Muhteşem Ressam. James Arthur Anderson

      “Bu yüzden,” diye sözlerini noktalamaya girişti Paolo, “ben Santa Maria del Fiore’nin duvarına Cavaliero Giovanni II Aguzzo’nun (bu, Sör John Hawkwood ismine bulabildiği en yakın isimdi!) portresini çizdiğimde, resmimi duvarın somut ve tek boyutlu görünümünü kırmadan çizmeye dikkat ettim!”

      “Hah,” diye kıkırdadı Andrea Verrocchio. “Öyleyse senin demek istediğin şu: Ressam ve heykeltıraş arasındaki fark, heykeltıraşın hiçbir perspektif algısının olmaması ve ressamın ise hiçbir perspektif algısının olmamasının gerekmesi!” Sandro, Leonardo ve Paolo Ucello ise konuya öyle kapılmışlardı ki kimse Andrea’ya aldırmadı.

      “Messer Paolo,” diye ısrar etti Leonardo. Yüzü ilgiyle parıldıyor ve elleri önünde heyecanla uzatılmış halde duruyordu. “Eğer perspektif biliminin mesafe algısını ve gerçekliğin bir yanılsamasını oluşturmaması gerektiğini söylüyorsanız, o zaman perspektif bilimi ne işe yarar?”

      “Resimde figürünü yerleştirirken perspektif kullanmıyor musun?” diye haykırarak karşılık verdi Paolo. Ardından coşkusunu kontrol altına alıp alçak bir ses tonuyla devam etti. “Perspektifin farklı noktalarda duran objelerin farklı büyüklüklerini ölçmek ve yansıtmak için olduğunu anlamıyor musun? Büyük bir yapının yanında duran atın küçük çizilmesi veya uzaktaki bir binanın boyutları için perspektif kullanıldığını fark etmiyor musun?”

      “Evet!” diye karşılık verdi Leonardo.

      “Öyleyse sana söylemeliyim,” dedi Paolo, “bu son zamanlarda çıkan, perspektifin bir resmi, o resmin çok ötesine doğru kilometrelerce uzuyormuş gibi göstermek için olan kullanımı, asla Yüce Yaratıcı’nın perspektifi oluştururkenki niyeti değildi!” Paolo sözlerini yüzlerce kelimeden daha anlamlı bir omuz silkişle noktaladı.

      “Öte yandan,” diye karşılık verdi Verrocchio’nun manzara ve atmosfer sevgisini benimsemiş ve geçen sonbaharın büyük bir kısmını saf manzara çizimi üzerine çalışarak geçirmiş olan Leonardo, “perspektifin getirdiği uzaklık algısı oluşturabilme gücünü görmezden gelmek, çok büyük bir hazine bulup onu tamamen görmezden gelmek gibi olur!”

      “Ah, çok ayıp!” diye kıkırdadı Andrea Verrocchio, öğrencisine göz kırparak. “Manzara görmek isteyen Monte Oliveto’ya tırmanır, bir binanın katı duvarları üzerinden manzara izlenmez!”

      Bir süre atölyede sessizlik oluştu. Genç adamlar Paolo’nun iddiasını düşünüyor, Verrocchio ise yaşlı ressamın teorisinin gerici doğasını düşünüp kendi kendine gülümsüyordu. Leonardo, elindeki şarap bardağını mum ışığının içinden parıldayarak geçebileceği şekilde yukarı kaldırdı, sonra hiç içmeden tekrar yerine koydu.

      “Messer Paolo,” dedi. “Perspektifin resimde düzenleme ve yerleştirmede kullanılması gerektiğini söylerken neyi kastettiniz?”

      Paolo duraksadı.

      Sandro öne atıldı. “Sevgili usta,” dedi. “Sizin çizdiğiniz resimlerde hayran kaldığım fakat anlayamadığım bir şey var. Sanıyorum ki bu, şimdi tartıştığımız perspektifin yerleştirilmesiyle bağlantılı bir şey. Ne olduğunu açıklar mısınız?”