каранып). Басмасы шушы, Әсмасы кайда? Кара, кызык сүз килеп чыкты. Басма, Әсма. Басмасы, Әсмасы. Басмасы шушы, Әсмасы кайда? (Ләззәтләнеп көлә.) Юморны аңламыйсың дип көлгән булалар. Аңлыйм бит. Юморны аңламаган кеше шундый сүз уйлап таба аламы? (Такмаклап.) Басмасы, Әсмасы, басмасы, Әсмасы… (Кинәт җитдиләнеп, тирә-ягына каранып тора. Басмага кереп, яр өстен күзәтә. Тәнзилә үтеп барганны күреп, аны чакырып ала…)
Тәнзилә. Йокларга дип кайтып киткән идегез ич.
Ризван. Йоклаучылар да бар.
Тәнзилә. Ә син нигә монда?
Ризван. Минем нигәдер йокым килми. Туган көнемдә йоклап яту ничектер килешми дә.
Тәнзилә. Аңламассың сине… Нигә чакырдың?
Ризван. Яр буйлап үзеңә генә йөрү күңелсездер дип уйладым.
Тәнзилә. Минем күңелемне ачарга теләмисеңдер ич?
Ризван. Юк, үз күңелемне ачарга телим.
Тәнзилә. Шулаймыни? (Ризванга төбәлеп карап тора.)
Ризван. Нигә шулчаклы текәлеп карыйсың?
Тәнзилә. Синең кемлегеңне беләсем килә. Ничә ел бергә укып, аз гына да белмәгәнмен.
Ризван. Серле кеше мин, Тәнзилә.
Тәнзилә. Бүтәннәр йоклый дисең инде?
Ризван. Кайберәүләр йокламый. Низам, мәсәлән.
Тәнзилә. Гомәр белән Заһир йоклыймы?
Ризван. Гомәрне белмим, Заһир йоклый.
Тәнзилә. Аны йоклатып качтыгызмы?
Ризван. Йоклаган йоклый, йокламаган йокламый.
Тәнзилә. Нинди афоризм! Йә, ни сөйләшәбез?
Ризван. Индеме? Инде сөйләшәбез шул хакта… Әгәр дә синең минем белән сөйләшәсең килсә.
Тәнзилә. Ни өчен сөйләшмәскә?
Ризван. Син миңа бераз көлебрәк карыйсың бит.
Тәнзилә. Ничек «көлебрәк»?
Ризван. Ничек икәнен аңлатып бирә алмыйм. Көлебрәк, мыскыл итебрәк. Янәсе, мин синең өчен икенче сорт.
Тәнзилә. Мин кешеләрне сортларга аермыйм.
Ризван. Беләм, мин барысын да күзәтеп йөрим. Еш кына миннән көләләр, ләкин мине белми көләләр, көлгән кешеләр бервакыт үзләре дә белерләр.
Тәнзилә. Сөйләмә юкны, Ризван, кем синнән көлсен!
Ризван. Көләләр. Бер сүз әйтсәм, син дә көләчәксең.
Тәнзилә. Мәсәлән?
Ризван. Мин сине яратам, дисәм… Әнә, әйтәм бит, көләсең.
Тәнзилә. Көлмим ич.
Ризван. Авыз читең белән сиздермичә көләсең.
Тәнзилә. Кызык кеше икәнсең. Яратканыңны әлегә хәтле сизгәнем юк иде.
Ризван. Ә мин сиздермичә яратам.
Тәнзилә. Рәхмәт! Синнән ул сүзне ишетү – куанычлы хәл, Ризван. Тарих моны онытмас, алтын хәрефләр белән язып куяр. Ләкин син кызлар белән сөйләшмәскә ант иткән кеше бит, Ризван.
Ризван. Әйе, иткән кеше.
Тәнзилә. Ә үзең сөйләшәсең.
Ризван. Сөйләшү белән сөйләшүнең аермасы бар. Әгәр дә мин синең белән сөйләшер өчен сине махсус эзләп йөрсәм, антымны бозган булыр идем. Бу – очраклы сөйләшү.
Тәнзилә. Мәхәббәт сөйләрлек булгач очраклы сөйләшү буламы?
Ризван. Була. Мин бит «мәхәббәт» сүзен телгә
