kania — duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych.
125
pardwa — średni ptak łowny z rodziny kurowatych.
126
ordyńcy — członkowie Ordy tatarskiej.
127
roście (starop. forma 3 os. lp) — rośnie.
128
barbarus (łac.) — barbarzyńca; przen.: człowiek nieokrzesany, niecywilizowany.
129
panis bene merentium (łac.) — dosł. chleb dobrze zasłużonych, przen. nagroda za dotychczasowe zasługi, owoce pracy.
130
kulbaka — rodzaj siodła o wysokich łękach (elementach z przodu i tyłu siodła), co ułatwiało jeźdźcowi walkę szablą, chroniąc go przed utratą równowagi i upadkiem.
131
poszóstna kareta — kareta zaprzężona w sześć koni.
132
zdużać (starop.) — dać radę, potrafić.
133
konsyderacja (z łac.) — rozważanie, rozmyślanie, refleksja.
Przypisy
1
mitręga — strata, marnowanie czasu, utrudnienie.
2
księżna Jeremiowa Wiśniowiecka — postać hist., Gryzelda Konstancja, zd. Zamoyska, w 1639 r. poślubiła Jeremiego Wiśniowieckiego.
3
siła (przestarz.) — dużo.
4
sława jego imieniowi — dziś popr.: sława jego imienia.
5
gumno (przestarz.) — stodoła; klepisko, czyli plac w stodole z twardo ubitej ziemi; a. podwórze w gospodarstwie wraz z budynkami gospodarskimi.
6
letnik — tu: altana.
7
krotofilny a. krotochwilny (starop.) — żartobliwy, dowcipny.
do nozdrzech (forma D. lm)— dziś popr. do nozdrzy.
31
fatyga — trud, niewygoda.
32
siedmdziesiąty (przestarz. forma liczebnika) — dziś popr.: siedemdziesiąty.
33
ośmdziesiąty (przestarz. forma liczebnika) — dziś popr.: osiemdziesiąty.
34
machnąć kozła — fiknąć koziołka, zrobić przewrót do przodu.
35
eksperiencja — doświadczenie.
36
eo modo (łac.) — na swój sposób.
37
odbieżać (przestarz.) — odejść, opuścić.
38
duszny (przestarz.) — duchowy, dotyczący duszy.
39
periculum (łac.) — niebezpieczeństwo.
40
sub onere (łac.) — pod ciężarem.
41
desperacja (z łac.) — rozpacz.
42
pogasiwszy pożary — za panowania Jana Kazimierza II (1648–1668) na terenie Rzeczypospolitej wybuchło powstanie Chmielnickiego (1648–1649, 1651–1654), wojna polsko-rosyjska (1654–1667, przerwana w latach 1656–1660) oraz wojna polsko-szwedzka (1655–1660).
43
elekcja — sejm elekcyjny odbył się 19 czerwca 1669 r.
