Я ледзь не пасівеў.
Я хацеў адразу кінуцца ў банк, каму-небудзь патэлефанаваць, крычаць пра ўдачу на цэлы свет, але… Праз хвілін пятнаццаць эйфарыя прайшла і на мяне напалі высакародныя думкі. Я падумаў, што, калі зараз паведаміць каму-небудзь аб знаходцы, людзі зноў адвернуцца ад бібліятэк, ад кніг, ад таго, што дорага душы і сэрцу, таго, за што я ціха і без надзеі на перамогу змагаўся палову свайго жыцця. Вось гэтая ўзнёслая і нікому не патрэбная сентыментальнасць ці натхнёнасць прымусіла мяне не паказваць чэк нікому. Хаця б тры дні… А ўпартасці і сілы волі там, дзе яе выяўляць не абавязкова, мне заўсёды хапала.
…Праз тры дні я сядзеў дома і разважаў, што рабіць далей. Дысертацыя сумна паглядала на мяне і амаль што плакала. Думкамі апанаваў чэк, мроілася пра маю ролю ў свеце, наляталі развагі пра лёс, фантастычныя планы і шмат чаго яшчэ. І толькі цяпер мяне нешта насцярожыла ў чэку. Ён быў нейкі стараваты з выгляду, але астатнія акалічнасці не пакідалі сумненняў – дакумент сапраўдны. За тры дні пра эканамічныя варункі і не толькі можна даведацца вельмі шмат. Чым я, між іншым, таксама займаўся, калі крыху адключаў летуценне. Таму я не надаў належнай увагі цвярозым назіранням, а палічыў іх выбрыкамі свядомасці і ператамленнем ад эмоцый.
Тым часам па тэлебачанні казалі, што розныя арганізацыі шукаюць сляды чэка. Што невядомыя рабуюць дамы людзей, якія бралі «на рукі» якую-небудзь літаратуру з якіх-кольвек бібліятэк. Што натоўп людзей у бібліятэках стаў трохі меншым. Што некаторыя зарабілі на «дасціпнай акцыі мільярдэра». Што стала адраджацца хоць нейкая цікавасць да кніг. Выданні наперабой друкавалі рэйтынгі самых шчаслівых бібліятэк і кніг горада, дзе людзі знаходзілі якія-небудзь грошы, але як і кім гэтыя рэйтынгі складаліся, заставалася загадкай.
Я быў, так бы мовіць, на ростанях. Вакол маёй хаты швэндаліся падазроныя людзі, чаго раней не заўважалася. Час ішоў. І гэта магло скончыцца не вельмі добра. Трэба было нешта вырашаць, таму я палічыў, што мая павольнасць выканала сваю справу. Людзі зноў гавораць пра літаратуру, няхай і ў дзіўным святле. Але хай так… але гавораць. Час падумаць пра свой лёс. Я яшчэ раз паглядзеў на чэк, памацаў яго, злупіў нейкую чорную плямку, якая замінала воку: праз гэта нешта шчоўкнула на электроннай частцы дакумента, але я не звярнуў на гэта ўвагі.
Мяне ніхто не турбаваў. Патэлефанавала толькі калега. Яна вельмі добры спецыяліст у літаратуры, надзвычай захапляецца ёй. Праўда, калега калі-некалі мне тэлефанавала, пісала, часам нават спаміла, а яшчэ часта раілася са мной як з больш вопытным спецыялістам, бо я ажно на чатыры гады старэйшы і маю больш пераканаўчы стаж працы. Маладая дзяўчына спыталася, дзе я падзеўся, чаму не заходжу ва ўніверсітэт. Набівалася ў госці. Я амаль згадзіўся. Яе настойлівасць, ды і сама яна, заварожвалі. Гэта трэба прызнаць нават з навуковага боку. Але ж выпаў, як гаворыцца, не той момант. Я папрасіў яе зайсці пазней. Акурат па абедзе я выйшаў з хаты, каб
