вам нічога не скажу.
Брэтшнайдэр устаў і ўрачыста прамовіў:
– Больш вам нічога гаварыць і не трэба. Выйдзіце са мной на калідор, я вам нешта скажу.
Швейк выйшаў за тайным агентам у калідор, дзе яго чакаў невялікі неспадзяванак: яго сусед па століку паказаў яму арла* і заявіў, што Швейк арыштаваны і ён неадкладна адвядзе яго ў паліцэйскую ўправу. Швейк паспрабаваў вытлумачыць, што пан, напэўна, памыляецца, бо ён нічым не правініўся і не вымавіў ніводнага слова, якое магло б каго-небудзь зняважыць.
Аднак Брэтшнайдэр заявіў, што ў сапраўднасці Швейк учыніў некалькі злачынстваў, сярод якіх мела месца і дзяржаўная здрада.
Потым абодва вярнуліся ў шынок, і Швейк сказаў Паліўцу:
– Я выпіў пяць куфляў піва і з’еў рагалік з сасіскай. Дай мне яшчэ чарку слівавіцы, і я пайду, бо мяне арыштавалі.
Брэтшнайдэр нейкі час пазіраў на Паліўца, потым паказаў арла і яму і спытаў:
– Вы жанаты?
– Так.
– А ці можа ваша жонка замест вас весці гандаль у час вашай адсутнасці?
– Можа.
– Тады ўсё ў парадку, пан шынкар, – весела сказаў Брэтшнайдэр. – Паклічце сюды вашу жонку і перадайце ёй усе справы. Увечары за вамі прыедзем.
– Не бяры да галавы, – суцяшаў шынкара Швейк. – Я арыштаваны ўсяго толькі за дзяржаўную здраду.
– А я за што? – бедаваў пан Палівец. – Я ж быў такі асцярожны!
Брэтшнайдэр усміхнуўся і з выглядам пераможцы сказаў:
– За тое, што вы сказалі, быццам на пана імператара паскудзілі мухі. Вам гэтага пана імператара выб’юць з галавы.
Швейк пакінуў шынок «Ля келіха» ў суправаджэнні агента тайнай паліцыі. Калі яны выйшлі на вуліцу, Швейк, зазіраючы яму ў твар, са сваёй дабрадушнай усмешкай спытаў:
– Мне сысці з ходніка?
– Навошта?
– Я думаю, калі я арыштаваны, то не маю права ісці па ходніку.
Уваходзячы ў браму паліцэйскай управы, Швейк зазначыў:
– Добра прабавілі час! Вы часта бываеце ў шынку «Ля келіха»?
У той час, калі Швейка вялі ў канцылярыю паліцыі, у шынку «Ля келіха» пан Палівец перадаваў справы сваёй заплаканай жонцы, на свой лад яе суцяшаючы:
– Не плач, не хліпай! Што яны могуць мне зрабіць за абгаджаны партрэт пана імператара?
Такім вабным, прынадным чынам уступіў у сусветную вайну ўдалы салдат Швейк. Гісторыкаў будзе цікавіць, як мог ён так далёка зазірнуць у будучыню. Калі пазней сітуацыя разгарнулася інакш, чым ён меркаваў «Ля келіха», то мы павінны мець на ўвазе, што ён не атрымаў нават азоў дыпламатычнай адукацыі.
Раздзел II. Удалы салдат Швейк у паліцэйскай управе
Замах у Сараеве напоўніў паліцэйскую ўправу шматлікімі ахвярамі. Іх прыводзілі адну за адной, і стары інспектар у канцылярыі, дзе прымалі арыштаваных,
