klem sy tande, neem toe ’n diep asem.
“Sylvia, sien jy kans om met my te trou?”
4
Daar hang ’n stilte tussen Dai en Sylvia. Dis asof die woorde van sy huweliksaansoek die hele vertrek vol lê . . .
“Sien jy kans om met my te trou . . .?” het hy gevra, en nou voel dit vir hom asof hy die woorde kan hoor weerklink – dof teen die ougoudkleurige linneplakpapier teen die muur, en helder oor die wit en swart note van die klavier. Dit tik ’n malle wysie uit op die kristaldruppels van die kandelaber en laat die gordyne ritsel . . . totdat dit vir Dai voel asof die lug rondom hom skel vibreer. Hy staan skielik op, druk sy hande soos ’n aggressiewe skoolseun in sy sakke.
“Is dit vir jou moeilik om nee te sê sonder om my kwansuis seer te maak?” vra hy kortweg sodat sy na hom opkyk.
“Nee, Dai, dis moeilik om ja te sê sonder dat ek weet wat jy my van Martine wou vertel . . .”
Hy loop tot by die klavier, vee afwesig met sy hand oor die oop klawers, kom terug en gaan sit weer.
“Ek sal jou nog alles vertel. Maar een ding moet jy weet – Martine het niks met jou te make nie. Ek weet ek stel dit kru, maar ek sal nie toelaat dat jy jou een enkele dag oor haar doen en late kwel nie. Indien jy met my . . . e . . . trou, Sylvia, sal jy my vrou wees en dus geregtig op al my lojaliteit en beskerming. Dié gee ek aan jou onvoorwaardelik en te alle tye . . .”
“Waarom ék . . .?” vra sy sag, en Dai kry ’n suur laggie.
“Dis darem nie ’n vraag wat ’n meisie behoort te vra nie, maar aangesien . . .”
“Daar is geen liefde nie . . . daarom moet ek weet!” knip sy sy halwe protes kort.
Dai sit ietwat uit die veld geslaan. Praat toe met sy oë op die kristalkandelaber, wat die laaste splintertjie daglig opvang.
“Ja . . . ja, jy moet weet. My keuse het op jou geval omdat jy verstandig is; jy is aantreklik, gesofistikeerd sonder om styf te wees, lojaal . . . bekwaam . . . Kortom, Sylvia, jy is die geskikte vrou vir my.”
Sonder om in die minste op dié relaas te reageer, sê sy net:
“Vertel my van Martine. Dis mos die rooikop wat destyds . . .”
“Bokant my bed gehang het,” antwoord hy droogweg. “Ek weet ek was die spot van die hospitaal daaroor! Plaas van dat ek my toe daaraan steur, het ek dit van minder belang geag. Ek het dit toegelaat om te ontwikkel en die groeikrag daarvan onderskat. ’n Mens moet ’n rankplant nooit te veel aanmoediging gee nie . . .”
“Het jy haar dan nie liefgehad nie . . .?”
Hy sit ’n rukkie doodstil.
“Wat ek vir haar gevoel het, was nie liefde nie, Sylvia. Dit kon nie gewees het nie, want daar was geen vreugde of pyn nie . . . Maar nou moet ek erken dat ek glad nie weet hoe die liefde voel nie. Miskien gee ek dit maar net geen vatkans nie . . .” Dai glo homself. Dis nie dat hy oneerlik is nie – dis net dat hy nie weet dat die liefde geen toestemming vra nie. Dit wag ook nie op herkenning nie. En Sylvia is naas goeie ou Rieta die eerste meisie wat geen vinger lig om sy hartsnare te roer nie. Dit verwar hom grootliks. Behalwe die feit dat hy in Sylvia die onweerstaanbare kombinasie herken van ’n geesgenoot, en die allerlieflikste vroulikheid, veroorsaak die aanskoue van haar slanke figuur in die onvleiende uniform by hom ’n soort verwarring van sinne – ’n skielike deernis, ’n wonderlike weekheid van hart . . .
Ek sal vir haar baie goed wees, besluit hy. Wat hierdie goedheid alles behels, weet hy nie, want in die Deetlefs-huis in Pretoria was daar geen deernis nie en ook geen weekheid nie. Net ’n soort gedrewe liefde, wat, as dit sou ontleed word, die sterkste vorm van besitlikheid is. Daar was geen uitreik na mekaar, geen omgang met die waardes van skoonheid en goedheid nie, sodat hy later feitlik geen prikkels van buite kon verwerk nie, en die plek en betekenis van dinge in sý lewenspatroon, aan hom grootliks verlore gegaan het. So was dit dan dat Martine se groeiende teenwoordigheid in sy lewe vir hom niks geïmpliseer het nie . . .
Hy
