style="font-size:15px;"> Сөнгатулла оныгының бу соравына җавап бирә алмады. Алай да ул аңа түгел, ә үз-үзенә җавап биреп:
– Әгәр бар солдатка синеке шикелле мылтык өләшеп чыксалар, минем төпчек улым, ә синең абыең Фәрхадны үтереп җиргә күммәсләр иде, – диде.
– Абый үлдемени, бабай?
Сөнгатулла тагын җавап бирмәде.
– Геройлар да үләмени?
– Геройлар үлми, ә һәлак була, Тукай. Алар иң алдан һәлак булалар.
– Аның каравы безнең абыйныкы шикелле һәйкәл авылда беркемдә юк. Яхшы бит, әйеме, бабай?
– Бик яхшы, улым. Безгә генә булсын, шулай бит? – Ул оныгына нәкъ моның кебек һәйкәлләрнең башка җирләрдә дә бар дип ишеткәнен әйтмәде.
– Теге майор абый безгә яңадан килде. Ә әти аңа башка вакытта килергә кушты.
– Ник икән, белмисеңме соң? – дип, кызыксынмыйча гына сорады Сөнгатулла. Ул район хәрби комиссариатындагы майорның нигә тагын килгәнен әзме-күпме чамалый иде.
– Әти аңарга син кайткач килерсең дип әйтте.
– Минем кирәгем калмаган инде, эш эшләнгән, – диде Сөнгатулла, ияге белән кабер ташына ымлап.
– Ә Фәрхад абыйга йолдыз бирәсе булганнар. Алтын, ди! Хәзер аны синең кулга бирәселәр икән. Аласыңмы, бабай?
– Алмый кая барасың инде?
– Әти майор абыйга ни за шту алмыйм диде. Нәрсә диде әле? Хәзер, хәзер… – Сөнгатулла оныгының кашын җыерып, исенә төшергәнен көтеп торды. – Ә! Фәрхадны герой итеп мин үстермәдем, әтигә бирерсез, диде. Сиңа була инде, белдеңме?
– Белдем. Әйе, аны мин үстердем, улым.
– Әби дә бит!
– Әйе, ул да. Икебез үстердек.
– Син ул майор абыйны чакырт, йолдызны ал. Ә миңа тагарга бирерсеңме? Ә, бабакай? Бирерсеңме?
– Бирермен.
– Ипидер диген.
– Ипидер, Тукай.
Шушында Сөнгатулла түзмәде, бөтен җаны белән ыңгырашып, еламаска тырышып еларга тотынды. Аның җилкәсе калтыравыннан малайның да кулы, иңбашы дерелдәде.
– Җылама, бабай. Бабай, дим, бабакай, җылама.
– Нишлим соң, улым? Җыламыйча, җырлыйммыни тагын?
– Әйе, бабай, лутчы җырлыйк.
– Җырлый беләсеңме соң син?
– Белми ди сиңа – беләм!
Зираттагы тирән тынлыкта малайның нечкә чиста тавышы бәләкәй генә булып ишетелде. Киң кырдагы ялгыз тургай тавышы кебек кенә.
Олы юлдан атлар уза,
Безгә кала тузаны…
– Кушыл, бабай, – дип, малай яңадан башлады:
Олы юлдан…
Сөнгатулла, оныгы җаена төшеп:
Атлар уза, –
дип кушыла. Әмма җырның:
Безгә кала тузаны, –
дигәнен малай тагын ялгызы гына җырлый.
– Ник туктадың? – дип сорый ул.
«Тузаны гына кала шул», – дип уйлый Сөнгатулла һәм бите буйлап тәгәрәп төшкән күз яшьләрен оныгына күрсәтмәскә тырышып, пинжәгенең җиң очы белән сөртеп ала.
Ул, ярым пышылдап, җырның:
Алда
