vir aardse goed. Ryk geërf. Pragtige grasdakhuis met ’n swembad teen die rivieroewer. Boomryke tuin vol mosbegroeide klippe. Weglooppaadjies van ronde boomstompskywe waartussen die peace-in-the-home ’n sagte tapyt vorm. Skadukolle begroei met skelrooi begonias. Plate varings. Swart lelies. Binne die huis alles uitgelê soos ’n Oos-Kaapse jagtershuis. Aardse interieur in strooikleur, roomwit, goiing. Los kussings van diervelmotiewe; buffel- en koedoekoppe gemonteer teen modderkleurige mure; los kwaggavelmatte. Altyd Mirna se kennis wat ingeroep is as een van hulle ’n gasvroutafel moes dek vir ’n vrouetee.
Lida het in die vierkantige huis oorkant die bank gebly. Spesialeklasonderwyseres by die skool. Die intellektuele een onder hulle. Nie veel erg aan tuinmaak en kuns en fynhede nie. Weet alles van politiek en effektetrusts. Voorsitster van die leeskringklub en kenner van skrywers. ’n Hele vertrek in haar huis net vol boekrakke. Eerste vrou in die gemeente wat tot die kerkraad verkies is.
Hannah was die sielsmens. Dromer met ewige wysies in haar kop. Vergeet maklik soggens om haar hare te kam. Gaan kaalvoet kafee toe met ’n bont romp wat teen haar enkelringe swaai. Kook roosblaarkonfyt en bak rogbrood. Gaan grawe modder om haar huis se deurkosyne in Xhosapatrone te versier. Sit eiehandig ’n rietdakplafon in haar kombuis. Knaend ’n hartsgedig wat sy vir hulle wil voorlees.
Baie kere het sy gewonder hoe dit gekom het dat sy in dié kring opgeneem is. Sy wat vaal en alledaags was. Sit om die kombuistafel en werk saam met Dawid om hulle begroting te balanseer. Stuur die kinders vroeg bed toe, en sit tot ounag by die verwarmer en krabbel speel, met die pot moerkoffie op die verwarmer. Gaan stap op broeiende somersnagte om af te koel voor slaaptyd. Vroetel smiddae ná werk in die tuin. Sy tussen haar daglelies en bokbaaivygies en primulas in bonte van geel-rooi-pers. Pluk bosse langsteelpronkertjies wat die huis na soetheid laat ruik.
Dawid was iemand vir ’n kostuin. Baie male het Jeremia hom op Saterdae kom hand gee met die groentes wat hulle geplant het. Tiemie, witwortels, salie, kruisement, rooirissies, knoffel. Somertyd rye en rye rankbone, opgerank teen riete. Dratyd, as die oggendkoelte oor alles hang en die berg nog net ’n donker vlek is, is sy en Dawid en die kinders buitentoe om die geil trosse tussen die blare uit te pluk. Saans gekerf terwyl Dawid vir Teresa en Zettie stories vertel van seeskilpaaie wat kan praat en eenoogmonsters met gewebde voete en waterprinsesse met silwerkrone vol bloedrooi robyne.
Hulle het nie geweet hulle normaliteit sou binnekort vlak voor hulle oë verpoeier nie. Hoe sou hulle vooruit kon weet?
Die sonar het gewys dis ’n seuntjie. Dawid was in ekstase. Hy het ’n plakkaat teen die muur bokant die posbusse opgesit: It’s going to be a boy! Sy was ook hartsbly. Veral om Dawid se onthalwe.
“Hy kry my oupa se naam,” het Dawid gesê terwyl hulle een Dinsdagaand sit en krabbel speel het.
Dinsdagaande het Dawid nie uitgegaan nie; ’n selfgemaakte reël. Maandae en Donderdae was vergaderingaande. Woensdagaand en Vrydagaand was dit gholfklub en poker. Saterdae het hulle saam met die dorp se sosiale stroom gedryf.
“Alexander. Net dit. Nie allerhande tweede name nie.” Dawid het sy krabbelblokkies rondgeskuif op die balkie. “Jy moet my belowe, Ingrid, hy word nie in ’n rokkerige ding gedoop nie.”
“Sê nou die sonar was verkeerd en dis ’n dogtertjie, Dawid?”
“Dan noem ons haar Alexandra. Maar dit sal nie wees nie. Ek het self die tottertjie gesien.”
Die koms van haar kraamverlof was ’n verlossing. Ondanks die koelheid van die laatherfs was haar voete opgeswel tot in haar enkels. Snags het haar kuite gekramp; haar rug het haar opgekeil en sy kon beswaarlik heeldag agter die toonbank staan. Die bankbestuurder het aangebied dat sy agter in die kantoor werk waar sy kon sit. Maar sy was nie lus vir ’n verandering in werksroetine nie.
“Dis goed om skoon te kraam, Ingridjie,” het tannie Koekoes gesê toe sy oorgeloop het met ’n bak kaneelpannekoeke. “’n Vrou kan nie met deurmekaar kaste en vuil gordyne en ’n leë vrieskas sit as sy met ’n kleintjie huis toe kom nie. Maak klaar en skoon en vries vóór jy hospitaal toe gaan.”
Daar was hope onafgehandelde dinge wat sy en Miriam moes klaarmaak voor sy kon skoon kraam. Linnekas sorteer, kombuiskaste skrop. Gaar kos vir die vrieskas. Dawid wou nog die kinderkamer verf en sy moes gordyne stik. Snags was haar slaap onderbroke en met elke omdraaislag en kramp was sy wakker. Soggens wou sy nie meer so doodvroeg opstaan terwyl die winter oor die dorp aankruip nie. Boonop het sy daarna gesmag om ’n bietjie in die beskutting van haar huis te verdwyn. Middae vir ’n uur te gaan lê. Goed te wees vir Dawid, want sodra die baba kom, sou haar aandag verdeel wees.
Boweal het sy ’n dringende behoefte aan emosionele rus gehad voor die geboorte. Die swangerskap het aan haar gevreet. Haar liggaam was soveel jonger met die ander twee. Anders as met Teresa of Zettie, was die baba besonder woelig binne-in haar, asof hy benoud was en stoeiend uitkomplek soek. Druk bultende knoppe met sy elmboë en knieë uit; trap op haar blaas sodat sy onbeheers begin lek.
Die gedagte aan ’n ooievaarstee het soos ’n swaard oor haar kop gehang. Sy wou nie rosyntjies uit ’n bak versiersuiker snuif en name raai en rympies lees nie. Daarom kon sy haar verligting aan geen mens beskryf toe sy die laaste maal terugkom van die ginekoloog af en Mirna en Lida en Hannah het in haar afwesigheid, pleks van ’n ooievaarstee, die hele huis se gordyne kom was en stryk en hulle weer opgehang. Hulle het die vrieskas ontvries en volgepak met pasteie en pastageregte en gaar vleis en skons en kolwyntjies wat die gemeentevrouens en die bank- en poskantoorpersoneel in die stilligheid gemaak het.
“Ons het Miriam se huissleutel gebruik; ons wou jou red van die sirkus,” het Hannah gesê.
Die trane het uit haar oë gespring. “Dankie, Hannah …”
Soms het sy haarself betrap dat sy opsien teen die geboorte. Gewens sy kon haar oë toeknyp en alles sal pynloos en sonder sukkel verby en klaar wees.
“Die kind lê mooi,” het Oudokter gesê. “Ek dink hy gaan vroeër kom as wat ons uitgewerk het.”
Twee weke voor die datum wat die sonar aangewys het, het sy Dawid die aand ná tien by die gholfklub gebel.
“My water het gebreek, Dawid, jy moet huis toe kom.”
Sy was godsdankbaar oor die laaste twee weke waarvan sy uitgespaar was. Haar lyf was gedaan.
“Boys!” het sy Dawid bo die agtergrondgeraas hoor roep, “skink ’n rondte! Ek betaal!”
Ewige kindman, Dawid. Eintlik wou sy hom nie anders hê nie. Want tussen sy sosiale lewe en kommissies en komitees deur was hy goed vir haar en die kinders. Goeie pa vir Teresa en Zettie. Fietse reggemaak, netbalring opgesit. Soggens hulle hare help vasmaak. Snags opgestaan om die toiletlig vir hulle aan te sit, of kombuis toe geloop as hulle roep vir water. Slaaptyd by hulle ingekruip en Bybelstories gelees. Saam-saam gejil en die kombuis besmeer met ’n pannekoekbakkery. As hulle koorsig was of nagmerries gehad het, het hulle by Dawid kom inkruip. Wanneer sy vrouebiduur toe gaan, of by Mirna of Lida of Hannah koffie drink en vroumensgoed praat, het hy nooit gegrommel om na die kinders te kyk nie. Solank sy nie sy pokertyd gevra het nie.
Sy was lief vir Dawid.
Hy vir haar ook.
“Voel jy al iets?”
Sy het werklik ’n behoefte aan sy nabyheid gehad. “Effens, maar jy moet liewer huis toe kom. Ek moet nog inpak en bad.”
Halfelf was hy by die huis. Hy het die koffer help inpak en die waterkol op die kombuisvloer drooggevee. Rooibostee gemaak
