Qoca Xəttabıç. Лазарь Лагин
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Qoca Xəttabıç - Лазарь Лагин страница 3
– Evə get, Volka. Nə vaxt özünü yaxşı hiss eləsən, onda gələrsən, yenidən imtahan edərəm.
Volka sinifdən çıxan kimi Xəttabıç onu qarşıladı. Qoca, torağay kimi şən idi, özündən çox razı görünürdü.
– Səninlə fəxr edirəm, mənim gənc ustadım! Öz biliyinlə müəllimlərini və sinif yoldaşlarını heyran qoydun, elə deyil?
– Heyran qoydum! – deyə Volka kinayə ilə dilləndi, dərin bir köks ötürdü və qocaya acıqla baxdı.
Xəttabıç isə hələ də özündənrazı halda gülümsəyirdi…
4
İmtahan zamanı baş verənlərə görə bərk üzülən Volkanın halı pis idi, evə getmək istəmirdi. Onu belə görən qoca Xəttabıç da nəyinsə səhv olduğunu hiss etdi. Üç saat boyunca o, çay sahilindəki skamyada qəmgin-qəmgin oturan xilaskarına müxtəlif əhvalatlar danışdı. Ancaq Volkanın eyni açılmadı. Birdən oğlan xatırladı ki, anası ona kino bileti üçün pul vermişdi. Coğrafiya imtahanından dərhal sonra kinoya getməli idi.
– Bura bax, qoca, – deyə Volka canlandı, – gəl kinoya gedək!
– Sözləriniz mənim üçün qanundur, ey Volka ibn Alyoşa, – Xəttabıç cavab verdi. – Amma mənə bir yaxşılıq et və de görüm, bu kino nə olan şeydir?
Volka təəccübləndi: hər bir uşaq kinonun nə olduğunu bilir, ancaq bu qoca bilmir?!
– Gedərik, görərsən, – oğlan dedi.
Kinoteatrın girişindəki kassanın üstündən “On altı yaşına çatmayan uşaqlar içəri buraxılmır” sözlərinin yazıldığı lövhə asılmışdı. Volkanın yenidən kefinin pozulduğunu görən Xəttabıç təşvişlə soruşdu:
– Sənə nə olub, ey yaraşıqlı kişilərin ən yaraşıqlısı?
Volka hirslə cavab verdi:
– Günorta seansına gecikmişik. İndi isə, içəri yalnız on altı yaşından yuxarı olanları buraxırlar. Heç bilmirəm neyləyim…
Xəttabıç əsəbi halda dedi:
– Bəs mən nə üçün lazımam! Bir an belə keçməyəcək ki, bizi içəri buraxacaqlar.
“Qoca lovğaya bax da!” – Volka əsəbi halda fikirləşdi. Birdən onu gördü ki, sağ əlində iki bilet var.
– Yaxşı, gedək, – sevindiyindən, az qala, atılıb düşmək istəyən Xəttabıç dedi: – Gedək. İndi onlar səni buraxarlar.
– Yəqin bilirsən, buraxarlar?
– Sənin parlaq gələcəyinin olduğunu bildiyim kimi, bunu da bilirəm.
Qoca bunu deyib Volkanı yaxınlıqdakı divardan asılmış güzgünün yanına apardı. Güzgüdən Volkaya heyrətdən ağzı açıla qalmış və qıpqırmızı, çil-çil üzünü saqqal basmış bir oğlan baxırdı…
5
Kefi kökəlmiş Xəttabıç oğlanı pilləkənlərlə ikinci mərtəbəyə, foyeyə sürüklədi. Qüssədən keyləşmiş qəhrəmanımız sürətlə uzanmaqda davam edən saqqal və bığını əlləri ilə səylə örtürdü. Nəzarətçi onu görüncə sərt şəkildə dilləndi:
– Oğlan, bəyəm bilmirsən ki, on altı yaşına qədər…
Lakin Volka qeyri-iradi olaraq əllərini çənəsindən ayırdı və nəzarətçi udqunub bu dəfə yumşaq tərzdə:
– Buyurun, vətəndaş, keçin! – dedi və qorxudan titrəyən əlləri ilə biletin nəzarət talonlarını qopardı.
Tamaşaçılar zalda caz orkestrının ifasına qulaq asdılar. Seansın başlamasına hələ on beş dəqiqə var idi.
Volkanın köhnə dostu və sinif yoldaşı olan Jenya Boqorad zalın girişində dayanmışdı. O, on dörd yaşından çox böyük görünən dolğun, kök bir oğlan idi. İndi isə təklikdən darıxırdı və çox istəyirdi ki, yanında bir həmsöhbət olsun, o da bugünkü coğrafiya imtahanında Volka Kostılkovun heyrətləndirici rəftarından danışsın. Di gəl, tərslikdən ətrafda bircə nəfər də tanış adam yox idi!
Jenya foyeyə çıxmağa qərar verdi. Bəlkə, bəxti gətirdi, bir tanış adama rast gəldi. Pilləkənin meydançasında başında həsir şlyapa, ayağında naxışlı məst olan bir qoca ona elə toxundu ki, az qaldı yıxılsın; həmin qoca bir oğlanın əlindən tutub arxasınca çəkib aparırdı. Bu oğlan kim olsa yaxşıdır? Volka Kostılkovun özü! O nədənsə əlləri ilə üzünü tutmuşdu.
– Volka! – Jenya dostunu çağırdı.
Lakin belə görünür ki, Volka onunla rastlaşmağına heç sevinmədi. Əksinə, özünü elə apardı ki, guya ən yaxın dostunu tanımırdı. Bundan sonra özünü orkestrə qulaq asan tamaşaçıların içinə vurdu.
– Məni görmək istəmirsə, heç lazım da deyil! – deyə Jenya küsüb bufetə sarı getdi ki, bir stəkan su içsin. Buna görə də insanların, dostu və yanındakı qəribə qocanın ətrafında toplaşdığını görmədi. O qayıdıb Kostılkova tərəf keçməyə çalışanda isə artıq gec idi. Volka və qoca Xəttabıç saysız-hesabsız insandan ibarət sıx bir divarla əhatə olunmuşdu. İzdiham artmaqda davam edirdi. Kreslolarını taqqıldadan adamlar səhnənin qarşısındakı yerlərini tərk edib gedirdilər. Tezliklə orkestr boş stulların qarşısında çalmağa başladı.
– Zəhmət olmasa, deyin, nə olub? – Jenya dirsəkləri ilə camaatı itələyə-itələyə soruşdu. Lakin heç kim ona cavab vermədi. Hamı, utandığından sir-sifəti od tutub yanan Volkaya doğru qaçırdı. Oğlan foyenin bir küncündə çöməlib oturmuşdu.
Bu zaman kinoteatrın direktoru özü asayişi bərpa etmək qərarına gəldi və boğazını arıtlayıb ucadan çığırdı:
– Vətəndaşlar, xahiş edirəm, dağılın! Nə olub, məgər saqqallı uşaq görməyibsiniz nədir?
Direktorun bu sözlərini eşidən adamlar nəinki dağılışdılar, əksinə, saqqallı oğlana tamaşa etmək üçün daha böyük maraqla Volkaya doğru yüyürdülər. İzdihamı görən oğlan yavaşca pıçıldadı: “Vay dədə!” Sonra isə ikrahla Xəttabıça baxdı. Qoca nəyinsə yenə də səhv olduğunu başa düşüb özünü narahat hiss edir və nə edəcəyini bilmirdi. Handan-hana dilləndi:
– Ey gənc ağam! Əmr edin, bütün yaramaz tamaşaçıları bu üç dəfə lənətlənmiş