dis nie ’n goeie ding dat jy hier aanbly nie. Die huis is tog vol herinneringe, jy is nog in dieselfde stad as …”
“Ek gaan net vir die naweek,” antwoord Julia. “Moenie gevolgtrekkings maak nie. Ek gaan net kyk.”
Sandra, altyd so keurig versorg, kyk Julia krities aan. “En dra tog hierdie week handskoene wanneer jy in die grond krap. Jy wil darem ’n goeie indruk maak.”
“Nee, ek wil nie. Wat skeel dit my wat die man van my dink?”
“Miskien moet jy nuwe klere koop. Wanneer laas het jy iets moois gekoop? Ek praat nie van hemde en langbroeke nie, ek praat van iets vrouliks.”
“Sandra,” sê Julia afgemete, “jy laat my klink na ’n agtiende-eeuse prinsessie wat vir die eerste keer aan haar beloofde prins voorgestel gaan word. Ek gee nie ’n duiwel om wat Malan van my dink nie. My dae van dinge doen om ’n man te plesier, is lankal verby, soos jy goed weet.”
“Ja,” sug Sandra. “Ek weet, en ek sê nog dis die grootste skade wat hy jou aangedoen het. Jy kán mooi wees en jy ís vroulik, maak nie saak hoe hard jy probeer om anders te wees nie.”
“Los my uit,” sê Julia en Sandra gooi haar hande in die lug.
Toe Sandra Julia Vrydagmiddag lughawe toe neem, is sy bly om te sien dat Julia ten minste netjies aangetrek is. Ook haar naels is skoon – kort, maar ten minste skoon. Sy dra ’n wit langbroek met ’n donkerblou baadjie oor haar skouer. Haar hare is skoon en nie soos gewoonlik van haar gesig af vasgemaak nie; dit hang los en word met ’n fluweelband van haar voorkop af weggehou.
“Sien jou Sondagaand,” sê sy toe sy vir Julia aflaai. “Geniet dit.”
“Ha!” is al wat Julia hierop te sê het.
Die vlug is lank, omdat Julia in Port Elizabeth moet oorklim na ’n ligte vliegtuig wat vir haar lyk asof dit nooit eens oor ’n heuweltjie sal kan lig nie, laat staan ’n bergreeks. Maar dit doen dit wel, en toe die son begin sak, klim sy uit en kyk soekend na die klompie mense wat om die klein lughawegeboutjie rondstaan.
Daar is ’n paar mans in kortbroeke en oopnekhemde. Aangesien sy geen benul het hoe oud André Malan is nie, loop sy huiwerig na ’n man wat eenkant staan, sy hare yl gekam oor ’n breë pankop. Net voordat sy haar hand uitsteek om hom te groet, storm iemand by haar verby en omhels die man. Sy staan vinnig terug, verbouereerd en verleë.
“Juffrou Naudé?” sêvra iemand agter haar en sy swaai om, so vinnig dat sy hom omtrent omstamp met haar naweektas wat sy sommer in haar hand dra.
“Ja.” Sy steek haar hand uit en skud syne. Hy lyk glad nie soos sy haar hom voorgestel het nie. Sy is self lank, maar hy is ten minste ’n kop langer as sy. Hy is ook nie geklee in ’n kortbroek nie – hy dra ’n ligte, baie netjiese langbroek, ’n wit hemp en ’n beige linnebaadjie. Sy dik, donker hare groei sterk van sy voorkop af en hy dra ’n sonbril, iets wat haar meer verbouereerd maak omdat sy nie sy oë kan sien nie. “Aangename kennis.”
“Is dit al die bagasie wat u het?” vra hy, en hy vat die naweektassie by haar.
Sy gee dit nie sommer prys nie. “Dis nie swaar nie, ek kan dit self dra.”
“Ek sal dit dra.” Sy stem is onemosioneel. Hy lag nie vir haar of raak ergerlik oor haar vasberadenheid nie, hy konstateer bloot ’n feit. “Is dit al?”
“Ja.”
“Dan moet ons maar ry, dis nog ver plaas toe.” Hy stap voor haar uit, nie na ’n modderbesmeerde bakkie of vragmotor soos sy verwag het nie, maar na ’n netjiese, blinkskoon motor. Hy sluit die passasiersdeur vir haar oop, maak die deur agter haar toe en bêre haar tas in die bak.
“Het u ’n goeie vlug gehad?” vra hy beleef toe hy langs haar inklim en die enjin aanskakel.
“So goed as ’n mens kan verwag in daardie ou sprinkaantjie,” antwoord sy.
Dis reeds skemer, en dit word vinnig donker terwyl hulle ry, sodat sy nie veel van die omgewing kan sien nie. Sy weet ook glad nie waaroor om te praat nie. Met die werklikheid wat hulle onder die oë moet sien, voel sy dit sal onvanpas wees om oor alledaagshede te praat.
“Ek is jammer oor u oom se dood,” sê hy.
“Dankie.” Na ’n lang stilte besef sy dit word van haar verwag om iets te sê. “Maar u het hom seker ook goed geken, dalk nog beter as ek. U voel die verlies seker meer.”
“Ja,” sê hy kortaf.
Hulle ry nou deur die verligte strate van die dorp en hy wys na plekke: die bakkery, die garage waar hy altyd petrol ingooi, die supermark, die koöperasie. Sy weet nie waarom dit nodig is dat sy dit weet nie, maar sy maak asof sy belangstel en knik af en toe.
“Die plaas is ongeveer dertig kilometer van die dorp af,” sê hy. “Wanneer was u laas hier?”
“Toe ek omtrent ses jaar oud was.”
Hy beweeg sy kop effens, maar aangesien dit nou donker is in die motor, kan sy nie sy gesigsuitdrukking sien nie. “Dis lank gelede. Baie dinge het verander.”
“Hoe lank woon u al hier?” vra sy beleef.
“Tien jaar voltyds, maar ek het natuurlik my skool- en universiteitsvakansies ook hier deurgebring.”
Dis iets wat sy nie geweet het nie en sy wonder waarom, maar sy wil nie nuuskierig klink nie en swyg dus. Die kopligte van die motor verlig die teer en die gras aan weerskante van die pad, en al wat hoorbaar is, is die geluid van die bande op die teer. Sy word vaak; die stippellyne op die pad wat onder die enjinkap ingly en die telefoonpale wat verbyswiep, het ’n hipnotiese uitwerking. Sy is bly toe hy eindelik van die groot pad afdraai en hulle oor ’n stamperige grondpad tussen bosse ry.
“Die pad is sleg,” maak hy verskoning. “Die kwaai reën wat ons gekry het na die droogte het eintlik baie skade gedoen. Ek sal die pad een van die dae weer skraap.”
“Het julle nou water?” vra sy om darem iets te sê.
Vir die eerste keer klink hy optimisties. “Ja. Die damme is vol en die rivier loop steeds.”
Sy maak asof sy rondkyk, maar eintlik kyk sy na hom. Hy het besonder mooi hande vir ’n boer; hulle rus liggies en ontspanne op die stuurwiel. Sy druk haar eie hande tussen haar knieë in en besef skielik waarom Sandra so oor haar hande geneul het. Die afgelope jaar het sy nie eintlik veel aandag aan haar voorkoms gegee nie; haar hande is grof en vol krapmerke. Die motor maak ’n draai op die werf en hou stil. Al wat Julia kan sien, is wit geboue en die huis.
“Ons is hier,” sê hy en maak sy deur oop. Sy bly sit en kyk na die huis. Sy herken dit dadelik en is eintlik verwonderd dat sy ooit vergeet het hoe dit lyk. Dit lyk nou so bekend: die trappe wat na die stoep lei, die breë stoep wat om drie kante van die huis loop, die toringagtige hoekkamers op die stoep – was dit nie oom Septimus se kantoor nie? Al die ligte op die stoep brand. Dit omgewe die huis met sy rooi dak in ’n verwelkomende gloed en sy voel weer ses jaar oud, asof sy met die trap op wil huppel en in die lang gang af wil dans. Sy kom eers tot verhaal toe sy sien hy hou die deur geduldig vir haar oop. Dis iets waarvan sy gewoonlik nie hou nie – sy is in staat om ’n deur self oop te maak – maar nou klim sy verdwaas uit.
“Ek
