сказаў Іван Змітравіч, паціраючы сэрца, блізарука ўглядаючыся ў маладога ўрача, – я да цябе за гэты год прывык. Ты мне як родны сын.
– Рады за цябе.
«Зараз пачне спавядацца», – падумаў Вінярскі.
Але Іван Змітравіч памаўчаў, узяў са стоса верхнюю кніжачку, разгарнуў, адсунуў на даўжыню рукі, гучна, па складах прачытаў:
О-те-кание ко-неч-ности! – і зноў ціха затросся ад смеху.
Што ты хіхікаеш, як… малады казёл? – груба сказаў Вінярскі.
Іван Змітравіч ніколькі не пакрыўдзіўся. Ён устаў – быў даволі высокага росту, паварушыў плячыма, размінаючыся, ступіў да Вінярскага і прыабняў яго за плечы.
– Эх, Жэня… Здаецца, каб было не пяцьдзесят сем гадоў, а трохі больш за дваццаць, як табе, – сапраўды, выбег бы зараз на двор, пад гэты дождж, і скакаў бы, як малады казёл, па мокрай траве…
Вінярскага проста абдало рэзкім ранішнім мужчынскім пахам з рота; ён бесцырымонна скінуў са сваіх плячэй чужыя рукі, адышоў і сеў за свой стол.
– Ты мне як сын, – паўтараў Іван Змітравіч, нічога не заўважаючы. – Я паважаю цябе, я ж бачу, што ты ў дзесяць разоў разумнейшы за мяне. Я хачу табе штосьці расказаць…
У дзверы нясмела пастукалі, і прасунулася нечая галава.
– Ну, што там? Што? – рэзка крыкнуў Стэльмах. Галава знікла.
– Ты помніш маю Мілу? – спытаў Іван Змітравіч, зрабіўшыся зноў самім сабою – добрым і мяккім. – Помніш, вясной прыходзіла сюды, у кабінет, я вас знаёміў яшчэ?
Вінярскі паціснуў плячыма – мала хто сюды прыходзіць і мала з кім яго знаёмяць!
Слухай, давай на абход збірацца, – сказаў ён, паказваючы, што і на гэты раз не збіраецца выслухоўваць ніякія споведзі.
Які абход?! Толькі дзевяць гадзін!
Значыць, у мяне гадзіннік спяшаецца, – спакойна схлусіў Вінярскі.
Як жа ты не запомніў Мілу? А яшчэ малады хлопец… Такую дзяўчыну не запомніць! – з мяккім дакорам пачаў ушчуваць Стэльмах. Відаць, сёння ён цвёрда вырашыў выгаварыцца. – Красуня, разумніца, у гэтым годзе скончыла школу, з медалём… Гэта я пра старэйшую сваю, Мілу. Нядаўна пад стол бегала, не паспелі аглянуцца – ужо нявеста! I ведаеш, хто жаніх? Ніколі не ўгадаеш!
Я і гадаць не буду.
Помніш, у тым годзе ў нас хлопец ляжаў? У чацвёртай палаце? Такі малады, белы, гаварыў па-беларуску? Усе яшчэ здзіўляліся…
Мала іх у нас ляжала і ляжыць, – сказаў Вінярскі, хоць, сапраўды, нешта смутна прыгадалася.
Ну-у, Жэня… Хай я, стары, магу забывацца, а ты – светлая галава, залатыя рукі… Дык вось гэты хлопец і ёсць яе жаніх. Вось як жыццё можа закруціць! Не ведаю, чым ён мне спадабаўся, але ён мне – як сын родны (Стэльмах, было падобна, забыўся, што толькі што называў родным сынам Вінярскага). Светлая галава, я табе скажу. Не паверыш, але ён – пісьменнік, піша і друкуецца ў часопісах.
II
– Усё было б добра, каб не… Справа ў тым,
