kardeşin, oğlun tepende küstah amirlerdir. Hayat piyasasında kadının değeri düşüktür. Her gün sokaklarda kıskançlık vahşiliğiyle kocaları, âşıkları tarafından bıçaklanarak cesetleri kaldırımlara serilen kadınların felaketlerini gazetelerde okumuyor musunuz? Bu sayısız vakalara karşı hiçbir erkeğin darağacında cinayetinin cezasını çektiğini işittiniz mi?”
Az bir süzgünlükten sonra heyecanla hanımefendi yumruğunu havaya kaldırarak devam etti:
“Böyle olaylarda kanunun şefkati erkekler içindir! Ya ansızın bir öfke ya akılca bir bozukluk falan filan gibi özürler öldürenin yardımına yetişir. Kanunun satırları erkek kafasına göre kadına karşı yorumlanır. Bir kadın kocasının, âşığının üstüne başka bir erkek sevmiş. Vayyy! Bu korkunç davranışın ağır günahıyla artık zangır zangır yer, gök tirer. Gönüldür bu efendim, sevmez mi? Tabiatta sempati, antipati yok mu? Sinirlerimizi, cinsin cinse karşı duyduğu akıl ermez çekiş garipliklerini biz kendimiz mi yaratıyoruz? Gönüldür bu, gönül. Operada mızıka ile bağırmıyorlar mı?
L’amur est un en fan de Bohème
II n’a jamais connu de lois.
Allah korusun, kocası karısını bir erkekle yakalamış. Kadın korkusundan kanepenin altına kaçmış. Fakat vahşi herif tabancayı çekmiş: Dan… Dan… Dann… Zavallıyı bir külçe hâline getirmiş. Doktor beyefendi, tahtaların üzerine akan bu kızıl kan, tabiatın gönüller üzerindeki yenilmez egemenliğini, sempati, antipati denilen sırları etüt eden yeni vicdanlar önünde kıyamete kadar erkeğin vahşiliğini, kadının mazlumluğunu bağıracaktır. İnsanlığını tanımakta çok geri kalmış mutaassıp bir erkek böyle olaylar karşısında şöyle kükrer: ‘Gebertmiş kahpeyi! Oh, çok iyi etmiş! Benzerlerine ibret olsun.’ ”
Bir ışıklı çeşme gibi renk renk fışkıran bu lakırtı şelalesi karşısında biraz afallayan doktor:
“Hanımefendimiz o manzaraya karşı bir kocanın düşeceği öfkenin şiddetini insafla niçin göz önünde tutmuyorsunuz? Böyle bir durumda o erkeğin yerinde siz olsaydınız ne yapardınız?”
Bayan ateşlenerek:
“Ne mi yapardım? Müsaade ediniz, söyleyeceğim. Kocasına karşı hiç sempati duymayarak gittikçe derinleşen bir nefretin işkencesi altında eriyen kadın artık tabii hâlini koruyamaz, haşinleşir, hırçınlaşır, sinirliliğin sonuna gelir. Her vesile ve her tavrıyla bu tiksintisini meydana vurmaktan kendini alamaz. Kocaların çok zekileri değil ahmakları bile bu nefreti fark edebilirler. Kocasından şiddetle nefret eden bir kadını günah üzerinde yakalamak saatini beklemeden önce bırakmalıdır. Vahşi kocalar, âşıklar böyle yapmıyorlar. Kadın, ‘Bırak beni!’ feryadıyla anasının evine kaçıyor, denizaşırı bir yere kayboluyor. Fakat ne yapsa kurtulamıyor. Kokuya saldıran aç bir kurt gibi belde silah, herif kurbanının peşine düşüyor. Sonunda susadığı kanı avuçla içiyor. Kimi zaman âşığı da beraber öldürüyor. Sorarım size, tiksinilmiş kaba bir erkeğin karşılık görmeyen çirkin aşkı yoluna iki cana birden kıymak doğru mudur? Kanun bu işe niçin şaşı bakıyor? Daha doğrusu baktırılıyor? Niçin bu cinayetler bu kadar sık oluyor? Çünkü cinayeti yapan herif bir ceza ile yahut cezasız kurtulacağından emindir. Çünkü böyle bir kadına karşı her erkek diş biler. Cinayette günlerden, haftalardan, aylardan beri sürüp gelen hazırlanma her noktada gözlere çarpıp dururken gene katil hesabına hafifletici nedenler yaratılır. Bu apaçık haksızlıklar kanunun yapılışında mıdır? Açıklanış ve uygulanışındaki yan tutma göz yummasından mıdır? Zamanımızın bu yolda düşünüş vahşetini gelecek yüzyıl şiddetle reddedecek, düzeltecektir. Kafası bugünkü terbiye ile ışıklanmış bir koca, kendisini sevemeyen karısının bu sempatisizliğini öldürmesini gerektirecek bir eylem sayılamayacağını bilir. Karısını başka bir erkekle suçüstü yakalamak, bir koca için çok acı bir felaketse o güne kadar sürüp gelen her açık işarete karşı bu sonu beklemenin ağır bir cezası demektir. Sovyetler’de kadınla erkeği birleştiren bağların çok hafiflediklerini görüyoruz. Gelecek yüzyılda bu bağlar büsbütün başka biçimler alacaktır. Bugün bu çeşit cinayetleri işleyenler, kendi egoist hayvanlıklarından başka karşısındakilerin tabii haklarına saygı göstermeyi bilmeyen geçmiş yüzyılların küflü kafalarıdır. Bir kadını sevmek o kadın üzerinde bazı hakları olmak için bir sebep sayılıyorsa kadının nefreti de ondan ayrılmak özrünü gerektirecek yasal bir gerekçe sayılmalıdır. Hep bu fenalıklar kanun kaçakçılıklarıdır. Hep bu ışığa doğru gidiyoruz. Fakat bu olgunluğa varana kadar şehit vereceğimiz kadınların sayıları mezarlıkları dolduracaktır.”
Bu tuhaf şikâyetlerinin heyecanlarından yorulan bayan başını koltuğun arkalığına verdi. Göğsü kapanıp iniyor, göz kapakları kısılıyordu.
Doktor yarım bardak suya birkaç damla eter akıtarak “Alır mısınız?” dedi.
“Teşekkür ederim, daha sonra…” cevabıyla gözlerini bütün bütün yumdu.
Doktor, bu “asthenique” yüzü incelemeye koyuldu. Bir zaman dinlendikten sonra sinirli kadın korkulu bir uykudan uyanır gibi birdenbire doğruldu. Yine doktorla göz göze geldi.
Doktor çok yumuşak bir davranışla:
“Dinlenmek ihtiyacındasınız. Fakat bir iki soruma daha izin verir misiniz?”
Baygın ses:
“Buyurunuz.”
“Siz kocanızı sevmiyorsunuz ama anlaşılan o sizi çok seviyor.”
“İşte felaket buradan kopuyor ya… Duygularımız tersine olarak birbirine çok uygun.”
“Ondan nefretinize yol açan hâllerin çeşitlerini de lütfen anlatır mısınız?”
“Peki, işte kordiyal alınacak sıra geliyor. Ne kadar büyük bir mütehassıs, bilgin, duygulu doktor olsanız yine içinde yandığım cehennemin azabını anlayamazsınız. Bunu hakkıyla duyabilmek için aynı hâle düşmüş bir kadın olmalısınız. Sizi zorla kolları arasına çekmek hakkı olan koca bir yılanın nefesiyle zehirlerini ruhunuza akıta akıta kolları arasında kemikleriniz çatırdarken birkaç kere bayılıp ayılmalısınız.”
“Hâli, şekli nasıldır bu adamın?”
“Şamandıra gibi, iskele babası gibi kısa, kalın… Tüylü, varisli, şişko! Bacakları, tırnakları kör, düztaban! Ayakları katmer katmer hasırlı, topukları görülecek şey değil. Nefret uyandıracak bu çirkinlikleri kadından saklamak gerekirken o, hiç ilgisiz sere serpe oturuşlarıyla bu gudubetliklerini insanın gözüne, burnuna sokar. Kalın ense, yusyuvarlak yüz, ortası çökük küçük burnuyla tam bir buldok kafası… Gamsız, duygusuz adam, dünya yıkılsa umurunda değil… Ağlanacak şeylere güler, obur gibi yer, horul horul uyur. Sabahleyin uyanıp da iki kol, iki bacağıyla hayvan gibi çatır çatır gerine gerine, kaba bir mahmurluk almış şişkin yüzüyle beni döşeğe bir çağırışı vardır. Veriniz bana bir yudum kordiyal…”
Doktorun uzattığı bardaktan süzgün süzgün iki damla aldı. Bardağı elinden düşürecek bir hâlsizlikle geri verdi. Yine yumuk gözlerle bir zaman dalar gibi yaptıktan sonra “Ah!” dedi. “Ah doktor, bana ettiği iltifatları işitseniz iğrençlikten titrersiniz.
