almak için mi geldiğinizi sorar. ‘Evet.’ cevabıyla beraber bunlara dahi birer kahve ısmarlamalı. Sonra kalkıp birlikte esir bulunan evlere gitmeli. Eğer daha güzel eğlenmek istenirse kendinizi bir efendi gibi satmayıp âdeta kendiniz dahi bir tellal olduğunuzdan dem vurmalı. Çünkü o zaman girmedik esirci evi kalmaz.”
“Tuhaf!”
“Ama ne kadar tuhaf ya? Geçen cuma günü ilk defa olarak bu eğlenceye başvurdum. Kibardan birkaç zat için cariye beğenmeye çıkmış bir kibar esirci tellal sıfatıyla Karabaş’a gittim. Bir, iki, üç esirci etrafımı aldılar. Girmedik ev bırakmadık. Ama ne cariyeler! Terbiye görmüşleri, başka beyazı, esmeri. Mahcubu, aşüftesi, hasılı besbedava bir eğlence ki! Birkaçını beğenmiş oldum. Ertesi günü adam gönderip filanı filanı satlığa kaldıracağımı söyledim. Derken yanıma ihtiyar bir Çerkez sokulup kulağıma ‘Şurada bir yerde bir kız var ki emsalsiz güzel, hem pek ucuza alabiliriz. Ama yalnız gitmeliyiz. Başkasının görmesi olmaz.’ dedi. Bu gizli haber üzerine merakım arttı. Artık akşam olduğundan, semte gideceğimden bahisle yanımdaki heriflerden ayrılıp sonra ihtiyar ile birleşerek götürdüğü yere gittik. Bir murdar dere kenarından geçip bir hayli gittikten sonra bir çıkmaz sokağa girip bir kapıdan girdik. Aman efendim bir kız ki gerçekten emsalsiz. Kızı gördük mördük ama gönül yanından ayrılmak istemiyor ki! Artık bende dereden tepeden sorular. Kız ise terbiye görmüş, ağzından bal akarcasına tatlı dilli. Ah o baygın bakışlar! O aşüftece tebessümler. Meğer biçare kızcağız kaçak imiş de ihtiyar onun için beni gizli götürmüş.”
(ehemmiyet hâli gösterir bir tavırla) “Kaçak mı imiş?”
“Evet efendim!”
“Nereden kaçmış?”
“Söylüyor mu ya? Hatta adını sordum. Tebessümle ve Çerkezlere mahsus bir güzel şive ile ‘Halayık kısmının adı olmaz. Alan efendi ne ad takarsa adı o olur.’ dedi. Doğrusu ya, zengin olmayıp da züğürt olduğuma bir pişman oldum ki!”
Mesut Ağa, meddahın son sözüne hiç olmazsa bir tebessüm etmek lazım gelirken güya dünya yıkılmış da kendisi altında kalmış gibi bir düşünmeye varıp bir hayli çatındıktan matındıktan sonra meddaha dönerek:
“Şu cariyenin simasını tarif edebilir misin?”
“Nasıl edemem efendim. Şekli hâlâ karşımda. Fidan gibi boy! Etine dolgun beyaz ten! Uzun, gür, kumral saçlar! Az basıkça kaş. Çerkezlere mahsus olan çukurca fakat gayet güzel ela gözler. Yuvarlakça burun, yuvarlakça çene, hatta yumru çenesinin orta yerinde de bir çukur ki tebessüm edip de yüzü buruştuğu zaman güya çenesi çukurun içine gömülüp gidecek gibi bir hâl gösteriyor. Boynun sağ tarafında da çitlembikten büyük bir siyah ben.”
Meddahın son tarifi üzerine Mesut Ağa bir hareket gösterip yüzünün karanlığında gece çakan şimşek gibi bir sevinç parıltısı görüldü.
Şimdi siz dersiniz ki Mesut Ağa bu cariyeyi tanıdı mı? Pekâlâ, tanımış olsun. Fakat o aralık ağanın karşısında el pençe divan duran uşak Selim’e ne oldu? O da tanıdı mı? Çünkü onun yüzünde evvelki hâlden başka birtakım hâller, alametler görüldü. Özellikle odada artık duramayarak dışarı çıkmaya bir vesile aramak için midir nedir etrafına birkaç kere bakındı. Güya bir şey aradı da bulamadı gibi bir tavırla kendini dışarıya attı. Hatta iki dakika sonra Mesut Ağa çubukları tazeletmek için “Gel!” diye nida ettiği hâlde Selim’den bir eser görünmedi. Aradan yarım saatten ziyade vakit geçtikten sonra Selim nefes nefesi takip ederek yine içeriye girip emre amade imiş gibi bir duruş göstermekle Mesut Ağa’nın işareti üzerine çubukları alarak tazelemeye gitti.
Fakat Selim’in kaybolduğu müddet içinde Mesut Ağa ile Meddah İsmail arasında şu konuşma dahi geçmişti.
M: “Bu cariyenin fiyatını sormadın mı?”
İ: “Üç kese akçe istiyorlar.”
“Hani ya ucuz verilecekmiş ya?”
“Ama efendim yine ucuzdur. Cariye görülmeye muhtaç.”
“Sen bir tarif ettin ki görmüş kadar oldum. Tebessüm ettiği zaman bir büyük gamzesi de ağzının sağ tarafından belirmez mi?”
“Vay siz bu cariyeyi tanıyor musunuz?”
“Yok. Fakat senin tarifin üzerine öyle olması lazım gelir.”
“Evet efendim.”
“Öyle ise üç kese çoktur bile. Fakat ne ise. Yarın gidip cariyeyi almalı.”
(tebessümle) “Kimin için efendim?”
“Eğleniyor musun?”
“Estağfurullah efendim. Sordum.”
“Efendi için. Ben cariyeyi ne yaparım? Cariyeyi al! Esircisi buraya gelsin. Cariyeyi getirmesin. Onu biz alırız. Parayı verelim de.”
“Ama tuhaf ha! Biz şakadan esirci iken gerçekten tellal olduk.”
“Fena mı? Bundan sonra ne zaman gitsen daha güzel gezer, eğlenirsin.”
“Hayhay efendim! Sayenizde.”
“Sayemde zahir!”
Selim çubukları getirir. Dereden tepeden biraz söz daha edilip meddahın çubuğunun bitmesi üzerine kalkar, gitmeye izin ister. Mesut Ağa dahi cariyenin satın alınması, hatta ihmal etmeyip mutlaka ertesi sabah giderek esirciyi getirmesi hakkındaki emri tekrar ettikten ve bu işte kendisine dahi birkaç altın tellaliye vereceğini hatırlattıktan sonra veda merasimi yapılarak Meddah İsmail gider.
İsmail gittikten sonra Mesut Ağa’nın hâli nazarıdikkati çekecek bir şekilde değişti. Yüzünün her gözeneğinden ter yerine ferahlık ve sevinç buharlaştığı aşikâr görülürdü. Ancak içi içine sığmayıp kâh oturur kâh kalkar ve derin derin bir şeyler düşünürdü. Hatta bir aralık başındaki kavuk dahi başına ağır gelerek çıkarıp kavukluk üzerine koydu ve çubuğu eline alıp savura savura içerek oda içinde bir aşağı beş yukarı gezinmeye başladı.
Bu aralık çat çat kapı çalındı. O zaman “Kim o?” demeden kapı açmak olmadığı hâlde uşak güya gelen zatın kim olduğunu evvelden biliyormuş gibi olduğu yerden kapının ipini çekti, merdivenden yukarı telaşla biri çıktı. Soluk soluğa yetişemeyerek kapıyı açıp içeriye girdi.
Bu zat, Veysel Efendizade Osman Bey’dir ki on yedi on sekiz yaşında bir delikanlı. Hem o zamanın en güzellerinden sayılır bir delikanlı olup fakat güya kırk yıl yatakta yatmış da şimdi kefeni yırtarak kalkmış gibi benzi kireç kesilmişti.
Girer girmez selamdan evvel söze başladı.
O: “Aman lala! Bir hayır haber varmış.”
M: “Hayır ola beyim?”
“Bizim Nergis bulunmuş öyle mi?”
“Nasıl Nergis?”
“Canım hani ya satılığa
