да, йөрәге каен тузы шикелле бөгәрләнеп, чатнап яна инде, аны гына күз алдына китермәскә, Нургали бәк беркатлы шалканбаш түгел.
– Юк, кумадым. Сине ашыктырмас өчен тамак ялгап алырга утырткан булдым әле. Ясавыллар аның чаптарын чистарткандай итеп кылана. Чапкынның гаебе юк, ул бичара да камчылап куылган адәм баласы бит.
Карабәк киң елмайды. Ап-ак тешләрен ялтыратып елмаю аңа бик килешә. Аның йөзе гомер буе кояшның иң эссе, рәхимсез нурлары астында каралган бакыр ләгән йә җиз комган сыман. Нургали белә-белгәннән бирле Карабәкнең маңгай-яңаклары кара-кучкыл. Ул белгәннән бирле Карабәк барча кеше белән ачык йөзле. Кычкыруны-җикерүне белми. Кешеләргә түгел, эткә дә таяк күтәргәне, сукканы юк. Шуңа да кара гавам, гади яугирләр аны, үз итеп, «Карабәк» йә «Бәкчура» дип йөртә дә инде.
– Юлчы кешене өзлектереп булмас, йә соң, әйдә, чакыр, – дип эндәште ул Нургалигә, тагын риясыз елмаеп.
Чапкын яугир, залга керүгә үк, җиләненең җиң эченнән алып, мөһерле хат сузды.
– Олуг ханымыз Туктамыш хәзрәтләре сине үз янына, корылтайга дәшә, олуг Габдулла хан!
Чапкын моны билен бөгеп, башын иеп әйтте, ә Карабәкнең йөрәгенә әйтерсең лә хәнҗәр кададылар. Ул тешләрен ком капкандай шыгырдатып кысты, йөзендәге ярсуын күрсәтмәс өчен, сыңар учы белән маңгаен һәм ияген угалады.
– Хатыңда да шул ук сүзләрме соң? – дип ашыгып сорау бирде.
– Шул ук чакырудыр, ханым, Туктамыш хан аны сүзләр белән дә җиткерергә кушты. «Габдулла ханның килүен бигрәк тә нык көтәм» дип аерым да өстәргә онытмассың, диде.
Карабәк тел очына килгән чәнечкеле сораудан үзен тыя алмады:
– Миннән соң тагын ничә әмиргә хат илтәсең?
– Туктамыш хан һәрбер олырак бәк илә әмирләр янына аерым чапкын куды. Җәмгысы никадәрле бәкне чакырадыр, ул тиклесен белмим, – дигән җавап тотты чапкын, берни яшермичә.
– Ә Мамай мирзаны? Мамайны чакырамы?
– Анысы да миңа дөм караңгы, – дип җаваплады чапкын элеккечә тыныч кына, аннары тиз-тиз пышылдады: – Чакырмыйча калмас. Мирза килсә, иң төп имән ава, ил-койманы тоткан зур багана ава. Баганасы ауса, койма-киртәләр чапкан печән сыман бик тиз егыла ул.
«Менә сиңа гап-гади бер чапкын! Ил тоткасы кемнәр булганны да, ханнар ни кылырга җыенып йөргәнне дә алдан белеп тора», – дип нәтиҗә ясады Карабәк күңеленнән генә. Чапкын күз алдыннан чыгып югалуга, ул каравылбаш Нургали тарафына катгый әмер бирергә онытмады:
– Ашыгыч рәвештә Сарай каласына чапкын җибәр. Туктамыш атлы яңа килмешәк нинди эшләр кырып ята анда, аның тирәсенә нинди этләр килеп оялаган? Мамай янына да шымчы чапсын. Аны Туктамыш янына чакыралармы-юкмы, ул Туктамышка каршы нинди этлек әзерли – безгә барысын да белеп тору хәер.
Кабат түр бүлмәгә кереп бикләнгәч, Карабәк ирексездән кабат хатирәгә чумды.
2
Габдулла хан. Чынлап баксаң, мондый исемне ил халкы да, Карабәк
