href="#n361" type="note">361. Nuty czekolady i karmelu wzbogaciły niektóre kompozycje marki Mauboussin, a „nos” pracujący dla marki Lolita Lempicka dodał do pierwszej kompozycji sygnowanej przez markę aromat lukrecjowych cukierków362.
Zapach dzieciństwa często jest również utożsamiany z wonią perfum matki. W Stanach Zjednoczonych kolejne pokolenie kobiet darzy ogromną sympatią pachnidła z silnym i mało popularnym w Europie akordem białych kwiatów363 (jak choćby pleasures Estée Lauder), o czym już pisałam. Pierwszy zapach sygnowany przez Palomę Picasso zainspirowany został wonią ulubionych perfum jej matki – Mitsouko (Guerlain)364. Po śmierci Niny Ricci jej syn Robert wykreował niezwykłą kompozycję Nina, która zawierała nuty ulubionych kwiatów projektantki, a słynny dyrektor artystyczny domu mody Gucci, Tom Ford, wielokrotnie przyznawał się do fascynacji ulubionym pachnidłem matki – Opium (YSL), które zainspirowało go do stworzenia kompozycji Rush365. Wyjątkowym symbolem macierzyństwa stały się perfumy Arpège (domu mody Lanvin). Były wspólnym dziełem matki i córki. Nazwę, dość przypadkowo, wymyśliła córka. To jednak nie klasyczny kwiatowo-aldehydowy zapach nierozerwalnie skojarzył te perfumy z matką, lecz jego flakon366. Jeanne Lanvin, chcąc upamiętnić silny związek łączący ją z córką, umieściła na buteleczce rysunek przedstawiający kobietę tańczącą z dziewczynką. Ten słynny motyw znajduje się również na flakoniku nowej wersji tych perfum Eclat d’Arpège. Również komponujący dla T. Muglera czy C. Kleine’a – A. Dadier, jak również współpracujący z marką Dior F. Demachy przyznają, że zapachem niezwykle długo przetrzymywanym w ich pamięci jest woń matki, a właściwie używanych przez nią perfum367.
Niektórzy mistrzowie perfumiarstwa starają się w komponowanych przez siebie pachnidłach zawrzeć jak najwięcej własnych wspomnień. Czyni tak współpracujący z T. Muglerem czy C. Kleinem – A. Dadier, który wzbogaca wonne kompozycje słodkimi zapachami lata, soli morskiej i mokrego piasku plażowego, ale też aromatami, które przypominają mu lata szkolne: zapach suchych jesiennych liści zmieszany z wonią skórzanej nowej torby na książki. Również ten „nos” przywołuje w wypowiedziach woń matki pachnącej legendarnymi perfumami A. Guerlaina – Jicky368.
Wśród innych inspiracji często wymieniane są zapachy wiosny (zazwyczaj ulubionej pory roku mistrzów perfumiarstwa), piasku wody morskiej czy niekończącego się lata369. Według Massimo Ferragamo „wszystko może inspirować”370, co stara się też udowodnić Jean-Paul Gaultier. Nie jest on kreatorem wszystkich woni wypuszczanych przez swoją markę, ale ma ogromny wpływ na kompozycje. Wskazuje on na ogromne znaczenie środowiska, młodych pokoleń i ich stylu życia, który dostarcza wielu inspiracji. Obserwacja coraz szybciej zachodzących przemian staje się źródłem przemyśleń zarówno perfumiarza, jak i projektanta mody371.
Jedną z najsłynniejszych marek jest niewątpliwie Givenchy, stworzona przez francuskiego arystokratę i kreatora mody H. de Givenchy’ego. Współpraca i przyjaźń z Audrey Hepburn, dla której Givenchy nie tylko projektował stroje, ale i perfumy, wyznaczyła na lata styl projektanta, a elegancja stała się jego cechą, zarówno w przypadku krawieckich kreacji, jak i wonnych kompozycji.
Od lat własne perfumy wprowadza też na rynek księżna Marina de Bourbon, a określa je mianem kompromisu między arystokratyczną klasyką a najnowszymi trendami w perfumiarstwie. Na przykład kompozycja Mon Bouquet pachnie kwiatami, których woń wypełniała w dawnych czasach alejki ogrodów królewskich – Tuileries i parku wersalskiego372.
Z kolei Perry Ellis to projektant, który preferuje skomplikowane zapachy. Składników do najnowszych perfum szukał w najbardziej odległych częściach świata. Perry Ellis 360 to subtelna kompozycja róż tureckich i bułgarskich, egipskiego geranium oraz jaśminu z Maroka. Kwiatową mieszankę uzupełniają wanilia, dębowy mech i piżmo. Ellisa inspiruje morze i nagrzany słońcem piasek plażowy373.
Najsłynniejszy z rodzinnej dynastii jubilerów i perfumiarzy Boucheron – Alain, starał się tworzyć wonie odpowiadające środowisku, w jakim się wychowywał. Stąd kompozycje eleganckie, pociągające klasyczną, ponadczasową zmysłowością374. Zdaniem innej słynnej projektantki Caroliny Herrery, o ile Wielkie Krawiectwo dla oka, o tyle perfumy i wody toaletowe są dla nosa. Zwraca ona uwagę na ogromny wpływ olfaktorycznych wspomnień, które stają się źródłem wielu wonnych kompozycji375. Podobnie jak w przypadku J.-P. Gaultiera, szczególnie zapach matki, a dokładniej jej perfum na trwale kształtuje, zdaniem C. Herrery, upodobania kreatora376.
Dla projektantki Donny Karan kreowanie zapachu jest sposobem wyrażania siebie. Od lat stara się, aby woń wpisała się w ogólne trendy mody i stylu. Zwraca też uwagę, że niewiele jest w świecie rzeczy, które nie miałyby własnej bądź nabytej woni. Dlatego też pachnidła powinny wyróżniać się na tle otaczającego nas wszędzie zapachu377.
Jeden z najznamienitszych ludzi świata mody Karl Lagerfeld w sygnowanych swoim nazwiskiem woniach chce odnaleźć wzajemny związek między współczesną modą, zapachem i życiem społecznym. Zdaniem projektanta zapach jest stałym elementem kultury378.
Z kolei francuska projektantka L. Lempicka (właśc. Josiane Maryse Pividal) wzorem bohaterek, od których przejęła swój pseudonim artystyczny379, szuka inspiracji w otaczającej przyrodzie: wśród kwiatów, delikatnych owoców, ziół i motyli. Lempicka twierdzi, że woń najpierw pojawia się w jej umyśle, a dopiero później szuka sposobu jej fizycznego odtworzenia. Podobnie jak inna sławna projektantka D. Karan, L. Lempicka ogromną wagę przywiązuje do tego, aby wykreowana kompozycja była uzupełnieniem kolekcji strojów i aby te dwie sfery doskonale się wzajemnie komponowały. Projektantka ta szczególnie starannie dobiera perfumeryjne flakony, czyniąc często z opakowania niezwykły, niemal barokowy element dekoracji. Dbałość o flakon i jego charakter zdradzają fascynację kreatorki przeszłością, szczególnie latami trzydziestymi XX wieku. Ubóstwiane przez nią lata można odnaleźć nie tylko w wizerunku samych flakonów, ale i niekiedy samej nucie zapachowej pachnidła. W sygnowanych swoim nazwiskiem kompozycjach stara się zawrzeć piękno, przyjemność, zmysłowość, marzenia i poezję. Mimo częstego sięgania do przeszłości L. Lempicka zwraca uwagę, że kreowanie perfum to nie tylko tworzenie woni, to również odzwierciedlenie ducha teraźniejszości, w jakiej żyjemy. Najtrudniej, jej zdaniem, jest stworzyć kompozycję klasyczną i zarazem ponadczasową, taką, która nie „umarłaby” wraz z nową modą czy kolejną porą roku380.
Jeden z najsłynniejszych „nosów” twierdzi, że to właśnie perfumy mają oddawać charakter krawiectwa. Jego zdaniem najtrudniej tak skomponować składniki, by trafnie odzwierciedlić zróżnicowane trendy. Uważa, że każda marka ma „swoje” pachnidło, które oddaje jej styl. W przekonaniu J. Polge’a taką kompozycją jest Coco Mademoiselle, a nie, jak można by się spodziewać, Chanel № 5. To właśnie charakter Coco Mademoiselle oddaje wizerunek marki. J. Polge porównuje zapach do poezji, podkreślając też, że trudno mówić o woni, gdyż woń, nie używa słów. Zapach
Na podstawie analizy informacji podanych w opracowaniu katalogowym:
Z badań Niemieckiej Federacji Przemysłu Perfumeryjnego, na podstawie: M. Jarco,
Na podstawie analizy informacji zawartych w opracowaniu katalogowym: A. Wasilenko,
Na podstawie wywiadów zamieszczonych na stronie Fragrance Foundation: www.fragrancefoundation.org, maj 2010, październik 2010, grudzień 2010.
Więcej na ten temat w rozdziale
Na podstawie wywiadów zamieszczonych na stronie Fragrance Foundation: www.fragrancefoundation.org, maj 2010, październik 2010, grudzień 2010.
Na podstawie wywiadu znajdującego się na: www.fragrance.org/interviews_detail maj 2010, październik 2010, grudzień 2010.
Na podstawie analizy informacji podanych w opracowaniu katalogowym: A. Wasilenko, Świat perfum, op. cit., s. 70–71.
Na podstawie wywiadu znajdującego się na: www.fragrance.org/interviews_detail, maj 2010, październik 2010, grudzień 2010.
