Trompie staan op.
“Seker, Gerrit,” sê hy vriendelik en vryf sy hande in die lug voor hom.
“Onthou jy die onder-15A’s het verlede jaar teen Hoërskool Saamwerk van Johannesburg gespeel?”
“Ja, ons het twee keer teen hulle gespeel. Ons het een wedstryd gewen en een verloor.”
“Dis reg,” sê Gerrit smalend. “Ek wil met jou praat oor die een wat ons verloor het. Onthou jy die telling?”
Trompie kyk fronsend na Gerrit. Waarop stuur hy af?
“Ja, ons het 10-5 verloor.”
“Dit is reg, Trompie,” en dan harder, sodat almal hom duidelik moet hoor, sê Gerrit: “die telling was 10–5 en daar was nog net ’n minuut speeltyd oor. Toe het Ben ou Pen die bal soos blits gehaak. Dit het tot by jou, op buitesenter, getrek. Daar was ’n gaping wat die binnesenter vir jou gemaak het en jy het daardeur geskiet.”
Trompie knik met sy kop. Hy onthou die wedstryd nog soos gister. Ou Bles, die rugbybreier, het hom daarna goed die kop gewas. Trompie weet nou waarop Gerrit afstuur. Hy voel effens ongemaklik.
Gerrit praat verder: “Jy’t veld op gehol met die bal onder jou arm en ons, die toeskouers, het ons almal hees geskree. Weet jy hoekom het ons ons hees geskree?”
“Nee,” sê Trompie bot.
Die seuns in die staal sit en luister belangstellend.
“Ek sal jou sê, Trompie,” gaan Gerrit voort, “ons het ons hees geskree van blydskap en opgewondenheid, want ons was seker van ’n drie onder die pale. Ons was doodseker ons gaan Saamwerk wen! Dís hoekom ons so geskree het.”
Trompie voel ’n warm gloed in sy gesig.
“Maar wat het toe gebeur?” vra Gerrit skerp.
Voor Trompie kan antwoord, antwoord hy die vraag self: “Ek sal jou sê wat gebeur het: jy het oopgelê na Saamwerk se doellyn toe. Net hulle heelagter was voor jou, en langs jou was jou boesemvriend, die blitsige Blikkies. Ons het gejuig en geskree omdat ons al kon sien hoe word die bal agter die pale geplant. Daarna sou die maklike doelskop definitief oor gewees het en dan sou die eindfluitjie blaas en ons sou Saamwerk met twaalf punte teen tien geklop het.”
Trompie skuif ongemaklik rond.
Gerrit is nog nie klaar nie. “Blikkies het die hele tyd mooi langs jou gebly, Trompie. Al wat jy moes doen, was om reguit op die heelagter af te storm en dan vinnig na Blikkies uit te gee sodat hy kon oordraf en die bal agter die pale neersit. Maar het jy dit gedoen?”
Trompie antwoord nie. Hy kyk vies na Gerrit en mompel iets oor ou koeie uit die sloot grawe.
“O, nee,” sê Gerrit smalend en kyk nou reguit na die seuns in die saal, “die wonderlike Trompie het dit nie gedoen nie. Nee, hy wou die drie self gaan druk. Hy was te selfsugtig om die bal vir Blikkies te gee. Hy is mos kaptein – hy moet self die punte aanteken. Dis hoekom Saamwerk se heelagter hom met bal en al geduik het. Is ek reg, Trompie? Is dit wat gebeur het?”
Dit help nie om dit te ontken nie. Trompie sê stroef: “Ja, dis wat gebeur het.”
“Nou ja, ek sê dis die selfsugtigste spel wat ek nog ooit op ’n rugbyveld gesien het, en ek is nie die enigste een wat so dink nie! ’n Man met baie jare se ondervinding in rugby en een van die WP se heel beste senters ooit sê ook so. Ek praat van meneer Roux, ons breier. Ek het met my eie ore gehoor hoe sê hy Trompie ná die wedstryd sleg. Ontken jy dit?” vra Gerrit en beduie beskuldigend na die verslae Trompie.
“Nee,” antwoord Trompie gedwee. “Ou Bles hét my uitgetrap.”
“Daar het julle dit,” sê Gerrit met ’n selfvoldane glimlag vir die seuns. “Wil julle ouens so ’n selfsugtige speler as kaptein hê terwyl julle ’n onselfsugtige, hardwerkende en briljante haker soos Ben ou Pen kan kry?”
Gerrit gaan sit. Dit is stil in die saal. Trompie kan aanvoel dat baie van die seuns nou weer teen hom draai.
Dan spring Dawie op. Hy sê hy wil ook vir Trompie ’n vraag vra.
“Was jy spyt toe jy daardie drie teen Saamwerk weggegooi het?”
“Bitter spyt, ja,” antwoord Trompie.
Dawie sit en Blikkies is dadelik op die been. Hy skuif sy kougom van die een kies na die ander toe en sê: “Ek is die blitsige vleuel van wie Gerrit gepraat het. Ek was langs Trompie toe hy deurgebreek het. Onthou jy dit, Trompie?”
“Natuurlik, ja.” Trompie glimlag.
“Wel, ek wil net sê ek weet meer van wat daar gebeur het as Gerrit, al het hy hom kamtig so hees geskree.” Blikkies praat hard. “En ek sê vir julle, Gerrit en Ou Bles is verkeerd om te sê dit was selfsugtige spel. Die heelagter was reg om vinnig om te swaai en my te duik as Trompie sou uitgee. Trompie het dit gesien en toe besluit om self te probeer deurbreek. Miskien moes hy die bal liewer na my toe laat loop het, ek weet nie. Ek weet net niemand kan met sekerheid sê wat hy moes gedoen het nie. So dis belaglik om te sê hy het selfsugtig gespeel.”
Blikkies gaan sit en ’n groot klomp ouens skree nou: “Hoor-hoor!” en dan: “Hompie Kedompie – stem vir Trompie!”
Toe die lawaai bedaar, is Rooie op die been. Hy wil ook ’n vraag vra.
“Onthou jy die wedstryd teen daardie Engelse skool in Pretoria?”
Trompie knik glimlaggend. Hy onthou dit baie goed.
“Hulle was 5-0 voor en daar was ook, net soos in die wedstryd wat Gerrit so goed onthou, nog net omtrent ’n minuut oor toe Trompie van sy eie kwartgebied af skoon deurgebreek het. Ek was daardie keer by Trompie. Hy het die heelagter geflous en kon maklik onder die pale gaan druk het, maar toe skree ek iets vir hom. Onthou jy wat ek geskree het, Trompie?”
“Ek onthou, ja.”
“Wat het ek geskree?”
“Jy het geskree: ‘Ek het nog nooit ’n drie gedruk nie, Trompie! Gee uit, laat ek die ding gaan plant!’”
“Dis reg, Trompie – en wat het jy toe gedoen?”
“Ek het die bal uitgegee.”
“En wat het ek toe gedoen?”
“Jy’t dit agter die pale gaan plant.”
“Dis reg, toe het jy die doelskop oorgesit en ons het met 7-5 gewen.” Rooie draai na die gehoor en sê hard en beslis: “Klink daai vir julle ouens soos selfsugtigheid?” Dan gaan sit hy. Rooie en Trompie word nou hard toegejuig.
Die klok gaan enige oomblik lui. Daar is geen verdere vrae nie. Voor Sarel die vergadering verdaag, sê Trompie hy het vinnig nog iets op die hart.
“Ek is beskuldig dat ek ’n selfsugtige speler is. Miskien is ek. Maar ek wil net sê, soos ek netnou ook gesê het – dinge gaan vanjaar anders wees.”
Die
