Сыр өңірі қазақтары. Тарихи-этнографиялық зерттеу (ХІХ ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басы). 1-том. Тәттігүл Картаева
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Сыр өңірі қазақтары. Тарихи-этнографиялық зерттеу (ХІХ ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басы). 1-том - Тәттігүл Картаева страница 25
Кеңес үкіметінің орнауына байланысты 1918 жылы уезд орталығы ретінде ликвидацияланды. Перовск, Қазалы Қазақ даласында жүргізілген Әкімшілік Ережелер патша үкіметінің отаршылдық саясатының түпкілікті орнауын жүзеге асырды, қазақ даласын әкімшілік аймақтарға бөлу қазақ даласын басқарудың тиімді жолы болды.
2.2. ХІХ ғасырдағы әкімшілік ережелер және қазақ ауылы
Біз негізге алып отырған ХІХ ғасырдағы қазақ ауылдарының әкімшілік құрылымы байырғы қазақ ауылынан өзгеше болды. Территориялық құрылым және отарлық билікті күшейту мақсатында 1822 жылы «Орынбор қазақтары жайлы жарғы» қабылданды. Бұл жарғы хандық билікті жоюды көздеді. Қазақтардың саяси басқару институтын жою отарлау саясатының ең басты міндеттерінің бірі еді. Осы құжатқа сәйкес Кіші жүз қазақтарының территориясы батыс, орта, шығыс аймаққа бөлініп, «Орынбор өлкесінің қазақтары» деген жаңа атқа ие болды [112, 30]. Әр аймақ әкімшілік ауылдарға бөлінді. Әкімшілік билікке жоғарыдан бекітіліп қойылған, басыбайлы сұлтандар келді, ал ауылды старшындар биледі, осылайша басқарудың жаңа жүйесі пайда болды. 1844 жылы «Орынбор қазақтарын басқарудың ережесінің» жаңа жобасы қабылданды. 1831 және 1839 жылдар аралығында енгізілген дистанциялық басқару 1860 жылдарға дейін жүрді. 1822 ж. жарғы және Кіші жүз қазақтарын дистанциялық басқарудың нәтижесі ХІХ ғасырдың 20-50 ж. Кіші жүзді қамтыған Қаратай сұлтан және Қайып Ғали Есімов, Исатай Тайманов, Махамбет Өтемісұлы, Жоламан Тіленшиев, Есет Көтібаров, Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған көтерілістерге ұласты.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.