на вокладцы кнігі, а Юрась якраз збіраў матэрыял для дысертацыі, хоць пакуль быў усяго толькі магістрантам гістфака: але ён ведаў, чаго хацеў, і меў выразныя планы. «Калі ведаеш, пра што пісаць, лепш адразу, – казаў ён, – а тое потым мазгі запляснеюць».
Само па сабе гэта не здзіўляла, у яе ўжо склалася пэўнае кола зносін, у якое ўваходзілі людзі, што называецца, выдатныя: не абыякавыя да гістарычных даследаванняў і political science,[7] і яшчэ зазвычай яны валодалі замежнымі мовамі – хоць бы адной і хоць бы на сярэднім узроўні. Насамрэч ёй гэта страшэнна падабалася. Як жа, яна, нядаўняя выпускніца звычайнай гомельскай школы, мае зносіны з такімі інтэлігентнымі, сур’ёзнымі людзьмі, часцяком старэйшымі за яе. На самай справе Уладу даўно нельга было назваць зялёнай першакурсніцай, дый з самага пачатку яна была не з тых, хто аборай хлеб кроіць, але гэтую асалоду ад асяроддзя, што аддавала здзіўленнем і затоеным трыумфам, яна дагэтуль захавала.
А вось Юрась заняў у гэтым коле знаёмстваў адметнае становішча – цяпер інакш, як «мой душапрыказчык», Улада яго не называла. Пазнаёміліся яны вельмі дзіўна – па ліставанні, а потам пасля двух тыдняў пісьмовых размоў раптам высветлілася, што гэты чубаты бландын, заядлы спрачальнік і азартны даследнік – Надзін брат. Улада паціснула плячамі і пад нейкай падставай заявілася да Тураў. Там яны з гэтым цудоўным юнаком дзве гадзіны праседзелі на кухні, абмяркоўваючы праблемы нацыяналізму, песні Луі Армстранга, народныя павер’і і іх адлюстраванне ў белетрыстыцы, ды Бог ведае што яшчэ. Разышліся ў поўным захапленні адзін ад аднаго. Улада зараз давярала Юрасю як сабе, але прытым вельмі характэрна захоўвала спалучэнне нязмушанасці і выразнай дыстанцыі – пра раман пакуль было рана казаць. Але хто ведае, хто ведае… Ва ўсялякім разе, яны не праводзілі ні дня без гутарак.
Юрась вельмі глыбока разбіраўся ў народнай абраднасці, замовах, магічных формулах, дый сам практыкаваў, называючы гэта «народнай верай». Улада была настроена скептычна – так што ён нават неяк раззлаваўся і ў сэрцах абазваў яе «савецкім атэістам» (хоць хрышчана яна была ў веру праваслаўную, ды толькі набожнасцю не вызначалася). Але палеская кроў, пэўна, брала сваё – Уладзе падабаліся аповеды пра ўсё містычнае, яна знаходзіла ў гэтым таямніцу і паэзію.
Як бы там ні было, сёння і брат, і сястра вырашылі зрабіць ёй дыпламатычны візіт, каб выказаць сваю падтрымку і салідарнасць з яе афіцыйнай пазіцыяй у інцыдэнце. Улада была кранутая і арганізавала ветлы прыём – з ангельскім чаем і хатнім макавым рулетам. Вось толькі ікра яе расчаравала.
– Фэ, ды гэту брыдоту нават есці няможна! – скрывілася яна і адышла да ракавіны, каб далікатна плюнуць. – Вам я і прапаноўваць не стану.
– А што з ёй не так? – здзівілася Надзя.
– Ды ўсё не так – гэта нейкі каляровы клейстар, не больш. Альгінавую ікру, бач, надумала купіць. Калі б ведала! А тут яшчэ і слоік здаравезны.
– Ну дык што ж ты чакала, – засмяяўся Юрась, – што будзе як на Венскім кангрэсе? Імператарскі стол, маўляў? Гэта ж панылы выраб
Палітычных навук (англ.)
