Татар баянчылары. Коллектив авторов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Татар баянчылары - Коллектив авторов страница 5
Шунда Сәйдәшев, Рокыяның кулын кысып:
– Син, Рокыя сеңлем, миңа шәп бер идея бирдең бит әле, – дигән. – Мин бу музыканы әле язып бетермәгәнемне аңладым, менә хәзер мин аны бөтенләе белән ишетәм, нотага гына саласы бар, рәхмәт сиңа.
Салих Сәйдәшевнең классик вальсы әнә шуннан соң туа.
1941 елдан алып 1949 елга кадәр Татарстан радиосыннан гел бер генә баян – Рокыя Ибраһимова баяны гына яңгырады. Халык аны бик яратты. Сугыштан соңгы елларда сирәк кенә туа башлаган гармунчы-баянчылар Рокыяның уйнавына гашыйк булды. Мин үзем дә аның уйнавын сокланып тыңлый идем.
Чыннан да, Рокыя Ибраһимова – зур талант иясе, чын мәгънәсендә халык музыканты.
Халык көйләре, гадәттә, иң гади авазлардан, иң гади ноталардан төзелгән бит. Ә Рокыя Ибраһимова шул гади авазларның, гади ноталарның үзенчәлеген, көен, яңгырашын бозмыйча, аларны бик зур осталык белән бизәкләп, энҗе бөртекләрен сайлап кына тезгән шикелле, чын халыкчанлыгын саклап башкара. Көйдә мелизмнарны, ягъни көйне бизәкләү ноталарын, сак кына, кирәк кадәрле генә, чама белән генә куллана.
Рокыя Ибраһимова – халык көйләрен башкаруда-уйнауда үзенә күрә бер мәктәп булдырган музыкант. Ул – үзенә күрә бер консерватория. Музыка мәктәпләрендә, консерваториядә, татар көйләрен бозмыйча, аның чын миллилеген саклап, матур итеп уйнарга өйрәтә торган бүлек, факультетлар ачарга кирәк, ә анда Рокыя Ибраһимова, Мөхтәр Әхмәдиев һәм Заһид Хәбибуллиннар мәктәбе генә була ала. Һич башкача түгел.
1949 елда Рокыя Ибраһимова Татар дәүләт җыр һәм бию ансамблендә эшли башлый. Җырчылар Усман Әлмиев, Илһам Шакировның концерт бригадалары белән гастрольләрдә йөри. 1952 елны исә яшь Әлфия Авзаловага «Казан сөлгесе», «Болын», «Гармунчыга», «Аппагым-җанашым», «Кил безнең авылга», «Кәккүк» кебек җырларны өйрәтеп, радиога яздыра. Җырчы Разия Тимерхановага «Камәр», «Сахра», «Әзифә», «Агач башы», «Төпле Якуп», «Очыгыз, күкеләр», «Бакалы», «Әйт, күкем» җырларын өйрәтә. Зифа Басыйрова белән дә ул бер концерт бригадасында эшләп ала.
Рокыя Ибраһимова менә дигән балалар үстерә. Олы улы Камил Казан авиация институтын, ә кече улы Марат консерваториядә скрипка классын тәмамлый.
Радиода магнитофон тасмалары барлыкка килгәч, Рокыя Ибраһимованың баянда уйнавын киләчәк буыннар өчен яздырып алу мөмкинлеге дә туа.
Шунысын да искәртеп үтик: Рокыя Ибраһимова – хатын-кызлардан халкыбызның беренче баянчысы. Ул елларда татар халкы башка баянчыны белми дә иде әле. Ул халыкның сөекле артистларыннан берсе булды.
1975 елда «Укытучылар йорты»нда композитор Заһид Хәбибуллин белән Рокыя Ибраһимова ветераннар хорын оештырды. Нәкъ менә шул хорда эшләгәндә, 1982 елны, Рокыя Ибраһимовага «Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре» дигән мактаулы исем бирелде.
Ренат Харис
ТАЛЬЯН ГАРМУН
Оркестрга кушыла алуың да,
бәлки,